
Finding True North by EO Greece
Το podcast που εξανθρωπίζει την επιχειρηματικότητα, φέρνοντας στο προσκήνιο επιχειρηματίες που μιλούν όχι μόνο για τις επιτυχίες τους, αλλά και για τις αδυναμίες τους και τα λάθη τους που τους βοήθησαν να εξελιχθούν και να γίνουν καλύτεροι ηγέτες - αλλά και να εξελίξουν τους ανθρώπους γύρω τους.
Finding True North by EO Greece
Με το Γιώργο Αυγουστίδη, Co-founder του Skroutz
«Μ' αρέσει αυτό που κάνω. Δεν το έκανα με σκοπό να βγάλω πολλά χρήματα ποτέ. Ποτέ δεν το 'χα στο μυαλό μου... Όταν ξεκινήσαμε δεν μπορούσαμε καν να το διανοηθούμε… πού μπορεί να φτάσει. Ήτανε, τι ωραίο πράγμα είναι αυτό. Πάμε να το κάνουμε καλύτερο. Μπαίνει το e-commerce στη ζωή μας. Πάμε να το βοηθήσουμε να γίνει καλύτερο.»
Το S04E06 του Finding True North φιλοξενεί το Γιώργο Αυγουστίδη, έναν από τους τρεις συνιδρυτές του Skroutz.gr, της μεγαλύτερης πλατφόρμας ηλεκτρονικών αγορών στην Ελλάδα. Με σπουδές στην Πληροφορική, η πορεία του Γιώργου μετατοπίστηκε από τη σχεδίαση λογισμικού στη διοίκηση, με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο και την ομάδα. Το Skroutz εξελίχθηκε από ιδέα σε οργανισμό με εκατοντάδες εργαζομένους, και εργασιακή κουλτούρα εμπιστοσύνης και διαρκούς αυτοβελτίωσης.
Στο επεισόδιο αυτό, Ο Γιώργος μιλά με ειλικρίνεια για τις προκλήσεις και τις αλλαγές που τον διαμόρφωσαν ως άνθρωπο και επιχειρηματία. Περιγράφει πώς η εξέλιξη του Skroutz από startup σε ώριμο οργανισμό απαίτησε νέα φιλοσοφία διοίκησης βασισμένη στην εμπιστοσύνη, τo ειλικρινές feedback, αλλά και τη δύναμη του να αποδέχεσαι πως δεν μπορείς να είσαι καλός σε όλα. Η συζήτηση κλείνει με μια αισιόδοξη προτροπή απέναντι στις αλλαγές που φέρνει το AI: Don’t panic! Embrace the change.
Ακούστε το επεισόδιο για να ανακαλύψετε:
• Πώς η ειλικρινής ανάδραση οδηγεί σε εξέλιξη, επαγγελματική και προσωπική.
• Γιατί η αποδοχή των αδυναμιών και η ειλικρίνεια σε κάνουν καλύτερο ηγέτη.
• Πώς η μετάβαση από startup σε ώριμη εταιρεία φέρνει νέες προκλήσεις.
• Ποια βιβλία διαμόρφωσαν τον Γιώργο και πώς οι ιδέες τους αφορούν όλους.
• Γιατί το motto “Don’t panic” είναι πιο επίκαιρο από ποτέ στην εποχή του AI.
Αναφορές:
• Το LinkedIn profile του Γιώργου: https://www.linkedin.com/in/george-avgoustidis-8850615/
• Good to Great, του Jim Collins: https://www.goodreads.com/book/show/76865.Good_to_Great
• No Rules Rules, των Reed Hastings και Erin Meyer: https://www.goodreads.com/book/show/49099937-no-rules-rules
00:00 — Εισαγωγή
01:13 — Η “γέννηση” και το όραμα πίσω από το Skroutz
04:22 — Από την πρώτη γενιά startuppers στη φάση ωρίμανσης
07:18 — Τι κινητοποιεί το Γιώργο μετά την επιτυχία
09:46 — Τα πιο σημαντικά μαθήματα από την πορεία του Skroutz
13:28 — Φιλία, διαφωνίες και συνεργασία μεταξύ founders
16:57 — Τα “aha moments” που άλλαξαν την προοπτική
21:29 — Πότε η “αθωότητα” έγινε επιχειρηματική σοβαρότητα
24:27 — Η κουλτούρα και οι αξίες του Skroutz
29:10 — Gen Z και εργασιακές προκλήσεις
37:03 — Πώς η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τα πάντα
44:11 — Συμβουλές για τα επαγγέλματα του μέλλοντος
47:30 — Πού θα είμαστε σε 3 χρόνια σύμφωνα με το Γιώργο
50:25 — Πηγές έμπνευσης και γνώσης για το μέλλον
[00:00:06 – 00:01:37]
Καλημέρα σας, είμαι ο Βαγγέλης Δαβιτίδης. Καλώς ήρθατε στο podcast του EO. Είμαι μέλος του οργανισμού. Το ΕΟ είναι ένας οργανισμός επιχειρηματιών που στόχο έχει τη συνεχή εξέλιξη των μελών του σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο και το podcast μας έχει σκοπό να εξανθρωπίσει την επιχειρηματικότητα σε μια χώρα που ενώ έχουμε το επιχειρηματικό δαιμόνιο, καμιά φορά λόγω αγκυλώσεων του παρελθόντος, λόγω ενός περίεργου mindset, καμιά φορά δεν εκτιμούμε και το γεγονός ότι είμαστε άνθρωποι που μπορούμε να φτιάξουμε και να δημιουργήσουμε πράγματα από το μηδέν. Σήμερα έχω την πολύ μεγάλη χαρά να φιλοξενώ το το φίλο μου και επίσης μέλος του EO, τον Γιώργο Αυγουστίδη, co-founder του Skroutz, το οποίο φαντάζομαι δεν χρειάζεται λοιπές συστάσεις στο brand. Καλημέρα Γιώργο και καλώς ήρθες. Καλημέρα. Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόκληση. Είναι τιμή μου να είμαι σήμερα εδώ. Και δική μου, φίλε, κι ευχαριστώ πάρα πολύ που την αποδέχτηκες. Το Skroutz έχει γράψει τη δική του ιστορία στα στα ελληνικά δρώμενα. Είναι ένα φοβερό case study που όχι μόνο έκανε transform την αγορά, αλλά νομίζω ότι έμαθε και τους Έλληνες, τους εκπαίδευσε στο να ψωνίζουν ψηφιακά. Και θέλω να μου πεις σε αυτό το φανταστικό ταξίδι, ποιο ήταν το drive σας,
[00:01:37 – 00:02:44]
πώς ξεκινήσατε δηλαδή μαζί και με τα υπόλοιπα παιδιά που το ξεκινήσατε, τι σας ενέπνευσε, τι είχατε δει στο εξωτερικό, αν κάνατε κάποιο pivot, αν εξ αρχής ήταν αυτό το σχέδιο, πάμε να τα πιάσουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή. Οκ. Ωραία. Το Skroutz πρακτικά γεννήθηκε περίπου το 2004, αν και λέμε ότι τα γενέθλια μας το 2005, το Φεβρουάριο, η πραγματικότητα είναι ότι ξεκίνησε λίγο νωρίτερα. Trigger ήταν τότε η αγορά πληροφορικής και η δυσκολία που είχε κάποιος που ήθελε να φτιάξει έναν υπολογιστή, στο να πάρει offers, έπρεπε να πας στη Στουρνάρη, εγώ μάλιστα από το '96 ως το 9, δούλευα Στουρνάρη, έπρεπε να πας στη Στουρνάρη να κάνεις βόλτα όλα τα μαγαζιά εκεί στο δρόμο, Cosmodata Πλαίσιο, όλους, Γραμμή κτλ., Γραμμή Computers και να πάρεις από ένα χαρτί και να πας μετά στο σπίτι σου να κάτσεις, να βάλεις κάτω και να δεις τελικά ποιος σου κάνει την καλύτερη δυνατή προσφορά και να επιλέξεις τι θα πάρεις. Ήτανε μόλις εκείνα τα χρόνια είχε ξεκινήσει το ηλεκτρονικό εμπόριο, από το E-shop αρχικά από το 1998 και σιγά σιγά είχαν μπει και άλλοι μέσα, οπότε η σκέψη ήταν γιατί τώρα να τρέχουμε στη Στουρνάρη να κάνουμε όλο αυτό,
[00:02:45 – 00:04:01]
κυρίως του Γιώργου του συνεταίρου μου, ας φτιάξουμε ένα crawler, να πάμε να μαζέψουμε από τις σελίδες τους όλες τις τιμές και να φτιάξουμε ένα προγραμματάκι εδώ εσωτερικά, που πατώντας το ας κάνει ποιος έχει τις καλύτερες τιμές στο σύνολο αυτών που έχουμε βάλει. Και κάπως έτσι ξεκίνησε αυτό με το Γιώργο. Καθόταν το βράδυ εκεί μετά τη δουλειά, κι έγραφε κώδικα μανιακός με τον κώδικα, έγραφε κώδικα, έγραφε ρομπότ, crawlers, τα αμόλαγε πάνω στα sites, σήκωνε τις τιμές κι όταν το έκανε το πρώτο τεστ και είδαμε ότι δουλεύει, είδε ότι δουλεύει, είπε δεν το κάνω και live, να το βλέπει ο κόσμος; Και κάπως έτσι ξεκίνησε το Skroutz. Δεν ήταν δηλαδή, μη φανταστείς τώρα, επιχειρηματική ιδέα, πλάνα, business plan, τίποτα από όλα αυτά. Ήταν να καλύψει την ανάγκη του Γιώργου και των φίλων του στο να βρίσκουν καλά... να μπορούν να συγκρίνουν τις προσφορές γρήγορα και εύκολα, χωρίς να κάθονται να βγάζουν τα μάτια τους πάνω στα χαρτιά. Είναι τυπική πάντως ιστορία αυτή στο startup ecosystem, κόσμος να φτιάχνει ένα app ή ένα solution σε ένα δικό του πρόβλημα. Είναι επαναλαμβανόμενο πολύ ότι... Και συνήθως αυτά που έχουν και μία καλύτερη εξέλιξη, τέλος πάντων ή επιτυχία, να το πω έτσι, είναι τέτοιου είδους startups.
