Vandaag staat de aflevering in het teken van de nieuwste editie van het rapport God in Nederland, dat al sinds 1966 het religieuze landschap van ons land in beeld brengt. Op 25 april 2025 zijn de nieuwste cijfers verschenen – tijd voor reflectie.

Presentator Koos Tamminga gaat in gesprek met Maroesjka Versantvoort en Hans Schaeffer over de grote vragen die dit onderzoek oproept:
Waar vind je God in Nederland? Zet de trend van afnemende religiositeit zich inderdaad voort, of lijkt het tij gekeerd? En wat voor kansen en uitdagingen biedt dit voor theologie, kerk en geloofspraktijk?

Samen duiken ze in de cijfers én de betekenis ervan. Want statistiek is één ding – maar wat zeggen deze data over hoe mensen vandaag de dag zoeken naar zin, verbinding en misschien wel naar God? Een aflevering vol reflectie op de stand van religie in Nederland en de toekomst van geloofsgemeenschappen.

Links:
Samenvatting onderzoek God in Nederland 2025

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Zonde - we praten er liever niet meer over. Maar daarmee doen we geen recht aan de werkelijkheid. Bovendien levert het veel moois op wanneer we moreel kwaad wel aankaarten. In deze aflevering diepen Tirza van Laar en Erik Visscher dit thema uit in de context van het onderwijs en de vorming van jongeren.  

Tirza van Laar is pedagoog en onderzoeker bij het Expertisecentrum Onderwijs & Identiteit aan de Theologische Universiteit Utrecht. Ze onderzoekt hoe docenten moreel kwaad ervaren, duiden en ermee omgaan. “Weinig thema’s zijn voor mij op het eerste oog zó naargeestig, maar blijken uiteindelijk zó verrassend en bevrijdend!” Erik Visscher is docent Godsdienst op het Greijdanuscollege in Hardenberg en werkte mee aan het onderzoek. 

Links: 

• Expertisecentrum Onderwijs en Identiteit (TUU) 

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Hoe beleeft een gast een kerkdienst? We hebben er vaak ideeën bij, maar hoe ervaren ze het zelf? Theoloog René van Loon deed er onderzoek naar in protestantse, evangelische en rooms-katholieke kerken door heel Nederland. Hij geeft de kerken daarmee iets heel moois in handen. In deze aflevering bespreken we de opvallende resultaten, met René van Loon zelf en Marinus de Jong. Een gesprek dat je motiveert om zelf ook gasten uit te nodigen en te betrekken bij je kerk.

Links: 

• Te gast in de kerk. Zo beleven bezoekers van buiten de kerk een dienst (René van Loon) 

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Racisme is een zonde tegen God en medemensen. Dat verklaarde de Wereldraad van Kerken al in 1975. Dat deze heldere woorden zestig jaar na dato nog steeds herhaald moeten worden, blijkt onder andere uit het schandaal rond de Toeslagenaffaire in Nederland. Ook binnen de kerkmuren is er nog werk aan de winkel, zo wordt duidelijk in het gesprek tussen promovenda's Donate Philbert-Nieveld en Kirsten van den Ham. Een podcastaflevering over de impact van woorden, de doorverwerking van het slavernijverleden in samenleving en kerken, ongemak en bewustzijn, en over gezamenlijkheid.

Links:
Onderzoeksproject Kerk en slavernij

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

We zijn geneigd te reageren met oplossingen op de uitdagingen waar we voor staan als kerken, het liefst zo snel mogelijk. Maar dan missen we God, stelt Amerikaanse theoloog Andrew Root. We moeten wachten op Hem. Dat betekent niet “niks doen”, maar wat dan wel? In deze aflevering spreken we met Trinette Verhoeven en Hans Schaeffer over de waarde van Roots gedachtegoed voor onze Nederlandse kerken.

Trinette is classispredikant van de classis Utrecht van de Protestante Kerk in Nederland. Hans is hoogleraar praktische theologie aan de Theologische Universiteit Utrecht en betrokken bij kerkvernieuwingsbeweging Kerk2030.

Links: 

• Wachten op God - Andrew Root, Blair Bertrand
• 'We moeten leren wachten op God' - Interview ND
• Expertisecentrum Kerk2030

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Een liefdevolle God die miljarden mensen tot in eeuwigheid kwelt? Dat kan theoloog en schrijver Reinier Sonneveld niet geloven. In deze podcastaflevering van Heilige Grond gaat het gesprek daarom over Reiniers nieuwste boek ‘Het einde van de hel, waarom niemand wordt afgeschreven’. Een gesprek over de vroege kerkvaders in het Nabije Oosten, vertaalfouten, donderpreken en liefdevolle Vaders dat nog lang zal nazingen.

