اپیزود ویژه: چالشهای پیش روی سیستم های حقوقی و قضایی ایران و آمریکا در مواجهه با یافته های عصب و زیست شناختی-بخش اول

برای قرن‌ها، سیستم‌های حقوقی کشورها بر این فرض بنا شده‌اند که انسان‌ها دارای اراده آزاد هستند و بنابراین می‌توانند به طور کامل مسئول اعمال خود باشند. این دیدگاه سنتی بر این باور است که افراد قادرند به‌صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند و میان خوب و بد تمایز قائل شوند. از این رو، مجازات‌ها و پاداش‌ها در سیستم‌های حقوقی با فرض وجود اختیار کامل فرد در انتخاب‌هایش اعمال می‌شوند. اما پیشرفت‌های اخیر در علوم اعصاب، ژنتیک رفتاری و روانشناسی این فرض بنیادین را به شدت به چالش جدی کشیده‌اند.
به عنوان مثال، تحقیقات در علوم اعصاب نشان می‌دهند که بسیاری از تصمیمات ما حتی پیش از آنکه آگاهانه احساسشان کنیم، در سطح ناهشیار مغز پردازش می‌شوند. مطالعاتی که با استفاده از روش‌های تصویربرداری مغزی مانند  fMRI و EEG انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که فعالیت‌های خاصی در قشر پیش‌پیشانی و نواحی عمیق‌تر مغز می‌توانند رفتارهای تکانشی و حتی اعمال مجرمانه را پیش‌بینی کنند. به همین ترتیب، یافته‌های ژنتیک رفتاری حاکی از آن است که برخی ویژگی‌های شخصیتی و گرایش‌های رفتاری، از جمله پرخاشگری، خشونت و تمایلات ضد اجتماعی، به شدت تحت تأثیر ژن‌ها و تعاملات پیچیده آن‌ها با محیط قرار دارند.
این یافته‌ها سوالات اساسی را درباره مفهوم عدالت و مسئولیت کیفری مطرح می‌کنند:
آیا می‌توان کسی را به طور کامل مسئول اعمالی دانست که ممکن است ریشه در ساختار مغزی یا ژنتیک او داشته باشند؟
آیا زمان آن فرا نرسیده که سیستم‌های حقوقی کشورها با این حقایق علمی همگام شوند و تعریف جدیدی از مسئولیت ارائه دهند؟

امروز و در بخش اول این گفتگو و برای بررسی این موضوعات مهم، افتخار دارم که میزبان یک پنل ویژه باشم. در کنار من، دو دوست عزیز، پادکستر، مروج علم و البته همکار من از ایران اقای رضا امیر و اقای عباس سیدین حضور دارند تا بنده رو در این گفتگو همراهی کنند و هر یک با دیدگاه‌های خاص خود به این موضوع خواهند پرداخت. 
همچنین سه حقوقدان برجسته— آقای دکتر جمشید ایرانی وکیل دادگاههای فدرال در امریکا،  خانم سپیده طباطبایی متخصص هوش و وجدان اخلاقی کودکان و اقای دکتر حسین قاضی زاده حقوقدان و وکیل متخصص حوزه کیفری قتل از ایران—با ما هستند تا از منظر حقوقی به این چالش‌ها پاسخ دهند. 
هدف من از این دعوت در وهله اول اینه که بفهمیم آیا می‌توان پلی میان علوم بخصوص علوم أعصاب و بیولوژی-ژنتیک و روانشناسی و حقوق جزایی زد و اینکه این تغییرات علمی چه تاثیری بر آینده سیستم‌های قضایی در ایران و آمریکا خواهند داشت؟