[00:04:02 – 00:05:20]
Σε βάθος των ετών ας πούμε. Θέλω να πω ότι startups που ξεκινάνε με τη λογική πάμε να φτιάξουμε κάτι για να το πουλήσουμε και να βγάλουμε χρήματα, δεν ξέρω... Μπορεί και να υπάρχουνε κι εκεί επιτυχημένα. Αλλά νομίζω ότι η πλειοψηφία δεν είναι επιτυχημένα. Startup που μπαίνουνε πίσω από ένα όνειρο ή από ένα όραμα τέτοιος πάντων, είναι συνήθως πιο επιτυχημένα. Γιώργο, νομίζω ότι έχουμε μπει σε μια φάση ωρίμανσης και αυτό το πολύ ωραίο insight που συζητάμε τώρα ήταν κυρίως, ανήκει κυρίως στην πρώτη γενιά των startupers. Τώρα που έχουμε περάσει σε μία φάση ωρίμανσης εδώ και αρκετό καιρό και έχουν μπει νεότερα παιδιά που έχουν δει τις επιτυχίες, που έχουμε μπει σε ένα χορό εκατομμυρίων. Γιατί κι εσείς σαν πρώτη γενιά δεν ξέρω κατά πόσο ελπίζατε σε τέτοιο success story. Άρα είναι ενδεχομένως και πιο money-driven η κατάσταση και να λείπει λίγο αυτό το όνειρο. Και το λέω γιατί είσαι μέλος του startup ecosystem. Είσαι ένας άνθρωπος με ανησυχίες, σου αρέσει το mentoring, είσαι κοντά σε νέους ανθρώπους που επιχειρούν. Πώς το βλέπεις αυτό το transition τώρα? Κοίταξε να σου πω. Νομίζω ότι η άποψη μου είναι ότι, καταρχάς όταν εμείς ξεκινήσαμε δεν υπήρχε η έννοια του startup.
[00:05:20 – 00:06:22]
Δεν ξέραμε τι είναι το startup. Όπως το πες, δεν υπήρχε και η έννοια της χρηματοδότησης ή του funding. Αυτά ήτανε ξένα πράγματα. Η μόνη χρηματοδότηση που μπορούσες να είχες τότε ήταν να πας σε μια τράπεζα να πάρεις δάνειο που αν δεν είχες και story να δείξεις μάλλον δεν έπαιρνες και τίποτα. Η αλήθεια είναι ότι μάλλον εμείς οι πρώτοι που μπήκαμε σε αυτό, οι πρώτοι τέλος πάντως εντός εισαγωγικών startupers, γιατί όπως είπα τότε δεν υπήρχε αυτή η έννοια. Και ενδεχομένως επειδή είχαμε ένα όραμα, ένα όνειρο, κάναμε ό,τι κάναμε για να καλύψουμε μια δική μας προσωπική ανάγκη και μετά αντιληφθήκαμε ότι αυτό μπορεί να καλύψει και ανάγκες αλλωνών. Και ενδεχομένως δεν είχαμε και το mentality "Πάμε να γίνουμε από αυτό πλούσιοι". Είχαμε το mentality, "Πάμε να κάνουμε κάτι ωραίο γιατί μας αρέσει." Και δεν πειράζει, ας μην μπορούμε τον πρώτο καιρό να καλύψουμε και τις προσωπικές μας ανάγκες στη διαβίωσή μας και ας χρειαστεί να έχουμε και μια δεύτερη δουλειά για να μπορούμε να ζήσουμε κλπ., γιατί κάπως έτσι ξεκινήσαμε, έτσι, όλοι. Τελικά αυτό μπορεί να έφερε σε κάποιους μια μεγάλη επιτυχία και να άρχιζαν να ακούγονται μετά από χρόνια κάποια χρήματα, κάποια funds, κάποια εκατομμύρια, πράγματα τα οποία είναι τελικά
[00:06:22 – 00:07:50]
πιο sexy για κάποιον που θέλει να ασχοληθεί με την επιχειρηματικότητα. Αλλά θεωρώ ότι μάλλον αυτό έκανε κακό στα πιο νέα παιδιά. Γιατί από τον κύκλο που έχω και από τις συζητήσεις που κάνω με νέους ανθρώπους ή που έρχονται και μου παρουσιάζουν νέα πράγματα και τα λοιπά στο τέλος της τάξης πάντα υπάρχει και αυτό το... και θα το φέρουμε εκεί και θα το πουλήσουμε ακριβά. Το οποίο νομίζω κακό κάνει να το έχεις αυτό day one πριν ξεκινήσεις κάτι στο μυαλό σου. Μάλλον πρέπει να το έχεις ή να το αποκτήσεις στην πορεία εφόσον αυτό το πράγμα πάει επιτυχημένο. Και όχι με το είναι μέρος του business plan σου day one. Αυτή είναι η προσωπική μου άποψη. Κάποιοι το καταλαβαίνουν κάποιοι όχι. Οπότε δεν λέω ότι δεν μπορεί να πετύχει και έτσι. Αλλά σίγουρα σαν πρώτη εικόνα μάλλον δείχνει κάτι άλλο και όχι την ανάγκη να δημιουργήσεις απλά. Εσείς φίλε που ήτανε και είναι, συνεχίζει να είναι ένα αδιανόητο ταξίδι αυτό του Skroutz από άποψη επιτυχίας. Τι σου δίνει drive μετά από όλα αυτά, έτσι, τι σε κρατάει πεινασμένο να συνεχίζεις; Το λέω γιατί πραγματικά είναι μια ιστορία που μπορεί κάποιος να επαναπαυθεί στις δάφνες του και να πει ok.
[00:07:54 – 00:09:15]
Εγώ είμαι άνθρωπος της πληροφορικής. Στην πληροφορική μεγάλωσα. Ήμουν μάλιστα πολύ κακός με τα μαθήματα στο Γυμνάσιο-Λύκειο, κτλ. στο Λύκειο μάλλον. Πολύ κακός. Αλλά με τον υπολογιστή είχα μια πάντα ιδιαίτερη αγάπη και σχέση. Μ' αρέσει αυτό που κάνω. Δεν το έκανα με σκοπό να βγάλω πολλά χρήματα ποτέ. Ποτέ δεν το 'χα στο μυαλό μου. Το ρώτησες και πριν. Όταν ξεκινήσαμε δεν μπορούσαμε καν να το διανοηθούμε. Ούτε καν. Πού μπορεί να φτάσει. Ήτανε τι ωραίο πράγμα είναι αυτό. Πάμε να το κάνουμε καλύτερο. Μπαίνει το e-commerce στη ζωή μας. Πάμε να το βοηθήσουμε να γίνει καλύτερο. Τότε, θυμάμαι, είχαμε μαγαζιά. Η έννοια του να σου φέρω στο σπίτι σου σε δύο ώρες κάτι ήτανε για την Ελληνική αγορά πυρηνική φυσική. Έπρεπε να περιμένεις από τρεις έως τέσσερις μέρες και Kinder έκπληξη τι ώρα θα 'ρθουν. Καλεστήκαμε να βρούμε σε αυτά τα πράγματα λύσεις. Να κάνουμε το experience των καταναλωτών πιο σωστό. Για να επιλέγουν το εικονικό εμπόριο και όχι να πηγαίνουν σε ένα μαγαζί γωνία για να πάρουν... Οπότε, πάντα το drive μας ήταν αυτό. Να κάνουμε κάτι καλύτερο από ό,τι είναι τώρα. Και αυτό είναι το drive μας ακόμα. Δηλαδή, ακόμα θα δεις ότι παλεύουμε συνέχεια για να βάλουμε νέα πράγματα
[00:09:15 – 00:10:31]
στην καθημερινότητα των καταναλωτών για να τους το κάνουμε πιο εύκολο. Πιο καλό σαν experience. Πιο ασφαλές. Ό,τι μπορεί να είναι για να πείσουμε αυτόν τον κόσμο ότι ξέρεις κάτι. Όσο ασφάλεια έχει το να πας στο γείτονά σου το μαγαζάτορα να πάρεις ένα προϊόν και να το πληρώσεις και να φύγεις, τόσο ασφαλές είναι να το πάρεις μέσα από το Skroutz και μάλλον το experience θα είναι και λίγο καλύτερο δηλαδή δεν θα χρειαστείς να περπατήσεις και μια ώρα ή να πάρεις το αυτοκίνητό σου και να ψάχνεις να παρκάρεις δυο ώρες για να κάνεις αυτή τη δουλειά. Αυτό είναι το drive μας και αυτό θα είναι πάντα, νομίζω. Σε όλο αυτό το ταξίδι φίλε φαντάζομαι θα σε έχουν ρωτήσει πάρα πολλές φορές άρα θα το έχεις σκεφτεί γιατί καμιά φορά ξέρεις με τα χρόνια όλα αυτά που συμβαίνουν τα άπειρα μαθήματα, τα άπειρα learnings τα άπειρα συμπεράσματα που έχεις βγάλει καμιά φορά κατά την διάρκεια των χρόνων επαναπροσδιορίζουμε τη σημαντικότητα και προτεραιοποιούμε καμιά φορά ποιο ήταν πιο σημαντικό και ποιο όχι, αν έπρεπε σε επιχειρηματίες σε ανθρώπους που είναι στο δικό τους ας πούμε, στη δική τους καθημερινή μάχη, τι learnings, ποιο θα ήταν ένα απόσταγμα που θα
[00:10:31 – 00:12:04]
έβγαζες, δηλαδή ποια πράγματα πραγματικά σας βοήθησαν να φτάσετε εκεί που φτάσατε; Είναι αρκετά και ενδεχομένως σε διάφορες φάσεις αυτής της 20ετίας, γιατί 20 χρόνια είναι περίπου το Skroutz, ήταν και διαφορετικά θα πω. Σίγουρα, φάσεις, roller coaster είναι σίγουρα. Ακριβώς, δεν ήταν κάτι που ήτανε 20 χρόνια το ίδιο, μπορεί τα δύο πρώτα να ήταν κάτι, τα τρία επόμενα κάτι άλλο, τα τέσσερα επόμενα κάτι τρίτο. Εγώ αυτό που αν μπορώ να πω ότι υπήρχε κάτι σε αυτήν την ομάδα που βοήθησε σ' αυτήν την εξέλιξη και το πιστεύω είναι η διαφορετικότητα των τριών founders με ο,τιδήποτε καλό και κακό μπορεί να είχε αυτό, έτσι; Γιατί αυτή η διαφορετικότητα μπορεί να έχει πολύ ωραία εξέλιξη στην καθημερινότητα, αλλά μπορεί να έχει και πολύ κακή εξέλιξη στην καθημερινότητα, έτσι, εγώ θυμάμαι άπειρες νύχτες εδώ μέσα να παίζουμε μπουνιές, μεταφορικά μπουνιές, να είμαστε, να έχουμε έντονους διαλόγους, έντονες συζητήσεις τσακωμούς για το αν θα πάμε θα στρίψουμε το τιμόνι δεξιά ή αριστερά, αν κάποιος έκανε κάτι που ήταν εις βάρος του μαγαζιού ή για καλό του μαγαζιού κτλ. κι αυτό ήταν όλη μας η ζωή έτσι, δύσκολο πράγμα στην καθημερινότητά σου να το βιώνεις και με βάση πράγματα που μπορεί να σου τύχουνε, εξωγενείς παράγοντες, έτσι,