Door omstandigheden mist deze aflevering een tweede gast. Hierdoor is het gesprek minder evenwichtig geworden dan je van Heilige Grond gewend bent. Dr. Jan Hoek schreef wel een reactie op het boek ‘Het einde van de hel, waarom niemand wordt afgeschreven’ van Reinier Sonneveld. Hier download je een pdf van deze reactie.

Links

• Het einde van de hel - Reinier Sonneveld
• Wat zegt de Bijbel over de hel?
• Waarom de wereld een hel nodig heeft

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Op 28 november 2024 verdedigde componist en programmamaker Henk Vogel zijn proefschrift ‘Sing After God a New Song’, waarin hij onderzoek deed naar de plek van psalmzingen in de postmoderne tijd. In deze podcast gaat hij het gesprek aan met Kris Oelbrandt, voormalig monnik en componist van ‘auditio divina’ ofwel stiltemuziek. Een reis van de bulderende mannenkoren van Genemuiden naar de stilte van de kloostergangen van Zundert. Een gesprek over muziek, God, seculariteit en hoe deze drie dingen kunnen samenkomen in psalmgezang. En over de 150 psalmen zelf; liederen van lijden en lof, van geloofszekerheid en twijfel, van blijdschap en verdriet; want niets menselijk is de psalmen vreemd.

Links

• Proefschrift Henk Vogel: Sing After God a New Song
• Stiltemuziek van Kris Oelbrandt
• Psalmzingen met bovenstem in Genemuiden

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Ooit gold theologie als de koningin van de wetenschappen. Intussen is het wel anders. Theologie kun je in Nederland op steeds minder plekken studeren. Is er toekomst voor de theologie? En hoe dan? Of is het eigenlijk een contradictio in terminis: theologie studeren, want is theologie eigenlijk helemaal geen wetenschap te noemen? In deze aflevering gaat Koos Tamminga hierover in gesprek met prof. dr. Gijsbert van den Brink en prof. dr. Fred van Lieburg. Een gesprek over de wetenschappelijke status van theologie op het scherpst van de snede. Toch hebben beide gasten uiteindelijk dezelfde theoloog voor ogen als iemand die theologie van haar beste kant heeft laten zien.

In de podcast werd aan de volgende boeken gerefereerd:

• Gijsbert van den Brink: Een publieke zaak. Theologie tussen geloof en wetenschap (Boekencentrum, 2004).
• Charles Taylor: Een seculiere tijd. Geloof en ongeloof in een wereld van nu (Lemniscaat, 2009).

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

De moeders in Bethlehem huilden en klaagden en wilden niet worden getroost. Het is de rauwe werkelijkheid na kerst. In Nederland klagen we niet zo gemakkelijk, maar de Bijbel geeft er alle ruimte voor. Wat doe je eigenlijk als je klaagt? En wat doet het mét je?

In deze aflevering praten Berdine van den Toren-Lekkerkerker en Pieter Kleingeld erover door. Berdine, docent en onderzoeker Missiologie aan de TUU, vanuit haar ervaringen in Oost-Congo, Pieter Kleingeld als predikant in de NGK-kerk van Oegstgeest. Beiden zien ze klagen als een praktijk van hoop. In deze aflevering hoor je waarom.

Links:

• Hoop. Een kracht die alles nieuw maakt (TUU bezinningsreeks) 
• Klaagliederen van mijn dorp of stad (PEP leerwerktraject) 
• #55 - Lijden omwille van Christus 

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Donkere dieptes, glorende hoop, en een schitterend feest. Zinnebeelden uit de op 21 november gehouden oratie van Erik Olsman, die sinds enkele maanden Hoogleraar geestelijke verzorging aan Protestants Theologische Universiteit is. Hij gaat het gesprek aan met Marleen Blootens, voormalig gemeente-predikant en sinds twee jaar werkzaam als geestelijk verzorger bij het Erasmus Medisch Centrum. Voor er door Erik en Marleen na de donkere dieptes wordt afgedaald, eerst een gesprek over de praktijk van alledag. Want wat is nu een predikant geestelijk verzorger? En welke rol nemen zij in binnen een klinische omgeving zoals een academisch ziekenhuis, waar de dokters ‘de hoogste kaste zijn’? Een aflevering over lijden en hoop, zien en gezien worden, zaken van het hart, pelgrimages naar het donkere woud en radicale inclusie.  Met alvast 1 conclusie verklapt: ‘Wees maar gewoon je schitterende zelf’.

