اپیزود ویژه-سیستم های پیچیده، آشوبناک، پدیده نوظهور و اراده آزاد با دکتر شروین وکیلی

در این اپیزود با دکتر شروین وکیلی به سفری علمی وکمی هم فلسفی وارد می‌شویم؛ سفری به جهان شگفت‌انگیز سیستم‌های پیچیده، جایی که اجزای ساده در تعامل با هم رفتارهایی پدید می‌آورند که هیچ‌گاه در تک‌ تک اجزا دیده نمی‌شوند. این همان دنیای پدیده‌های نوظهور است؛ از الگوهای آب‌وهوایی و حرکت کهکشان‌ها گرفته تا شبکه‌های عصبی مغز انسان.
در این میان، نظریه‌های آشوب نشان می‌دهند چگونه تغییرات کوچک می‌توانند پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی و عظیمی ایجاد کنند. این نگاه، پرسشی اساسی درباره ماهیت اراده آزاد پیش می‌کشد: اگر جهان بر پایه قانون‌های پیچیده و آشوبناک بنا شده، جایگاه تصمیم‌گیری انسانی کجاست؟ آیا اراده آزاد صرفاً توهمی است که از تعامل میلیاردها نورون مغزی زاده می‌شود، یا واقعیتی نوظهور است که از دل همین پیچیدگی برمی‌خیزد؟
دکتر شروین وکیلی با بهره‌گیری از دانش میان‌رشته‌ای خود در جامعه‌شناسی، تاریخ و فلسفه، ما را به گفت‌وگویی عمیق دعوت می‌کند تا نسبت میان پیچیدگی، آشوب، نوظهوری و آزادی انسان را بازاندیشی کنیم. این اپیزود، پلی است میان علم و فلسفه، و تلاشی است برای درک بهتر جایگاه ما در جهانی پر از نظم و بی‌نظمی.
دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پردازی است که آثارش بیشتر در حوزه‌های جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه‌ی علم، اسطوره‌شناسی، مطالعات فرهنگی و ایران‌شناسی شناخته می‌شود.
او مدرک دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف را دارد. دکتر وکیلی به‌ویژه برای ارائه و بسط دیدگاه‌های ترکیبی بین علوم اجتماعی، روان‌شناسی تحلیلی (یونگ)، اسطوره‌شناسی تطبیقی و نظریه‌ی سیستم‌ها شناخته می‌شود.
از جمله آثار و پروژه‌های شاخص او می‌توان به کتاب‌های:
ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی ایرانی
مقدمه‌ای بر روش‌شناسی علوم انسانی
تاریخ تمدن ایران
و مقالات تحلیلی درباره مدرنیته، هویت ایرانی، بحران‌های فرهنگی و فلسفه‌ی تاریخ اشاره کرد.
دکتر وکیلی تلاش می‌کند مفاهیم جامعه‌شناسی را با ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی ایران پیوند بزند و نگاهی چندرشته‌ای به مطالعه فرهنگ ایرانی ارائه دهد. او معتقد است تحلیل جامعه‌ی ایرانی بدون شناخت اسطوره‌ها، تاریخ و ساختارهای ناخودآگاه جمعی ممکن نیست.
دکتر وکیلی بر مبنای سرمشق نظریهٔ سیستم‌های پیچیده دستگاهی مفهومی دربارهٔ ارتباط «من» و نهاد (عاملیت انسانی و ساختار اجتماعی) پیشنهاد کرده که در قالب هفت جلد کتاب انتشار یافته و اغلب با نام دیدگاه زُروان شناخته می‌شود. این چارچوب مفهومی برای بازتعریف هویت ایرانی به کار گرفته شده و او بر این مبنا سه حوزهٔ پژوهشی (جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه، اسطوره‌شناسی) تعریف کرده و در هریک مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر کرده‌است. برخی از این کتاب‌ها در سطح ملی جوایزی را ربوده یا برای آن نامزد شده‌اند؛ مثلاً کتاب نظریهٔ منش‌ها (از مجموعهٔ دیدگاه زروان) که در ابتدای کار پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد وی در رشتهٔ جامعه‌شناسی بود در سال ۱۳۷۹ به عنوان پایان‌نامهٔ برتر برگزیده شد و کتاب تاریخ خرد ایونی (از مجموعهٔ تاریخ خرد) در سال ۱۳۹۶ نامزد بهترین کتاب سال در رشتهٔ فلسفهٔ غرب شد و یکی از پنج کتاب برگزیده بود.
وب سایت رسمی دکتر وکیلی:
https://www.soshians.net/fa/
لینک ویکیپدیا:
https://fa.wikipedia.org/wiki/شروین_وکیلی
خردسرای زُروان تارنمای رسمی دوره‌های آموزشی دکتر شروین وکیلی
https://zourvan.com/