[00:12:04 – 00:13:15]
το ότι μπορεί να έρθει κάποιος και να απειλήσει τον οργανισμό, την ομάδα, τους ανθρώπους σου ή την ίδια την εταιρία τέλος πάντων, και να πρέπει να βρεις γρήγορα να κάνεις κινήσεις για να κερδίσεις τη μάχη και να έχεις τρεις διαφορετικές απόψεις για το ποιές θα 'ναι αυτές οι κινήσεις και να πρέπει να βρεις ένα δρόμο. Tough love μου ακούγεται αυτό μεταξύ των founders. Ναι ναι, επειδή και πρόσφατα ρωτήθηκα σ' αυτά τα 20 χρόνια ποιο θεωρώ ότι είναι το πιο σημαντικό πράγμα που με βοήθησε να είμαι σήμερα εδώ, κατηγορηματικά όταν με ρώτησαν για τρία, μου 'δωσαν τρεις επιλογές να διαλέξω, η μία ήταν το συνεργάτες και είπα κατηγορηματικά οι συνεργάτες το πιο σημαντικό πράγμα στην πορεία μου μέχρι σήμερα είναι ότι είχα δύο συνεργάτες που είχαμε τις διαφωνίες μας και το κοινό όραμα και πολλές διαφωνίες και μέσα από αυτή και οι τρεις βγήκαμε πιο σοφοί, αποκτήσαμε γνώση, εμπειρία, καταφέραμε να ελιχθούμε, να ακούσουμε ο ένας τον άλλον, να βάλουμε πλάτη ο ένας στον άλλον γιατί κι αυτό είναι σημαντικό, το να επιλέγω έναν δρόμο που δεν μου κάνει δεν σημαίνει ότι μετά θα πρέπει να κουνήσω τα δάχτυλα αν δεν μου βγει και να πω τα ‘λεγα εγώ, σημαίνει ότι αν δεν μου βγει,
[00:13:15 – 00:14:31]
δεν βγει στην ομάδα θα πρέπει μετά να βάλω πλάτη και να μην πω τα ‘λεγα εγώ, να πω πάμε, πάμε στον επόμενο. Αυτό ήταν ένα πολύ μεγάλο μάθημα σ' αυτά τα 20 χρόνια και νομίζω μας βοήθησε πάρα πολύ να πάμε στην επόμενη μέρα. Επειδή είναι ένα πολύ ωραίο θέμα αυτό που θίγεις, φιλία με τους συνεργάτες, ποια είναι τα εργαλεία, πώς επιλύεται, ποιο είναι το κλειδί ρε παιδί μου για να... γιατί ξέρεις οι άνθρωποι οι οποίοι είναι founders και έχουν ισχυρές γνώμες και έχουν gut feeling, εμπιστεύονται πάρα πολύ τον εαυτό τους, έχουν μια αυτοπεποίθηση ξέρεις, όταν εσύ πραγματικά βλέπεις ότι παιδιά είναι δεδομένο ότι πρέπει να πάμε δεξιά και ο άλλος λέει παιδιά είναι δεδομένο ότι πρέπει να πάμε αριστερά, ξέρεις, ο ένας κοιτάει ανατολή κι ο άλλος δύση, αυτό το conflict ποια είναι τα κλειδιά για να το κάνεις να δουλέψει; Γιατί είναι φοβερό ζήτημα αυτό που... Ισχύει, είναι και πολύ δύσκολο case. Εγώ θα σου πω τη δικιά μου εμπειρία από αυτό που έζησα σ' αυτά τα 20 χρόνια. Ειδικά το πρώτο καιρό τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα γιατί μέχρι να αντιληφθείς ποιος είσαι εσύ πρώτα απ' όλα, ποια είναι τα δικά σου bugs, το δικό σου λάθος τρόπο σκέψης
[00:14:31 – 00:15:51]
και μετά να αντιληφθεί και το υπόλοιπο για τους υπόλοιπους, τα καλά τους και τα κακά τους προφανώς η ένταση είναι πολύ πιο έντονη και προφανώς όλη η διαδικασία αυτή έχει αρκετό ξύλο και δυσκολία. Όσο περνάει ο καιρός κι αρχίζεις κι αντιλαμβάνεσαι καλύτερα και τον εαυτό σου και τους γύρω σου για μένα ο τρόπος που βρήκα να το διαχειριστώ είναι να βρω τα δικά μου bugs, αυτά που τέλος πάντων μάλλον είτε είμαι υπεραισιόδοξος είτε είμαι πολύ pessimistic και να αντιληφθώ ότι μάλλον έτσι είμαι, έτσι λειτουργεί το μυαλό μου και να προσπαθήσω να το απομονώσω όταν από την άλλη πλευρά υπάρχει έναν διαφορετικό view και να βάλω και πλάτη και να είμαι και ειλικρινής δηλαδή θα το πω το view μου πολύ ειλικρινά θα βάλω στο τέλος ένα disclaimer ότι ναι, αλλά εγώ μπορεί να είμαι αυτός που έχει το bug διότι αισθάνομαι ότι είμαι optimistic παραπάνω, ή pessimistic παραπάνω ή οτιδήποτε τέλος πάντων και παρ' όλα αυτά αφού το πιστεύεις τόσο πολύ εσύ Γιώργο, Νίκο, Κώστα πάμε μαζί να το τρέξουμε, αν μας βγει γιούπι, αν μας βγει δεν πειράζει θα βρούμε τον επόμενο δρόμο. Κάπως έτσι δούλεψε. Φίλε, άκου τι ακούω και είναι υπέροχο. Εγώ ακούω ένα ταξίδι αυτογνωσίας άρα ανακαλύπτω τον εαυτό μου,
[00:15:51 – 00:17:26]
μαθαίνω τα δικά μου bugs δηλαδή καταλαβαίνω καλύτερα εμένα. Δύο, μέσω αυτού που μου δίνουν οι άλλοι αρχίζω και ακούω όχι μόνο την εσωτερική μου φωνή αλλά και τους άλλους και αυτό με βοηθάει να επεκτείνω τους δικούς μου ορίζοντες αρχίζω να βλέπω πράγματα που ενδεχομένως μέσω των δικών μου bugs και του δικού μου συγκεκριμένου... συγκεκριμένης προοπτικής δεν τα έβλεπα, έτσι; Και τρία, από τη στιγμή που συναινούμε όλοι σε κάτι ανεξάρτητα από το αν ήταν δικό μου ή του δίπλα παλεύουμε όλοι γι’ αυτό. Ακριβώς. Αυτό το τρίπτυχο δηλαδή μου περιέγραψες και είναι πολύ συγκεκριμένο. Και η αρχή πρέπει να είναι πάντα από το πρώτο, όχι από το δεύτερο. Έτσι; Αν είναι από το δεύτερο μπερδεύει το πράγμα, αν είναι από το πρώτο είναι καλύτερα και το ίδιο θα έπρεπε θεωρητικά να κάνουν και όλοι, όλη η ομάδα. Γιώργο είχες, φαντάζομαι είχες, τώρα δεν ξέρω αν μπορείς να θυμηθείς και να μοιραστείς μαζί μας, κάποια aha moments, δηλαδή ένα περιστατικό που σε βοήθησε να συνειδητοποιήσεις κάτι το οποίο πραγματικά όχι μόνο σου άλλαξε το perspective, την προοπτική και τα λοιπά αλλά ήταν ένα τόσο δυνατό aha moment που λες αυτό το πράγμα ήταν μπροστά μου και δεν το έβλεπα και τώρα
[00:17:26 – 00:18:47]
κάνει transform το view μου ρε παιδί μου, αυτό που έγινε, ξέρεις, αυτά τα σημεία καμπής που λέμε που καμιά φορά είναι είτε σε lows είτε σε highs μπορεί να είναι αυτά, έτσι; Ναι Τώρα έτσι όπως το σκέφτομαι μου έρχεται ένα πράγμα στο μυαλό, θα σου πω ποιο είναι αυτό. Πριν αρκετά χρόνια, το 2013 με 2018, αν δεν κάνω λάθος, αυτή την πενταετία, βρεθήκαμε σε μια πολύ δύσκολη στιγμή όπου προσπαθήσαμε έχοντας δώσει ένα 50% της εταιρείας από τα πρώτα χρόνια, σε μια εταιρεία συγκεκριμένη, βρεθήκαμε να προσπαθούμε να πάρουμε πίσω αυτό το 50% ως founders, να κάνουμε ένα buyout, κι εκεί περάσαμε ένα δύσκολο ταξίδι, τέλος πάντων, γιατί είχαν βρεθεί και κάποιες τράπεζες, είχε εμφανιστεί και κάποιος άλλος ενδιαφερόμενος για να πάρει αυτό το 50% από τις τράπεζες και μπήκαμε σε μια μάχη... Εμείς δεν ήμασταν παιδιά επιχειρηματιών, ούτε είχαμε από πίσω μας family offices να μας βάζουν χρήματα για να κάνουμε αυτά τα πράγματα οπότε τρέχαμε μόνοι μας να βρούμε χρηματοδοτήσεις για να μπορέσουμε να το κάνουμε από την άλλη πλευρά είχαμε έναν τέτοιο οργανισμό ως ενδιαφερόμενο, ένα πολύ μεγάλο οργανισμό με family offices σοβαρά από πίσω που είχε την χρηματοδότηση που χρειαζόταν για να κάνει όλη αυτή την ιστορία που έκανε.