Links

• Inaugurele rede Erik Olsman
• Master Geestelijk Verzorger - Protestantse Theologische Universiteit
• Schilderij gekruisigde Jezus - Isenheimaltaar

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Wat betekent het kruis van Jezus? Gebeurde op Golgota iets dat we nodig hebben? En waarvoor en wanneer dan? Het klassieke protestantse antwoord op die vraag kun je samenvatten als verzoening door voldoening. Arnold Huijgen en Stefan Paas vernieuwen – of verbreden - in hun spreken over resp. de hel en het heil hun antwoord hierop. 

In deze aflevering gaan de twee publieke theologen samen in gesprek: theologie op het scherpst van de snede. Arnold Huijgen is hoogleraar Dogmatiek aan de Protestantse Theologische Universiteit, Stefan Paas hoogleraar Missiologie aan de VU en de Theologische Universiteit Utrecht. 

Luister ook: 

> #35 - Hoe blijft de hel relevant? Met Arnold Huijgen en Guido Derksen 

> #55 - Lijden omwille van Christus. Met Willem van der Deijl en Myriam Klinker-De Klerck

Juxta crucem by The Tudor Consort is licensed under a Attribution 3.0 International License.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Jonathan Haidt heeft het gesprek losgemaakt: de impact van social media op de mentale gezondheid van jongeren is enorm. Maar zijn de schermpjes daadwerkelijk de boosdoeners of is er een ander probleem? En belangrijker, wat kunnen we eraan doen? 

We praten erover door met Maarten van Ooijen, staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het kabinet-Rutte IV en Gerdien Bertram-Troost, hoogleraar Onderwijs in levensbeschouwelijk en pedagogisch perspectief aan de VU Amsterdam.  

Een gesprek op het snijvlak van politiek, onderwijs en theologie, dat kerken uitnodigt met het goud dat ze in handen hebben naar voren te stappen. 

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Fusie en samenwerking van kerkelijke gemeenten: een kans om de eenheid in Christus te laten zien of vooral een noodzakelijkheid vanwege krimp? In deze aflevering gaat Koos Tamminga in gesprek met Leon van den Broeke, hoogleraar Kerkrecht en veranderkundige; en oud-kerkenraadsvoorzitter Gerrit Leene.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Wat heeft je bardienst bij de sportvereniging te maken met “transcendentie van het Goede?” In dit gesprek gaan Daniël Muller en Merlijn Slothouber in op wegen om polarisatie tegen te gaan, of ten goede te keren. Kan dat, en wat vraagt dat dan? 

Daniel is filosoof en projectmanager voor het Moral Compass Project bij de Protestantse Theologische Universiteit. Merlijn is sociaal regisseur bij Stichting Vreedzaam. Zowel in het Moral Compass Project als in democratisch burgerschapsprogramma De Vreedzame Wijk draait het om de vraag wat ons verbindt, en hoe om te gaan met verschillen en tegenstellingen. Polarisatie ervaren we vaak als bedreigend, maar kan het ook verrijkend zijn? Kun je juist daar waar het knettert ook op het spoor komen van gezamenlijke grond? Iets dat overstijgend is en daardoor zowel relativeert als activeert? Hoe werkt dat dan concreet uit in bijvoorbeeld opvoeding en onderwijs? Een gesprek over concrete goede dingen en het Goede dat daaraan overstijgend is, over opvoeden, ontzelven en onontkoombaarheid.

 Links:

·      Heilige Grond #38, over polarisatie

·      Publieksconferentie: de polarisatie voorbij? (pthu.nl)

·      Stichting Vreedzaam

·      Moral Compass Project - Over het project (pthu.nl)

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Is er nog iets heilig in onze tijd? Is dat belangrijk voor een maatschappij? Wat bedoelen we dan met het h/Heilige? Is het heilige een ordenende kracht, of is de ontmoeting met het/de Heilige eerder ontregelend? En hoe kun je mensen helpen op het spoor van het Heilige te komen? Koos Tamminga gaat erover in gesprek met Jan Martijn Abrahamse, lector Theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede, en Rikko Voorberg, ‘theoloog in het wild’ en Amsterdammer van het jaar 2023.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Het geweld tegen christenen groeit explosief. Wereldwijd ervaart 1 op de 7 christenen op zijn minst een hoge mate van vervolging of discriminatie. Wat heeft dat gelovigen in Nederland, voor wie dat heel anders ligt, te zeggen? Kun je je uberhaupt voorstellen wat het is om te lijden vanwege je geloof? En hoe kan het dan dat christenen die in situaties van vervolging tot geloof komen soms zeggen dat geloven ‘het moeilijkste en het mooiste is’ wat ze ooit hebben gedaan? 

