اپیزود ویژه-علم، شبه‌ علم، خرافات واهمیت تفکرعلمی ونقاد با دکترمحمد رضا توکلی‌ صابری

در این گفت‌وگواز پادکست هشیوار، دکتر مهدی شفا میزبان دکتر محمد رضا توکلی‌صابری است — نویسنده، زیست‌شناس و روشنفکری علمی که آثارش نقش بزرگی در ترویج عقل‌گرایی و تفکر علمی در میان فارسی‌زبانان داشته است. دکتر توکلی‌صابری دکترای شیمی پزشکی از دانشگاه دمونتفورت در انگلستان دارد و سال‌ها در ایران، بریتانیا و آمریکا در زمینه‌های علمی و فرهنگی فعالیت کرده است. او از معدود نویسندگانی است که توانسته علم، فلسفه و فرهنگ ایرانی را در آثارش به شکلی سازگار و آموزشی در کنار هم قرار دهد.
در این برنامه به سه کتاب مهم او پرداخته می‌شود:
کتاب «جهان فراطبیعی»
در این اثر، نویسنده با زبانی روشن و دقیق نشان می‌دهد چگونه باورهای ماورایی، خرافات و نیروهای اسرارآمیز در دوران مدرن به شکل‌های تازه‌ای بازتولید شده‌اند. او با بهره‌گیری از یافته‌های علمی و روان‌شناختی توضیح می‌دهد چرا ذهن انسان به سمت باورهای فراطبیعی گرایش دارد و چگونه می‌توان با روش علمی و تفکر انتقادی از آن فاصله گرفت.
کتاب «علم چیست؟»
این کتاب پرسش بنیادین «علم چیست؟» را از دیدگاه فلسفی و آموزشی بررسی می‌کند. نویسنده توضیح می‌دهد چه چیزی علم را از عقیده، تجربه شخصی یا ایمان متمایز می‌کند، و چرا درک درست از روش علمی برای رشد فرهنگی و توسعه‌ی اجتماعی حیاتی است.
کتاب «شبه‌علم چیست؟»
در این کتاب، دکتر توکلی‌صابری به ریشه‌ها و سازوکارهای شبه‌علم می‌پردازد — از شبه‌پزشکی و شبه‌عرفان گرفته تا تئوری‌های توطئه و ادعاهای غیرقابل‌اثبات. او توضیح می‌دهد چرا انسان‌ها جذب این باورها می‌شوند و چگونه آموزش، رسانه و تفکر نقاد می‌تواند جامعه را از خطر فریب و جهل محافظت کند.
محور گفت‌وگو
در این گفت‌وگو مرز میان علم، شبه‌علم و نظریه‌های توطئه بررسی می‌شود.
بحث بر سر این است که چرا با وجود رشد علم، باورهای غیرعلمی و خرافی هنوز در جوامع انسانی نفوذ دارند، چه عواملی باعث گسترش آن‌ها می‌شوند، و نقش آموزش علمی در مقابله با آن چیست. بخش مهمی از گفتگو به اهمیت پرورش تفکر نقادانه در کودکان اختصاص دارد. اگر از کودکی بیاموزیم چگونه سؤال درست بپرسیم، چگونه منبع معتبر را تشخیص دهیم و چگونه میان باور و شواهد تمایز بگذاریم، در بزرگسالی کمتر قربانی فریب، خرافه و تبلیغات گمراه‌کننده خواهیم شد.

پیام گفت‌وگو:
علم فقط مجموعه‌ای از دانسته‌ها نیست؛ بلکه روشی برای اندیشیدن است — روشی برای جداکردن واقعیت از خیال، و حقیقت از باور.
در جهانی پر از اطلاعات نادرست، تنها راه نجات جامعه، آموزش، کنجکاوی، و تفکر نقادانه است. این گفت‌وگو تلاشی است برای بیداری علمی و فرهنگی، برای ساختن جامعه‌ای خردمندتر، مهربان‌تر و آگاه‌تر.
🎧 نسخه صوتی را در پادکست هوشیوار دنبال کنید.
🔬 موضوعات: علم، شبه‌علم، نظریه‌های توطئه، آموزش، تفکر نقادانه، و آینده‌ی آگاهی در جامعه‌ی ایرانی.

معرفی دکتر توکلی صابری:

https://www.bishandish.ir/people/%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af%d8%b1%d8%b6%d8%a7-%d8%aa%d9%88%da%a9%d9%84%db%8c-%d8%b5%d8%a7%d8%a8%d8%b1%db%8c/

لینک به خرید کتابهای دکتر توکلی صابری:

https://www.iranketab.ir/book/31665-the-supernatural-world

https://www.iranketab.ir/book/103119-shebh-elm

https://www.iranketab.ir/book/34898-what-is-science