[00:18:48 – 00:19:58]
Πήγαινε, πήγαινε και χτυπούσε τα offer που κάναμε εμείς στις τράπεζες κάθε φορά και τα ανέβαζε κατά 1 εκατομμύριο ευρώ. Τελικά όλη αυτή η διαδικασία ήταν μια πενταετία πάρα πολύ δύσκολη. Θυμάμαι το Φεβρουάριο του 2018 όταν τελικά το κερδίσαμε, αυτήν τη μάχη, και πήραμε το 50% πίσω, τη μέρα της υπογραφής των SBAs αφού τα πήραμε και φύγαμε απ' την τράπεζα και μπήκα στο αυτοκίνητο λιποθύμησα γιατί ήμουν τόσο κουρασμένος από όλη αυτήν την κατάσταση. Μέχρι τότε όλοι εμείς δεν θεωρούσαμε τους εαυτούς μας ως είμαστε ούτε επιχειρηματίες, δεν είχαμε αυτή την αίσθηση, θεωρούσαμε ότι είμαστε 2-3 φίλοι μαζί με μια ομάδα ανθρώπων εδώ που μας αρέσει να κάνουμε ωραία δουλειά και αυτό κάνουμε. Η έννοια του επιχειρηματία μέσα μας δεν υπήρχε σαν, α, εγώ είμαι επιχειρηματίας, ποτέ. Το πρώτο aha που έκανα σε αυτό, έχοντας και μια τριβή με τις τράπεζες 5 χρόνια στο πλαίσιο της ιστορίας που είχα που αισθανόμουνα ότι μας κοιτάνε και μας βλέπουν σαν παιδάκια. Δηλαδή κάθε φορά που κάναμε μια συνάντηση με κάποιους επιλογικούς είχαν αυτό το στυλάκι και το υφάκι "ήρθαν εδώ οι πιτσιρικάδες τώρα να μας πούνε ιστορίες γι' αγρίους." Η πρώτη φορά λοιπόν που έκανα αυτό το aha που λες
[00:19:58 – 00:21:12]
και συνειδητοποίησα ότι μάλλον δεν είμαι αυτός ο πιτσιρικάς που τόσα χρόνια αισθανόμουν ότι είμαι μπροστά σε όλους τους άλλους, ήταν όταν 6 μέρες μετά από αυτή την ιστορία με πήρε τηλέφωνο ένας από μία τράπεζα, πολύ μεγάλος σε θέση, και με παρακάλεσε να κάνω ένα offer σε ένα process που ξεκινάνε για μια άλλη εταιρεία, ως Skroutz και να δείξω το ενδιαφέρον μου ότι θέλω να συμμετέχω σε αυτό γιατί το χρειαζόταν για να προχωρήσει παραπάνω. Κι εκεί αντιλήφθηκα ότι εγώ είμαι παιδάκι, τι έγινε τώρα; Ποιος είμαι εγώ που με παίρνει τηλέφωνο να ζητήσει να κάνω ένα offer κάποιων εκατομμυρίων για ένα process που θα ξεκινήσει αύριο για κάποια άλλη εταιρεία. Ήταν η πρώτη φορά που αντιλήφθηκα ότι μάλλον δεν είμαι πια παιδάκι, μπορεί να ήμουνα μετά από αυτό το ταξίδι των πέντε ετών κάτι είχε αλλάξει. Ήτανε πολύ σημαντικό και για μένα γιατί ξέρεις αισθάνθηκα καλά ότι κοίτα να δεις τώρα ανέβηκε το level σου, δεν είσαι πια το παιδάκι που όλοι πίστευαν μέχρι τώρα, ο πιτσιρικάς. Θυμάμαι να πηγαίνουμε να σηκώνουμε βραβείο από μια τράπεζα και να είναι από κάτω δυο-τρεις άνθρωποι που τους ξέρω πολλά χρόνια, κάποιοι καθηγητές πανεπιστημίων κτλ. και να σκουντάει ο ένας τον άλλον, την ώρα που έναν τον λέγανε, πιτσιρικάδες.
[00:21:12 – 00:22:52]
Και είμαστε 36 χρονών, 37, έτσι; Δεν ήμασταν 12 ούτε 20. Πάντα ήταν αυτό. Αυτό άλλαξε μετά από αυτή την ιστορία. Κι ήταν μεγάλο aha για μένα γιατί τότε το συνειδητοποίησα και εγώ Πολύ ωραίο και σε ευχαριστώ που το μοιράστηκες μαζί μας. Οπότε φίλε, όταν συνειδητοποιήσατε λοιπόν ότι πέρα από το όνειρό μας, τη φάση μας, την πλάκα μας, το πάθος μας, είμαστε επιχειρηματίες υπήρχε κάποια στιγμή που φορώντας έτσι ας πούμε ένα πιο επίσημο ένδυμα επιχειρηματία έπρεπε να να σκληρύνει η κατάσταση έπρεπε να γίνει πιο... πώς να το πω ρε παιδί μου; Να χαθεί η εποχή της αθωότητας; Υπήρχε ποτέ αυτή η περίοδος και αυτή η στιγμή; Λοιπόν, θα σου πω, ναι. Όσον αφορά τις ενδυματικές επιλογές όχι. Αυτό είμαι σίγουρος Είναι ναι, έτσι, είμαστε λίγο πιο... σε αυτό δεν είμαστε πολύ καλοί, τέλος πάντων. Σίγουρα κάποια πράγματα ωρίμασαν λίγο παραπάνω στον τρόπο σκέψης, λειτουργίας κτλ., δεν θα πω όμως ότι πήγε στο άλλο άκρο το mentality μας, όχι. Έχουμε μια τάση γενικά να να θέλουμε η ομάδα που δουλεύει δίπλα μας, γιατί μαζί το κάνουμε όλο αυτό, δεν το κάναμε οι δύο μας και οι τρεις μας, έτσι; Βοήθησαν να φτάσουμε εδώ που είμαστε σήμερα. Να είναι ικανοποιημένη, να έχει
[00:22:53 – 00:24:14]
το χρόνο που χρειάζεται για να μπορεί να καθαρίζει το μυαλό τους, να ξεκουράζεται κτλ., να έχει κάποια benefits που ενδεχομένως του εξασφαλίζουν μια ηρεμία ότι είναι εξασφαλισμένος στα πέντε-έξι σημεία αλλά δεν υπάρχει λόγος να αγχώνεται, να στρεσάρεται, να πιέζεται ή να θεωρεί ότι όλο αυτό είναι δύσκολο. Την έχουμε αυτή την κουλτούρα και την πολιτική εδώ και χρόνια όσον αφορά τουλάχιστον τη λειτουργία της εταιρείας, έτσι; Αυτό που ίσως ήτανε μία ενηλικίωση θα πω είναι ότι αποφασίσαμε το 2019 έχοντας περάσει όλα αυτά που έχουμε περάσει, να βγούμε και να κάνουμε ένα roadshow εκεί έξω δείχνοντας ποιοι είμαστε και τι θέλουμε να κάνουμε, το πλάνο που είχαμε οραματιστεί δηλαδή κι από αυτή την ιστορία, όντως το 2020, προέκυψε ένα πολύ μεγάλο fund που ήρθε και μπήκε μέσα στην εταιρεία και κάναμε ένα επόμενο step up στο ποιοι είμαστε πια μετά από αυτή την ιστορία έτσι έχουμε τη CVC μέσα σε μας. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα fund στον κόσμο. Aμερικάνικων συμφερόντων προφανώς, αλλά με πάρα πολλές επενδύσεις και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με πάρα πολλή εμπειρία σε όλο αυτό, και πάρα πολλή γνώση που μοιράζεται και μαζί μας και μας κάνει πιο σοφούς. Οπότε το ότι πήραμε την απόφαση να πάμε να κάνουμε αυτό το roadshow να δούμε
[00:24:15 – 00:25:49]