In deze aflevering een gesprek met Willem van der Deijl (theoloog bij OpenDoors en auteur van het boek ‘Lijden met Christus) en Myriam Klinker- de Klerck (hoofddocent Nieuwe Testament aan de TUU en betrokken bij een onderzoek naar de betekenis van lijden bij Paulus.) over het lijden, lijden omwille van Christus en de uitdaging waar we als christenen in ‘het comfortabele?’ westen voor staan.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Zit Nederland te wachten op theologie?  En hoe spreek je in onze maatschappij over God? In deze aflevering krijgen we een kijkje in de keuken van onze huidige Theologen des Vaderlands: Kees van Ekris en Thelma Schoon. Wat doen ze, wat brengen ze? En wat brengt de rol hen? 

Een bemoedigend gesprek over publieke theologie dat uitnodigt om zelf in gesprek te gaan met een buurvrouw of collega en te delen van wat je zelf aan bronnen en geloof met je meedraagt.

Kees van Ekris is programmaleider bij IZB Areopagus en bekend van zijn podcasts. Thelma Schoon is in opleiding tot docent levensbeschouwing, diaken en jongerenpastor in de Oud-Katholieke Kerk. Beiden zijn in november 2023 verkozen tot Theoloog, resp. Jonge Theoloog des Vaderlands.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Deze week gaat Europa naar de stembus en de formatie is nog volop aan de gang, politiek staat er veel op het spel. Volgens sommigen ook de toekomst van een christelijk Europa, en dus de oproep om ‘christelijk’ te stemmen. Maar wat is dat eigenlijk, en bestaat er eigenlijk wel iets als een ‘christelijke’ stem?

In deze aflevering praten we over wat christelijke politiek wel en niet is met Ruard Ganzevoort, voormalig Eerste Kamerlid namens GroenLinks en rector van het International Institute of Social Studies in Den Haag en hoogleraar op de leerstoel Geleefde Religie en Ontwikkeling, en Roel Kuiper, voormalig Eerste Kamerlid namens de ChristenUnie en hoogleraar Onderwijs en Identiteit aan de Theologische Universiteit Utrecht. We spreken over waarden, benaderingen en welke rol religie moet spelen in de politiek.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Afgunst, geen emotie waarover je op een verjaardag makkelijk in gesprek gaat. Veel mensen zijn wel eens afgunstig, maar het is ook een emotie waar we ons voor schamen. Interessant om er eens van een afstandje naar te kijken. Wat is het eigenlijk voor emotie? Wat is het verschil tussen jaloezie en afgunst? Is afgunst altijd slecht of kan het ook motiveren om jezelf te ‘verbeteren’? En: hoe kom je er vanaf?

In deze aflevering een gesprek met filosoof Rob Compaijen en theoloog Wilco de Vries. Rob Compaijen is als universitair docent verbonden aan de Protestantse Theologische Universiteit en schreef het boek Afgunst: een filosofie van een pijnlijke emotie dat deze maand verschenen is. Wilco de Vries  is universitair docent ethiek aan de Theologische Universiteit Utrecht, hij schreef onder andere over zelfliefde, geïnspireerd door Augustinus.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Wat is de spirituele kracht van liturgie? En waar is die te ontdekken? Enerzijds is er een trend te zien waarbij de traditionele vormen van de katholieke of anglicaanse liturgie sterkte aantrekkingskracht blijkt te hebben op protestanten, maar ook op mensen die niet meer gewend zijn om naar de kerk te gaan. Anderzijds is er ook de sterke neiging om te experimenteren met liturgie, daar nieuwe wegen in te zoeken en ruimte te zoeken voor 'spontaniteit'.

Liturgie staat centraal in het gesprek tussen Ineke Cornet, docent Spiritualiteit aan de PThU en Klaas Touwen, die als predikant in verschillende tradities werkt en heeft gewerkt. Een gesprek over spiritualiteit en lichamelijkheid, traditie en vernieuwing, geloof en gemeenschap, dat helpt om eens anders te kijken naar de gesprekken (of vaak: discussies) over liturgische keuzes in je gemeente.