τι είμαστε, ποιοι είμαστε και πώς μας βλέπουν εκεί έξω και ότι αυτό οδήγησε σε μια τέτοια διαδικασία ήτανε μία ενηλικίωση αρκετά μεγάλη επιχειρηματικά. Επειδή σε άκουσα να μιλάς για κουλτούρα σε ποια values, σε ποιες αξίες έχετε στηριχτεί όλα αυτά τα χρόνια, ποια είναι τα values της εταιρείας κατ' εσέ Γιώργο; Έχουν αλλάξει αρκετά από τα πρώτα χρόνια. Ξέρω ότι στο EO έχουμε κάνει διάφορα πράγματα στο κομμάτι αυτό που έχουμε, κτλ. Νομίζω ότι τα τελευταία και τα πρώτα χρόνια θα πω, μέχρι το 2019 λίγο πριν την πανδημία. Έχω χωρίσει τα χρόνια του Skroutz προ-πανδημίας και μετα-πανδημίας γιατί η πανδημία όλους μας αναστάτωσε με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Νομίζω ότι μέχρι το 2019 culture-wise έχοντας όλη αυτή την ανάγκη τους ανθρώπους να τους έχουμε να αισθάνονται καλά, να θέλουν να έρθουν να δουλέψουν, να το πω έτσι, να έχουν δίπλα τους ανθρώπους που είναι doers, να μαθαίνουν από αυτούς, να εξελίσσονται και why not να έχουν και ένα lifetime balance της ζωής τους, όλο αυτό το πακέτο το είχαμε μέχρι το 2019 αρκετά. Νομίζω το χάσαμε στην πανδημία γιατί η ταχεία ανάπτυξη και ραγδαία ανάπτυξη της δουλειάς μας υποχρέωσε πολύ γρήγορα να φέρουμε κόσμο που δεν μπορέσαμε και στα πλαίσια του remote
[00:25:49 – 00:27:24]
να μεταλαμπαδεύσουμε το culture σε όλους και αυτό κάπως αλλοίωσε κατά κάτι το culture μας. Αυτό που θα 'λεγα όμως ότι μας ταιριάζει σαν οργανισμός και σαν ανθρώπους θα έλεγα, έτσι, σαν founders είναι αυτό που ενδεχομένως θα μπορούσε κάποιος να διαβάσει στο βιβλίο No Rules Rules του CEO του Netflix. Είναι πάρα πολύ κοντά στο culture μας. Διαβάζοντάς το είδα πράγματα που μέχρι το '19 τα είχαμε και μετά λίγο κάπως τα χάσαμε. Μοιράσου μαζί μας δυο-τρία από αυτά φίλε, γιατί πραγματικά είναι διάσημο το βιβλίο, είναι ορόσημο για πολλούς, σημείο αναφοράς. Νομίζω θα έλεγα ότι είναι το ευαγγέλιο της επιχειρηματικότητας για μένα αυτό, και το πώς θα έπρεπε να είναι μια επιχείρηση. Ναι θα μοιραστώ. Παράδειγμα θυμάμαι εκείνα τα πρώτα χρόνια του Skroutz, από το '05 μέχρι και λίγο πριν την πανδημία από τον κύκλο που έχω να βλέπω κόσμο, να μου λέει κόσμος ότι γνώρισαν ένα συνεργάτη της ομάδας ο οποίος έλεγε ότι δουλεύω στο Skroutz με τόσο περηφάνια και τόσο χαρά και το πώς εξελίσσεται, δεν είχε τίποτα και ποτέ να πει κάτι αρνητικό για όλο αυτό το πράγμα και το ανάποδο, ο υπόλοιπος του κύκλος μόλις άκουγε δουλεύει στο Skroutz ήταν ενθουσιασμένοι και αλήθεια και πώς το κατάφερες αυτό;
[00:27:24 – 00:28:36]
Είναι πολύ ωραίο να νιώθεις ως founder ότι έχεις κόσμο που έρχεται να δουλέψει το πρωί εδώ με χαμόγελο και το βράδυ που θα φύγει έξι ή ώρα, επτά, πέντε, δεν ξέρω, με όποια πίεση μπορεί να έχει φάει στα πλαίσια της καθημερινότητας να φεύγει και να πηγαίνει να λέει στους φίλους τι ωραία είμαι, είμαι εκεί, είμαι στην καλύτερη εταιρεία του κόσμου. Δεν υπάρχει κάτι καλύτερο απ' αυτό. Επίσης νομίζω ότι ένα κομμάτι που το βιβλίο μιλάει αρκετά είναι το adults την ειλικρίνεια που πρέπει να έχουμε μεταξύ μας σε μία τέτοια σχέση και αυτό πάντα γενικά το είχαμε. Θέλαμε adults, να 'μαστε κι εμείς adults και οι άνθρωποί μας adults. Ένας adult ξέρει πότε κάτι πρέπει να το κάνει και πότε δεν πρέπει να το κάνει, δεν χρειάζεται κανένα να του το λέει. Οπότε ναι, είχαμε πολύ αυτό, δεν θέλαμε κανόνες. Λέγαμε μάλιστα, θυμάμαι να λέμε απ' τα πρώτα χρόνια ότι το κράτος που έχει πάρα πολλούς νόμους είναι διεφθαρμένο κράτος. Kαι το ίδιο πιστεύουμε και για τον οργανισμό, ότι ένας οργανισμός που έχει γεμίσει κανόνες για τα πάντα μάλλον είναι τόσο διεφθαρμένος που προσπαθεί μ' αυτόν τον τρόπο να περιορίσει τη διαφθορά, το οποίο δεν είναι σωστό.
[00:28:39 – 00:30:26]
Άρα ναι, αυτό είναι το culture μας. Προσέχουμε τους ανθρώπους μας, τους αγαπάμε, θέλουμε να έχουνε όλη την δυνατότητα που μπορεί να έχουν εδώ μέσα και να εξελιχθούν επαγγελματικά και να εξελιχθούν προσωπικά και να έχουν και την ισορροπία που χρειάζεται για να είναι ευτυχισμένοι και θα θέλουμε αυτό να το κάνουν και αυτοί στους επόμενους, έτσι, αυτό είναι η βασική αρχή. Γιώργο επειδή έχει πάει κουβέντα στους ανθρώπους και μπαίνω στον πειρασμό να σε ρωτήσω γι' αυτό το debate που έχει ξεκινήσει με την Gen Z γενιά, όλοι οι επιχειρηματίες με τους οποίους συνομιλώ δυσκολεύονται να βρουν κόσμο, αυτοί που βρίσκουν κόσμο δυσκολεύονται να βρουν loyal κόσμο, έτσι; Έχει μπει στην κουβέντα και το πόσο ο κορονοϊός ενδεχομένως να έχει αλλάξει τα priorities του κόσμου όσον αφορά το πως βλέπει τη ζωή του, αλλά δείχνει καθοριστικό μια νέα γενιά η οποία ενδεχομένως δεν πιστεύει σε ένα καλύτερο κόσμο, σε μια καλύτερη εξέλιξη ή να έχει ένα longer term vision, όσον αφορά το ότι εγώ θα κάτω σε αυτήν την εταιρεία, θα εξελιχθώ, είναι λίγο no tomorrow, είναι λίγο πάμε και βλέπουμε, είναι λίγο φέτος είμαι εκεί θα δούμε τι θα γίνει πιο μετά, πιο freestyle η κατάσταση. Πώς το βλέπεις εσύ αυτό, καταρχάς το εντοπίζεις αυτό, γιατί
[00:30:26 – 00:31:48]
εμένα μου έρχεται πολύ αυτό που σου περιέγραψα στον κύκλο μου. Ναι, συμφωνώ ότι υπάρχει γενικά. Τώρα αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι αν αυτό είναι η κακή νέα γενιά, τελεία, ή είναι και πράγματα που έρχονται από πιο πίσω και ακολούθησαν αυτήν την γενιά και την υποχρέωσαν, την έβαλαν σε αυτή την διαδικασία είναι μια άλλη κουβέντα. Εγώ είμαι περισσότερο της δεύτερης άποψης, ότι γενιά η δικιά μας και οι προηγούμενες γενιές που θέλαν να δημιουργήσουνε περισσότερο από αυτή την νέα γενιά είναι οι γονείς και οι παππούδες των παιδιών, έτσι, οι οποίοι, τα οποία παιδιά αυτά μεγάλωσαν χωρίς αυτούς, αν το σκεφτείς. γιατί ήταν όλη μέρα πίσω από ένα γραφείο, πίσω από μια δουλειά προσπαθώντας να κάνουν την υπέρβαση, τη δημιουργία που είχαν στο μυαλό τους αυτά τα παιδιά μεγάλωσαν χωρίς τους γονείς τους, χωρίς τους παππούδες τους, χωρίς τους ανθρώπους τους και κάπως ίσως απομυθοποίησε κιόλας όλο αυτό το πράγμα της δημιουργίας. Γιατί να δημιουργήσω, μπορώ και να ζω μια χαρά, χωρίς πολλά πολλά, δεν χρειάζεται, ξέρεις εμείς είχαμε και αυτό, είχαμε μια τάση να θέλουμε και λίγο περισσότερα πράγματα. Αφού δημιουργούσαμε και δουλεύαμε περισσότερο 10, 12, 15 ώρες τη μέρα, είχαμε και μια τάση να θέλουμε και κάτι παραπάνω στην ζωή μας.