Arjan Plaisier en Ineke Cornet. Dichter bij God. Aanwijzingen voor een rijkere liturgie. KokBoekencentrum, 2023. KokBoekencentrum | Dichter bij god

Gerda van de Haar en Klaas Touwen (redactie) Willem Barnard. In wind en vuur. Alle liederen. Skandalon, 2023 In wind en vuur. Alle liederen (3 dln) (skandalon.nl)

Als predikant of kerkmusicus verder aan de slag met dit onderwerp? Volg de cursus Veelkleurig zingen - Protestantse Theologische Universiteit (pthu.nl).

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

“Fascinerend dat mensen banger lijken te zijn voor de oplossing dan voor het probleem” zegt Lydia van Maurik, duurzaamheidsmedewerker bij de PKN in dit gesprek, dat zij en hoogleraar Praktische Theologie Mirella Klomp in deze aflevering voeren onder leiding van Koos Tamminga. Op tafel ligt het net verschenen rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau en de Protestantse Theologische Universiteit over duurzaam denken en doen. Mirella Klomp is één van de auteurs van het rapport en vertelt in dit gesprek over de werkwijze en de uitkomsten. Het rapport bevat de resultaten van een vragenlijstonderzoek naar opvattingen en gedrag ten aanzien van klimaatverandering. In hoeverre ervaren mensen nu meer urgentie dan voorheen? Zijn ze zich ook anders gaan gedragen? Wat maakt dat mensen al dan niet bereid zijn hun gedrag of leefstijl aan te passen ten behoeve van het klimaat? En wat is de betekenis van religie bij de afwegingen die mensen maken, bij hun drijfveren, hun sociale normen?

De resultaten roepen zowel herkenning op als verwondering. Wat maakt dat christenen zich nauwelijks lijken te onderscheiden als het gaat om denken en doen? Welke aanknopingspunten biedt de veranderbereidheid onder christenen, die dan wel weer relatief hoog is? Welke vragen en kansen liggen er voor de kerk als het gaat om taal, dialoog, leiderschap en pastoraat?

Rapport downloaden: Tussen duurzaam denken en duurzaam doen | Publicatie | Sociaal en Cultureel Planbureau (scp.nl)

Nieuwsbericht over het rapport: Bereidheid Nederlanders tot duurzaam gedrag vooral financieel gedreven | Nieuwsbericht | Sociaal en Cultureel Planbureau (scp.nl)

Protestantse Kerk en Duurzaamheid: Protestantse Kerk en duurzaamheid | Protestantse Kerk in Nederland

Nascholing voor predikanten en kerkelijk werkers: Van U is de aarde - inleiding - Protestantse Theologische Universiteit (pthu.nl)

Grond: Grond - Over het project (pthu.nl)

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Vaak zitten er maar weinig jongeren in de kerkbanken, het spreekt hen niet aan. Tegelijk verlangen ze wel naar preken en verhalen die raken aan hun leven en hoop geven.

Moet de preek in de prullenbak? Of is het een enorme kans om het evangelie met hen te delen? Hoe doe je dat dan op een manier die jongeren aanspreekt? Wat vraagt dat van een voorganger, van een jongere en van de hele kerkgemeenschap?

Een urgent thema waarover we in gesprek gaan met Nelleke Plomp en Janine Petersen. Nelleke werkt op het kenniscentrum van de PThU en deed onderzoek naar jongeren en de preek. Janine is kerkelijk werker jeugd in Amersfoort en gaat geregeld voor in kerkdiensten, waar ze spreekt voor oud én jong.

De TUU organiseerde op 12 april een inspiratiedag (S)preken voor jongeren, in samenwerking met BEAM.

BEAM, Geloofwaardig Spreken, het Nederlands Dagblad en de Theologische Universiteit Utrecht organiseren een 'preekwedstrijd'. Wie schrijft de beste preek voor jongeren? Klik hier voor meer informatie.

Lees hier de open brief die BEAM namens jongeren aan kerken stuurde.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Veel kerkgemeenschappen zijn of worden in deze tijd gedwongen om na te denken over het gebruik van hun kerkgebouw. Hoe onderhoud je met een krimpende gemeente een prachtig historisch gebouw? Wat moet er bij een fusie van gemeenten gebeuren met de gebouwen die ‘over’ zijn? Als je het gebouw gaat delen met andere gebruikers of huurders, wat kan er dan wel en wat (liever) niet?