[00:31:48 – 00:33:11]
Να θέλουμε και ένα καλύτερο κινητό, και να φορέσουμε κι ένα πιο επώνυμο παπούτσι, ίσως κι ένα πιο επώνυμο παντελόνι, γιατί λέγαμε δουλεύουμε σαν τα ζώα, ε, ας κάνουμε κάτι για μας. Τα παιδιά αυτά δεν θέλουν να έχουν τσάντα Louis Vuitton, όπως ήθελε η σύζυγός μου πριν μερικά χρόνια, ούτε να φοράνε παπούτσια Jimmy Choo. Τους κάνει και παπούτσια από το..., που έχουνε τρία ευρώ, μια χαρά είναι. Περπατάνε μ' αυτά, πάνε στα δουλειά τους, κάνουν ό,τι πρέπει να κάνουνε και μπορούν και επιβιώνουν. Μάλλον το οδηγήσαμε και αυτό εμείς εκεί, οι πιο παλιοί. Αν βάλω κι άλλα πράγματα που τα ζούμε τα τελευταία, πολλά χρόνια στη Ελλάδα μετά τη μεταπολίτευση, το ενισχύουν ακόμα περισσότερο αυτό. Διαφθορά, όλα αυτά που έχουμε ζήσει κατά καιρούς. Άρα νομίζω ότι ναι, ισχύει. Αν φταίνε αυτά που γεννήθηκαν έτσι, αμφιβάλλω, κάπως έγινε όλο αυτό, κάπως το οδηγήσαμε και οι πιο παλιοί εκεί, σίγουρα είναι πρόβλημα. Από την άλλη, για να ρίξω και πάσα, γιατί φαντάζομαι ότι θα γίνει και γι' αυτό ερώτηση, έχουν αλλάξει πια οι εποχές. Η τεχνολογία έχει εξελιχθεί. Το AI έχει αρχίσει και μπαίνει βαθιά στη ζωή μας. Και νομίζω ότι το κενό που αφήνει αυτή η γενιά, μη θέλοντας να δημιουργήσει και να ξεχωρίσει,
[00:33:11 – 00:34:36]
έχει αφήσει μια τάξη κάτι πολύ δυνατό. Με ό,τι μπορεί να σημαίνει πάλι αυτό για το μέλλον αυτών των παιδιών και των επόμενων που θα 'ρθουν αν δεν αλλάξει κάτι και γι' αυτά. Νομίζω θα πάμε σε μια πιο δύσκολη περίοδο στην επόμενη πενταετία, που αυτή η νεοτροπία που οδηγήθηκαν τα παιδιά σήμερα να έχουν εξ αιτίας των δικών μας κακών κινήσεων και επιλογών, μάλλον θα τους στοιχίσει πολύ πολύ ακριβά την επόμενή τους μέρα. Στη διαβίωσή τους, στη βιωσιμότητα, στη ζωή τους κλπ. Έτσι φαίνεται, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή. Άρα οργανικά από ό,τι σε ακούω να λες, αυτό το κενό εργασίας που υπάρχει αυτή τη στιγμή, γιατί όλοι λένε ότι δεν έχουμε χέρια, είτε είναι σε creative industry, είτε είναι σε πιο hands-on activities, θα γεμίσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο αυτό το κενό, το AI και το efficiency, που θα ανέβει κατακόρυφα λόγω... Ήδη το κάνει. Και όσο εξελίσσεται θα το κάνει ακόμα και καλύτερα και σε περισσότερα πράγματα, νομίζω. Αν σκεφτούμε ότι, το δικό μας παράδειγμα, εμείς το Φεβρουάριο, μέχρι το Φεβρουάριο, είχαμε ένα τηλεφωνικό κέντρο εξωτερικό που μας βοηθούσε στις τηλεφωνικές κλίσεις, το οποίο αποτελούταν από 2 εταιρείες, συνολικά 200 agents, οι οποίοι απλά κάνανε όμως
[00:34:37 – 00:36:08]
ένα handling, δηλαδή δεν μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα, απλά καταγράφανε το πρόβλημα για να το δώσουν σε κάποιον να το λύσει. Το Φεβρουάριο αποφασίσαμε να το σταματήσουμε αυτό, γιατί είναι ένα πολύ μεγάλο κόστος για την εταιρεία, και να βάλουμε ένα AI chatbot. Σε τρεις εβδομάδες είδαμε από 200, 0. Ήτανε στην αρχή το ίδιο επιτυχημένο με τους 200; Όχι δεν ήτανε. Εξελίχθηκε όμως, είναι καλύτερο τώρα από τους 200, στα απλά cases. Στα δύσκολα cases προφανώς πρέπει να αναλάβει άνθρωπος για να τα λύσει. Αλλά στα πιο απλά cases, και στις χιλιάδες ερωτήσεις που μπορεί να 'χαμε μέσα στη μέρα, που είναι το δέμα μου, πότε θα έρθει και τι θα κάνει. Απλά πράγματα, είναι πολύ πιο γρήγορο, πολύ πιο αποτελεσματικό, πολύ πιο οικονομικό, χωρίς αστοχίες. Αρρώστησαν τριάντα σήμερα και δεν προλαβαίνουν να σηκώσουνε το τηλέφωνο. Άρα όλο αυτό έχει αρχίσει να μπαίνει πολύ δυνατά, στο οργανόγραμμα των εταιρειών, και να καλύπτει κυρίως θέσεις, που είναι πιο light δουλειάς, και μπορεί να τα κάνει καλύτερα από ό,τι μπορεί να τα κάνει κάποιος άλλος. Έτσι. Είναι μια πραγματικότητα, η οποία είναι νομίζω αναπόφευκτη, οπότε και νομίζω ότι θα σπρώξει και το ανθρώπινο προσωπικό σε πιο upscale πράγματα. Ακριβώς. Πρέπει να το σπρώξει, αν δεν το σπρώξει τα πράγματα θα 'ναι δύσκολα.
[00:36:09 – 00:37:49]
Το πιο ωραίο παράδειγμα που έχω ακούσει μέχρι τώρα για αυτό, είναι η εξέλιξη της ζωγραφικής. Γιατί όταν ανακαλύφθηκε η φωτογραφία, που ήταν αν θες τεχνολογική εξέλιξη, η ζωγραφική έγινε abstract. Δηλαδή πήγαμε στη μοντέρνα τέχνη, δηλαδή μέχρι τότε η ζωγραφική ήταν πιστή απεικόνιση, με διάφορες τεχνικές. Όταν όμως ήρθε η φωτογραφία και είπε guys, μπορούμε να έχουμε φωτογραφίες, μπορούμε να αποτυπώσουμε την πραγματικότητα όπως είναι, ούτως ή άλλως, μ' ένα φωτογραφικό στιγμιότυπο. Οπότε οι ζωγράφοι πια έγιναν conceptual. Δεν καταργήθηκε η ζωγραφική, πήγε σε ένα πολύ πιο ανώτερο και αφαιρετικό επίπεδο. Νομίζω αυτό είναι το πιο ωραίο παράδειγμα που έχω ακούσει, ή να το πω πιο σωστά, το πιο ελπιδοφόρο. Ναι, ναι, ισχύει. Ωραία. Έχεις... Μια και πήγαμε και στο AI θα σε ρωτήσω, δεν ξέρω αν... Επειδή, ξέρεις, όλο αυτό το πράγμα κάνει ένα κύκλο, και ξέρεις, έχει να κάνει και με την εργασία του κόσμου, και είναι βέβαιο ότι το μέλλον της εργασίας αλλάζει, κι αλλάζει ραγδαία, πώς αυτό το πράγμα θα κάνει τον κύκλο του καταναλωτικά; Γιατί ο κόσμος εργαζόταν, κέρδιζε χρήματα, κατανάλωνε. Έτσι; Είναι μια περίεργη αυτή... Είναι αχαρτογράφητα νομίζω, τα νερά. By the way, κάποια στιγμή, εγώ το AI το χρησιμοποιώ πάρα πολύ στην καθημερινότητά μου, σχεδόν στα πάντα.
[00:37:50 – 00:39:05]
Έχω δύο, χρησιμοποιώ και το ChatGPT και το Gemini, οπότε σε διάφορες φάσεις ρωτάω, του ζητάω να μου δώσει πράγματα, του ζητάω να μου φτιάξει πράγματα, για να κάνω πιο γρήγορα τη δουλειά μου και πιο άμεσα. Φαντάζομαι όλος ο κόσμος της τεχνολογίας πια το χρησιμοποιεί κάπως έτσι. Κάποια στιγμή, λοιπόν, μου μπήκε η απορία. Ήθελα να δω τι θα μου απαντήσει σε αυτό το ερώτημα. Που έκανες τώρα. Ναι. Τι σου είπε; Καν' το. Έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον. Οπότε προσπαθώντας να κρατήσει και το political correct της απάντησης. Μου έγραψε, το ChatGPT για την ακρίβεια, ότι, τα σενάρια είναι δύο. Ή θα το αγκαλιάσουν όλοι και θα το ... στην καθημερινότητά τους, με αποτέλεσμα να εξελιχθούνε, και ναι μεν οι δουλειές που δεν θα υπάρχουν πια, γιατί δεν θα υπάρχει ανάγκη να το κάνεις, θα γίνονται με AI. Δε, όμως όλος ο κόσμος θα εξελιχθεί και πάνω σε αυτή την εξέλιξη θα μπορεί να κάνει άλλα πράγματα και να βοηθάει το AI να γίνεται καλύτερο, κτλ, κι όλα θα πάνε τέλεια και θα είμαστε όλοι καλά, και... Το καλό σενάριο ήταν αυτό. Για πες και το κακό σενάριο. Το κακό σενάριο ήτανε ότι ο κόσμος δεν θα το αγκαλιάσει,
[00:39:05 – 00:40:17]
θα το δει επιθετικά, το οποίο εν μέρει συμβαίνει σε κάποιες περιπτώσεις, ή το βλέπω εγώ να συμβαίνει σε κάποιους κλάδους, γιατί φοβούνται και δεν ξέρουν πώς θα το αξιοποιήσουν για να πάνε στο επόμενο βήμα. Θα το δει επιθετικά, λοιπόν, άρα θα αντιδράσει σ' όλο αυτό. Αυτό θα δημιουργήσει ένα θέμα ανεργίας αρκετά υψηλό σε όλες τις χώρες, το οποίο οι κυβερνήσεις θεωρητικά θα καλεστούν, για να καλύψουν αυτό το ποσοστό ανεργίας, να φορολογήσουν τις εταιρείες που χρησιμοποιούν το AI παραπάνω, με σκοπό να εγγυηθούν ένα ετήσιο εισόδημα σε όλους αυτούς που τέλος πάντων, που λόγω του AI θα έχουν σταματήσει και δεν θα βρίσκουν τόπο να εργαστούν. Και αυτό ήταν το δεύτερο σενάριο. Επίσης το λιγότερο πιθανό. Περισσότερο πιθανό από το πρώτο, λιγότερο πιθανό απ' το τρίτο. Το τρίτο και το πιθανότερο μιλούσε για ακραία πράγματα, γιατί ο κόσμος θα αντιδράσει πάρα πολύ άσχημα, θα δημιουργηθούν εξεγέρσεις στις χώρες, δεν θα μπορέσουν οι χώρες, επίσης, τα κράτη, να δώσουν αυτό το εγγυημένο εισόδημα. Θα προσπαθούν, αλλά δεν θα μπορούν να το κάνουνε. Δεν θα τους βγαίνει οικονομικά. Οπότε αυτό θα έχει ακόμα περισσότερη ένταση κι όλο αυτό το πράγμα θα δημιουργήσει ένα χάος. Αυτά μου είπε το ChatGPT για τον εαυτό του.