Veelal gaat dat soort nadenken, gaan die gesprekken, gepaard met pijn. Want de opties zijn vaak: meervoudig gebruik, herbestemming of zelfs sloop. Wat doet het met een gemeenschap, als je de ruimte moet ‘delen’? Als je van eigenaar verandert in huurder en ‘gast in eigen huis’ wordt? Wat doet het met een gemeenschap als er afscheid moet worden genomen van een gebouw?

Koos spreekt erover met Henk de Roest en Elza Kuyk. Henk de Roest is hoogleraar praktische theologie aan de PThU. Hij spreekt en publiceert regelmatig over dit onderwerp, en schreef mee aan een handboek voor sluiting en herbestemming van kerkgebouwen. Elza Kuyk promoveerde in 2022 op een onderzoek naar multifunctioneel gebruik van vier monumentale stadskerken. Zij is universitair docent aan de VU en het Remonstrants Seminarium. 

·       Harry Bisseling, Henk de Roest en Peet Valstar (red). Meer dan hout en steen. Handboek voor sluiting en herbestemming van kerkgebouwen. 2011, Boekencentrum (alleen nog tweedehands verkrijgbaar).

·       Elza Kuyk. Tussen erfgoed en eredienst. Meervoudig gebruik van vier monumentale stadskerken. 2023, AUP. Ook open access beschikbaar. https://www.aup.nl/nl/book/9789463726092/tussen-erfgoed-en-eredienst

·       Dieper in dit onderwerp duiken? Zie ook de cursus Gebruik van het kerkgebouw: sacraliteit, multifunctionaliteit en gemeenschap. Cursus voor predikanten, kerkelijk werkers, pioniers, gemeente-adviseurs of iedereen die professioneel met deze vraagstukken bezig is. https://www.pthu.nl/onderwijs/nascholing/cursusaanbod/gebruik-historische-kergebouw/

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Hoe zijn we als mensen verbonden met de aarde waarop we leven? Vandaag de dag hebben we te maken met grote vraagstukken die direct raken aan of voortkomen uit onze omgang met grond. Bijvoorbeeld als het gaat om voedselproductie, vervoer, consumptie, klimaatverandering… Tussen het theologisch denken over zulke vraagstukken en de keuzes die christenen maken in de praktijk, wordt vaak een kloof zichtbaar. Gasten zijn in deze aflevering Mirella Klomp en David Onnekink, die er in hun onderzoeksprojecten naar streven om die verbinding tussen praktijken en geloof juist heel concreet te maken en te versterken. Wat vraagt dat van een aanpak? Welke taal en beelden spelen daarin een rol? Wat heeft theologie überhaupt nog toe te voegen aan de aandacht die er al is voor duurzame keuzes en de Sustainable Development Goals? Een gesprek over blubber, de plek van de mens, verantwoordelijkheid, wetenschap en de vraag naar de kipheid van de kip.

Over het onderzoeksproject Grond: Grond - Over het project (pthu.nl)

Ook betrokken zijn bij Grond? Grond - Steun het project Grond en doe mee! (pthu.nl)

Martine Vonk Leerstoel: Leerstoel – Martine Vonk Stichting

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.

Dopen. Het wordt wereldwijd en al eeuwenlang in kerken gedaan. De handelingen en woorden die tijdens die doop worden gebruikt, zijn in die tijd weinig veranderd. Toch verschuift de betekenis die mensen er, op verschillende plekken en tijden aan geven wel. Daarover vertellen Jos Colijn en Paul Waterval in deze aflevering. We kijken naar de geschiedenis van de kinderdoop, de verschillende overtuigingen die er bestaan over de betekenis ervan, en hoe mensen de doop vandaag de dag ervaren.

Jos Colijn is docent aan de Theologische Universiteit Utrecht en promoveerde aan de Protestantse Theologische Universiteit op een studie naar de betekenis van de kinderdoop in Nederland, India en Malawi. 

Paul Waterval is predikant van de Petrakerk in Harderwijk en mocht in zijn loopbaan al  velen kinderen dopen.

Inspiratiemiddag Weg van Vrede: kom naar de inspiratiemiddag ‘Weg van vrede’ op 9 mei 2025. Met Stefan Paas, David Boogerd, Bettelies Westerbeek, Laurens van Lavieren en vele anderen. www.tuu.nl/vrede

Heilige Grond is een podcast van de Protestantse Theologische Universiteit en de Theologische Universiteit Utrecht.