[00:40:18 – 00:41:38]
Άρα το τρίτο σενάριο ήταν μια κοινωνική εξέγερση. Το πιο πιθανό για το ChatGPT. Και το πιο πιθανό, το επικρατέστερο σενάριο. Λόγω της υψηλής ανεργίας και του... Και έκρινε, τέλος πάντων, ότι θα ήτανε καλό αν θέλουμε αυτό το πράγμα να βοηθήσει και να εξελιχθούμε και να γίνουμε και όλα να 'ναι τέλεια, όλοι να το αγκαλιάσουν. Το μήνυμα που έδινε, δηλαδή, ήταν αυτό. Να πάμε στο πρώτο σενάριο, δηλαδή, το λιγότερο πιθανό. Embrace change. Κοίταξε, το discussion είναι... Πηγαίνοντας πίσω και στη βιομηχανική επανάσταση, γιατί κάτι exponential γίνεται αυτή τη στιγμή, προφανώς. Οπότε αν πρέπει να το συγκρίνουμε με κάτι, θα πρέπει να είναι με κάτι εξίσου λογαριθμικής έντασης, ας πούμε, όπως ήταν τότε. Υπήρχαν οι λουδίτες, οι οποίοι μπαίναν στα εργοστάσια, σπάγανε τις μηχανές, γιατί σε ένα εργοστάσιο που δουλεύαν 200 άτομα, μετά με τις μηχανές δουλεύαν 20. Αν πρέπει να το συγκρίνουμε με κάτι. Τώρα, επειδή είμαστε και στις εποχές που είμαστε και το AI πέρα από μηχανή, είναι... μαθαίνει πώς να σκέφτεται. Δηλαδή, δεν είναι ότι θα αντικαταστήσει τους οδηγούς ταξί, μόνο. Εγώ θυμάμαι τον εαυτό μου να λέω εδώ στα παιδιά, είμαι στη διαφημιστική εταιρεία, ότι παιδιά, ξέρετε, τους το έλεγα 6-7 χρόνια πριν, το copywriting
[00:41:38 – 00:43:10]
θα αντικατασταθεί το basic copywriting. Και μου λέγανε, έλα, δεν γίνονται αυτά τα πράγματα. Πώς τώρα θα... Creative πράγματα δεν μπορεί να κάνει. Μπορεί να κάνει basic stuff, αλλά δεν μπορεί να κάνει creative πράγματα. Τους λέω, εντάξει, περιμένετε και θα δείτε. Εμείς, επειδή είχαμε και πρόσβαση λόγω του οργανισμού, ξέρεις και σε workshops και τα λοιπά, τα βλέπουμε αυτά τα πράγματα που ερχόντουσαν. Οπότε το θέμα είναι, αν είναι τόσο λογαριθμική η εξέλιξη, που πια πάμε σχεδόν στο τέλος της εργασίας. Δηλαδή, μπορεί η εργασία να γίνει τρεις βδομάδες, από πέντε, να περιοριστεί και... Ξέρεις, ποια νομίζω ότι είναι αυτή τη στιγμή η διαφορά της βιομηχανικής επανάστασης, ή τέλος πάντων και της τεχνολογικής επανάστασης, όταν μπήκαν στις ζωές μας οι υπολογιστές και τα λοιπά, σε σχέση με την τωρινή κατάσταση με το AI; Πολύ ενδιαφέρον, για πες. Η διαφορά χρόνου εξέλιξης. Γίνεται, δηλαδή, πολύ γρήγορα. Δηλαδή, απ' τη βιομηχανική επανάσταση στο να φτάσουμε στο... Περάσανε κάποια δεκάδες χρόνια μέχρι ο κόσμος να κάνει όλη αυτή την επανάσταση του τέλος πάντων και να το αποδεχτεί. Εδώ συζητάμε ότι αυτό που βλέπουμε τώρα που μας τρομάζει... Σε τρία χρόνια θα 'ναι... Σε τρία χρόνια θα 'ναι επί εκατομμύρια παραπάνω. Γιατί μιλάμε για υπολογιστές που μας συγκεντρώνουν data,
[00:43:10 – 00:44:27]
τα αναλύουν και παράγουν. Απίστευτη ταχύτητα. Έτσι; Οπότε... Δεν ξέρω αν θα 'χουνε το χρόνο που είχανε οι παππούδες μας κι οι προπαππούδες μας να ωριμάσουν μέσα σ' αυτή την αλλαγή και να αφομοιώσουνε. Θα είναι πολύ γρήγορο όλο αυτό. Και δεν ξέρω αν θα έχουμε το χρόνο όλοι μας να το αποδεχτούμε στο βαθμό που πρέπει για να πάμε παρακάτω. Αυτό είναι το μόνο τρομακτικό για μένα σε αυτή τη νέα κατάσταση. Όπως τρομακτικό φαντάζομαι το... Πριν μερικά χρόνια θυμάμαι όταν ήμουν ακόμα μαθητής, οι συζητήσεις με τους γονείς μου ήτανε τι θέλω να κάνω στη ζωή μου, τι επάγγελμα θα ακολουθήσω, πού θα δώσω πανελλήνιες, πού θα πάω να σπουδάσω. Τώρα έχω παιδιά που είναι 12 και 10. Δεν ξέρω καν τι να σκεφτώ. Τι είναι αυτό που πρέπει να τους βοηθήσω να βάλουν σε μια γραμμή και να επεξεργαστούν για να πάρουν μια απόφαση. Είναι εντελώς αχαρτογράφητο. Κανείς δεν ξέρει να σου πει. Γιώργο μου δίνεις πάρα πολύ ωραία πάσα, γιατί συνήθως αυτό ρωτάω προς το τέλος των podcast. Σε αυτό το πολύ μεταβαλλόμενο τοπίο, οι έρευνες που διάβαζα εγώ πριν μερικά χρόνια, πριν γίνει αυτός ο χαμός με το AI, ήταν ότι το σχεδόν το 50% των επαγγελμάτων
[00:44:29 – 00:45:48]
δεν θα υπάρχει, δηλαδή έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εκπαιδεύει παιδιά, σχολές, ιστορίες, σε επαγγέλματα και περιοχές ολόκληρες, οι οποίες θα εξαφανιστούν από το εργασιακό οικοσύστημα. Κι αυτό έλεγε πέντε χρόνια πριν. Τώρα πια δεν ξέρω που μπορεί να έχει φτάσει αυτός ο αριθμός. Άρα τι μαθήματα, δηλαδή αν έπρεπε να πεις τρία πολύ βασικά πράγματα στα παιδιά σου σαν συμβουλές για να αντιμετωπίσουν αυτό το πράγμα που έρχεται, τι θα τους έλεγες σε σχέση με αυτά που ακούγαμε εμείς από τους γονείς μας; Εγώ άκουγα, διάβαζε, να προσπαθείς, η ζωή είναι αγώνας, τέτοια πράγματα άκουγα. Εσύ τι θα τους έλεγες; Θα σου πω, θα σου πω τι θα τους έλεγα πριν πέντε χρόνια και θα σου πω τι μάλλον δεν θα τους έλεγα τώρα γιατί δεν ξέρω τι να τους πω. Πριν πέντε χρόνια θα τους έλεγα ότι η συμβουλή μου είναι να κάνουν αυτό που αγαπάνε, αυτό που αισθάνονται, τους αρέσει και αγαπάνε, ό,τι και να 'ναι αυτό. Δεν έχει σημασία αν είναι μια δουλειά που μπορεί να τους βγάζει αρκετά χρήματα για να ζουν ή λιγότερα χρήματα για να ζούνε, κτλ. στα πλαίσια των δεδωμένων που μπορεί να έχουν. Όταν κάνεις κάτι που αγαπάς, θεωρώ ότι το κάνεις καλύτερα από όταν κάνεις κάτι που μάλλον
[00:45:48 – 00:47:07]
αναγκάζεσαι να κάνεις από ανάγκη. Το κάνεις από ανάγκη για να ζεις. Άρα θα ήθελα ν' ασχοληθούν μ' αυτό που αγαπάνε, αυτό που τους αρέσει, αυτό που πραγματικά πιστεύουν ότι είναι το κουτάκι τους. Και θα τους έλεγα ότι κάνοντας αυτό το πράγμα, να είσαι τίμιος, ειλικρινής. Δεν έχει σημασία που εκεί έξω μπορεί να μην βρεις τέτοιους ανθρώπους ανάλογους με σένα. Οπότε μπορεί να σε εκμεταλλευτούν, να σε κάνουν, να σου δημιουργήσουνε προβλήματα στην καθημερινότητά σου. Για μένα μεγάλη σημασία στη ζωή μου είχε να κοιμάμαι καλά το βράδυ και αν έχεις αυτά τα δυο κοιμάσαι καλά το βράδυ. Και αν κοιμάσαι καλά το βράδυ, είσαι πιο παραγωγικός το πρωί. Αυτό θα έδινα στα παιδιά μου και θα έλεγα στα παιδιά μου πριν πέντε χρόνια. Σαν γενική συμβουλή. Θα τα έλεγα και τώρα, ξανά, βγάζοντας το πρώτο από τη μέση όμως. Θέλω να πω ότι, ναι μεν κάνε αυτό που αγαπάς, όμως δεν σημαίνει ότι πια θα λύσεις το πρόβλημά σου αν το κάνεις με τιμιότητα και ειλικρίνεια. Γιατί δεν ξέρουμε αν αυτό που αγαπάς θα υπάρχει αύριο. Αν δεν θα το κάνει ρομπότ ή ένα πρόγραμμα. Άρα στη φάση που είμαι τώρα και εγώ, γιατί είμαι σε μία
[00:47:07 – 00:48:36]
μία φάση τρόμου και αναζήτησης με αυτό που βλέπω, γιατί το ξαναλέω, το χρησιμοποιώ στην καθημερινότητα μου και μου κάνει δουλειά που μπορεί να χρειαζόμουνα βδομάδες σε λεπτά. Δεν είμαι έτοιμος να τους δώσω πέρα των δύο τελευταίων τιμιότητα, ειλικρίνεια. Στο πρώτο κομμάτι δεν ξέρω τι να τους πω, το ψυχανεμίζομαι. Απ' τις προσλαμβάνουσες που έχεις, Γιώργο, ας πούμε σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα, τριών χρόνων, για να μην πάμε στην δεκαετία, γιατί, όπως είπαμε, επειδή τρέχει πολύ αυτό το πράγμα πραγματικά δεν μπορούμε να φανταστούμε που μπορεί να φτάσει. Τι, what would be your wild guess, ας πούμε, αν έπρεπε να κάνεις μια πρόβλεψη, σε τρία χρόνια, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε σε σχέση με την εικόνα που έχουμε σήμερα, γιατί είμαστε βέβαιοι ότι αυτή τη στιγμή ξύνουμε μια επιφάνεια, έτσι; Αυτό γίνεται σήμερα. Ναι, νομίζω ότι σε λίγα χρόνια από τώρα, με τη χρήση αυτής της τεχνολογίας, όλα θα γίνονται πιο γρήγορα. Σίγουρα θα υπάρχουν επαγγέλματα που δεν θα χρησιμοποιούμε πια, όπως τα χρησιμοποιούσαμε μέχρι τώρα. Ακόμα το λέω, καμιά φορά το συζητάμε, οι γιατροί, ας πούμε. Δεν νομίζω ότι θα χρειάζεσαι γιατρό να σου κάνει διάγνωση τα επόμενα χρόνια. Θα σου κάνει την καλύτερη διάγνωση αυτό το πράγμα,
[00:48:36 – 00:49:53]
με βάση την ανάλυση των δεδομένων που θα έχει από 5 δισεκατομμύρια ανάλογες περιπτώσεις. Ένας γιατρός μπορεί να θυμάται τους 100 πελάτες του. Με αυτό το μηχάνημα θα θυμάται 5 δισεκατομμύρια καταγεγραμμένες περιπτώσεις. Δεν θα πέσει πιο μέσα. Η ιατρική είναι ας πούμε στατιστική επιστήμη, όπως λένε οι ίδιοι οι γιατροί. Άρα η ιατρική θα είναι ένα άλλο, ένα εντελώς διαφορετικό ταξίδι αυτό που ξέραμε μέχρι σήμερα. Δικηγόροι, που τους έχουμε όλοι οι επιχειρηματίες στη ζωή μας. Ζητάγαμε μέχρι πρότινος έναν δικηγόρο να κάνει ένα απλό χαρτί, ένα εξώδικο, για να στείλουμε σε κάποιον να διαμαρτυρηθούμε για κάτι και μπορεί να ήθελε ένα μήνα. Και τώρα του γράφεις τέσσερα bullets και τώρα και σου κάνει ένα άρτιο εξώδικο σε τρία λεπτά. Άρα θεωρώ ότι θα υπάρχει πολύ μεγάλη αναταραχή. Developers, που ήτανε και επί τις εποχές τις δικές μας ήταν και τα Golden Boys της εποχής, τα λέγαμε, αν θυμάσαι, γιατί ήταν περιζήτητοι και ψάχναμε όλοι με το τουφέκι να πάρουμε έναν developer με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και μπορεί να μην ήτανε και ο πιο loyal άνθρωπος του κόσμου μέσα στον οργανισμό. Γράφεις κώδικα σε τέσσερα λεπτά δίνοντας τέσσερα bullet. Θα μου πεις, είναι τόσο καλός, μ' έναν πολύ καλό developer;
[00:49:53 – 00:51:27]
Όχι, δεν είναι. Τουλάχιστον τώρα. Αλλά σε μισή ώρα κάποιος το έχει κάνει ένα review και το 'χει τελειοποιήσει. Αν του το 'δινε να το γράψει μόνος του απ' την αρχή, θα ήθελε τρεις βδομάδες minimum, μπορεί και τρεις μήνες. Με βάση και το σημείο του καθένα. Άρα αλλάζει όλο. Είναι τρομακτικό αυτό που θα δούμε στη πορεία. Τρομακτικό. Εγώ κάθε μέρα που το σκέφτομαι, όλο και περισσότερο, ακόμη και τώρα που μιλάμε, τρομάζω. Ωραία. Για να μην τους αφήσουμε με μια τρομακτική επίγευση, θα ήθελα να μοιραστείς μαζί μας και να κλείσουμε με αυτό κάποια, κάποιες πηγές από τις οποίες ενημερώνεσαι, κάποια... και ειδικά και για το what's coming next ή τι θεωρείς π.χ. σαν έτσι ένα ωραίο βιβλίο, σαν help to give που θα πρότεινες σε κάποιον ή πράγματα; Για να σου δώσω ένα παράδειγμα, λίγο context ας πούμε, εγώ σε όλους μου τους γνωστούς τους λέω διαβάστε Harari, έτσι; Όχι απαραίτητα το Homo sapiens που είναι και λίγο πιο γενικής φύσης αλλά το Homo Deus ή τα 21 μαθήματα για τον 21ο αιώνα κτλ. Ή ακόμη και το καινούργιο που βγήκε το Nexus. Νομίζω ότι είναι ένας άνθρωπος που έτσι πολύ εκλαϊκευμένα και εμπεριστατωμένα, δίνει μια αίσθηση το πού πάει το πράγμα και το θεωρώ ένα must read, ας πούμε.
[00:51:28 – 00:52:54]
Οκ. Θα σου πω εγώ τώρα εγώ την αμαρτία μου. Εγώ γενικά είμαι ένας άνθρωπος που δεν πολύ διαβάζω. Δεν είμαι βιβλιοφάγος. Από πού αντλείς γνώσεις; Η γυναίκα μου είναι. Συνήθως ψάχνω στο διαδίκτυο κτλ. Έχω όμως δύο-τρία βιβλία, τα οποία με έχουν στιγματίσει και σαν άνθρωπο και σαν επαγγελματία. Πολύ ενδιαφέρον. Το ένα είναι το Good to Great και το δεύτερο είναι αυτό που ανέφερα πριν το No Rules Rules. Και παρόλο που τέλος πάντων αυτά τα βιβλία μιλάνε λίγο για... είναι πιο τέλος πάντων κοντά στο να βάλουν επιχειρηματίες, να σκεφτούν κτλ. αν τα διαβάσεις ακόμη και μη όντας επιχειρηματίας έχεις πολλά πράγματα να πάρεις. Το ότι, ας πούμε, οι άνθρωποι σε μια εργασία πρέπει να μιλάμε ειλικρινά, θα μπορούσε να γίνει ότι άνθρωποι σε μια σχέση πρέπει να μιλάμε ειλικρινά και σε μια φιλική σχέση πρέπει να μιλάμε ειλικρινά, και σε μια οικογενειακή σχέση πρέπει να μιλάμε ειλικρινά. κι αν ένας το κάνει, μαγικά, σε όλες μας αυτές τις σχέσεις κάπως τα πράγματα τσουλάνε καλύτερα. Η ανάδραση, ας πούμε, που είναι στο No Rules Rules, που να έρθω και να σου πω, να πω σε κάποιον ότι αυτό που έκανες κατά την κρίση μου δεν ήτανε σωστό, γιατί τελικά εγώ, έτσι όπως το αντιλήφθηκα,
[00:52:54 – 00:54:17]
αντί να μείνω στο point, έμεινα στον τρόπο και το να πει ο άλλος, από την άλλη πλευρά, που είχε τον κακό τρόπο, τέλος πάντων, που μπορεί εκείνη τη στιγμή να μην το είχε καταλάβει, να πει «σ' ευχαριστώ που με βοηθάς, να το σκεφτώ μετά και να γίνω καλύτερος» είναι ένα πράγμα που αν το κάναμε, πέρα απ' τη δουλειά μας και στη σχέση μας, όπως είπα πριν, στην οικογένειά μας και στους φίλους μας, πάλι τα πράγματα θα τσουλούσαν καλύτερα. Άρα, τελικά, παρόλο που τα βιβλία αυτά είναι πιο επιχειρηματικής φύσης, αν τα διαβάσεις με ένα άλλο μάτι, αναγνώστη, θα πάρεις πάρα πολλά πράγματα ακόμα και αν δεν είσαι επιχειρηματίας. Και για το πώς πρέπει να λειτουργείς σαν άνθρωπος και πώς πρέπει να λειτουργείς σαν επαγγελματίας, σαν εργαζόμενος σε μια επιχείρηση, και θα σε βοηθήσει, βοηθάει να εξελιχθείς. Τώρα νομίζω ότι φτάσαμε σε ένα ωραίο και θετικό μήνυμα, έτσι για να κλείσουμε μ' αυτό και με μια πολύ ωραία επίγευση. Γιώργο, πραγματικά να σε ευχαριστήσω πάρα πολύ. Εγώ ευχαριστώ. Ελπίζω να πήρατε κι εσείς αξία ακούγοντας το Γιώργο, έναν άνθρωπο που με αυτή την απίστευτη παρέα καταφέρανε αυτό το, νομίζω, από τα πιο σημαντικά case studies στην ελληνική επιχειρηματικότητα
[00:54:17 – 00:55:44]
τα τελευταία χρόνια. Εγώ έχω το προνόμιο και μέσω του οργανισμού, έχοντας κάνει και φόρουμ σε confidentiality mode με τον Γιώργο, να έχω πάρει τεράστια αξία από αυτό. Ένα μέρος της οποίας νομίζω ότι θα πήρατε κι εσείς ακούγοντάς τον σήμερα. Εγώ θα μείνω με το let's embrace the change, γιατί πραγματικά αυτά που έρχονται τα επόμενα χρόνια μέσω του AI πραγματικά θα ανοίξουνε δρόμους τους οποίους δεν μπορούσαμε να έχουμε φανταστεί. Εγώ θέλω να... Έτσι. Το μήνυμα είναι don't panic. Είναι μότο μας εδώ, είμαι σ' ένα meeting room μες στην εταιρεία, εδώ έχουμε μότο αυτό. Ωραία. Είναι πολύ σημαντικό. Σε όσους δεν έχετε εικόνα, ο Γιώργος το κλείνει με το καλύτερο τρόπο μια και μιλάμε για AI. Έχει ένα τεράστιο logo του don't panic πάνω απ' το κεφάλι του. Οπότε αυτό θα είναι και το μήνυμά μας κλείνοντας. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω πάρα πολύ που ήσασταν μαζί μας σε ένα ακόμα επεισόδιο του Finding True North. Θ' ανανεώσουμε το ραντεβού μας. Εύχομαι σε όλους καλό καλοκαίρι, μια και είμαστε στον Ιούνιο του 2025 τώρα που γράφουμε αυτό το επεισόδιο με τον Γιώργο. Να ευχηθώ να χαρείτε πάρα πολύ το ελληνικό καλοκαίρι και αν σας άρεσε το podcast να το προτείνετε και στους φίλους σας
[00:55:45 – 00:55:52]
και να το μοιραστείτε για να διαχέεται η αξία. Ευχαριστώ πολύ. Καλό καλοκαίρι σε όλους. Καλή συνέχεια. Καλό καλοκαίρι.