Burn-out van 4 jaar: "Ik werkte hard om weer zo ver mogelijk van mezelf weg te raken", met Reinoud Prins

Dat kwetsbare jongetje wil hij niet meer zijn, besluit Reinoud al op jonge leeftijd. Vanaf dat moment gaat het hem voor de wind. Van goede cijfers op school tot een huwelijk, mooi huis en een succesvolle baan.

Tot hij op zijn 32e met een knal in een burn-out in vliegt. Want van de buitenkant leek alles dan misschien perfect, ondertussen is Reinoud volledig weg van zijn authentieke zelf.

In deze aflevering vertelt Reinoud hoe hij inmiddels zijn kwetsbare, gevoelige kant even lief heeft als zijn energieke ik, die kastelen wil bouwen. Zijn burn-out en depressie liet hij na vier jaar achter zich, maar de weg naar zichzelf is een levenslang pad.

Mooie inzichten van Reinoud

• Elke emotie – hoe onwenselijk we die soms ook vinden – heeft ons wat te vertellen.
• Wie een mens redt, redt de wereld.
• Als je geen ruimte neemt om te luisteren naar de signalen van je lijf, zullen die alles gaan overschreeuwen tot er nog maar één weg is: stilstaan en een nieuwe richting kiezen.

Reinoud Prins

Als mede-oprichter van Liberi is Reinoud altijd nieuwsgierig naar het verhaal achter de mens. Met de filosofie “Het leven is te kort om alle fouten zelf te maken, we kunnen daarom maar beter van andermans fouten leren", startte Reinoud samen met Tom Kienhuis hun coachingsorganisatie. Zijn missie is geslaagd als zijn coachees hun authentieke zelf hebben (terug) gevonden.

Waar je Reinoud kunt vinden

Website: https://liberi.nl/onze-coaches/coach-reinoud/

LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/reinoud-prins-9465a430

Weg van jezelf is een podcast geproduceerd door Reinoud Prins en Tom Kienhuis, oprichters van Liberi Coaching, in samenwerking met Zorg van de Zaak (opname), Revolte Studio (beelddesign en muziek) en Noisy Media (podcastmanagement).

Transcript

0:00

Hoe kan ik een succesvol bedrijf hebben waarin ik toch die kwetsbaarheid mag hebben? Waarin ik toch kan zeggen van, hé, nu vliegt het me toch even aan. Nu kan ik toch weer angstig zijn. En ik heb in het afgelopen jaar gemerkt dat ik daar ook weer schaamte op voel. Zo van, dat mag niet, want ik heb toch al die kennis en ik heb al die mensen om me heen. Het is best makkelijk om weg te bewegen bij de angst. Zo van, ah, weet je, kijk een generatietje verder maar of ze het daar kunnen oplossen. Of het proberen het laadje open en weer dicht te schuiven. Die roepijn blijft me maar vanaf, maar dan blijft het door en altijd zitten. Beweeg maar naartoe, wees er maar lief voor. Welkom bij weer een nieuwe aflevering van de Weg van Jezelf podcast. De podcast over vallen, opstaan en wat anderen daarvan kunnen leren. En vandaag bijzondere gast Reinoud Prins, medeoprichter van Liberi, aanstaand vader en degene die hiervoor gasten ontving. Het was eigenlijk altijd de bedoeling wel dat we dit met z'n tweede zouden doen, maar de eerste heb jij gedaan. Ja, ik mocht de aftrap doen met de eerste vier gasten. Het echte talent voor de podcast kwam dan nog, dus fijn dat jij dus nu het stokje aan het overnemen bent. Dankjewel. Dus maar ook leuk om te gast te zijn en mijn versie van Weg van mezelf te vertellen. Zeker. Weg van jezelf, we gaan het hebben over verschillende manieren van weg van jezelf, de drie interpretaties daarvan eigenlijk. En de eerste is, is er ooit een fase geweest in je leven waarin je jezelf tekort deed, waarin je jezelf ja weg was van een deel van jezelf wat eigenlijk wel wezenlijk van jou is. Ja. Kun je daar iets over vertellen? Ja, zeker kan ik dat. Terwijl ik je de vraag gewoon stel en ik weet wat de vraag zou zijn, aangezien we samen de naam van de podcast hebben bedacht, denk ik, is er wel eens een tijd geweest dat ik dat niet deed, dat ik niet weg was van mezelf. Want ik vind echt authentiek blijven en dicht bij mezelf blijven echt af en toe wel een uitdaging. Ik merk heel veel dat er een appel op me wordt gedaan om sterker, groter, beter te zijn dan ik me soms voel. En nou ja, ik speel die rol ook wel graag. Want je komt nog wel eens een keer ergens op die manier. Maar misschien kun jij in het moment voelen of jij helemaal bij jezelf bent? Heb je dat in het moment door? Of als je soms wordt weg? Het ligt een beetje aan de situatie natuurlijk. Wat dat betreft bij mensen waar ik me heel veilig en vertrouwd bij voel, kan ik veel meer mezelf zijn. En ik merk dus ook dat de weg naar mijzelf ook een leven lang is. Kijk, als ik denk aan wanneer was ik weg van mezelf, dan moet ik eigenlijk al heel ver terug, want Ik was denk ik een gevoelig mannetje vroeger als kind die een moeder had die veel ziek was waardoor die angstig was en ik werd daarnaast ook veel gepest dus er is een punt geweest in mijn leven waarin ik echt een soort van afstand van mezelf heb genomen van ik wil niet meer dat gevoelige jochie zijn, ik wil niet meer dat gepeste jochie zijn, ik wil niet meer degene zijn die de problemen zorgt voor zijn ouders. Een soort van capitulatie moment waarin ik dacht ik ga het nu anders doen op de manier waarop anderen dat van mij verwachten. En ik denk dat was toen ik een jaar of 13 was. En daarna eigenlijk gewoon wel heel erg soort van voor de wereld het leven goed opgepakt. Want toen ging ik beter op school en ik haalde mijn diploma en ik ben opgeleid tot verpleegkundige. En vanuit daar ben ik in de commercie terecht gekomen waar ik succesvol was. Ik kan wel lekker makkelijk praten, ik kan wel wat verkopen en daarin eigenlijk continu bevestigd werd van ha zie je wel als ik niet zo gevoelig ben, als ik niet zo kwetsbaar ben, dan ben ik succesvol. Dan vinden mensen me aardig, dan krijg ik schouderklopjes en dat heb ik heel lang volgehouden tot ik een jaar of 32 was en je hoort mij niet zeggen dat er daarvoor misschien al wel wat kraakjes barstjes in in zaten maar op mijn 32ste ben ik ben ik met een knal een burnout in gevlogen en eigenlijk heb ik toen vier jaar lang door angst en depressie en die burnout heen moeten gaan om de weg naar mezelf terug te vinden. En dan hoor ik vaak mensen zeggen, vier jaar, wat lang, hoe kan het zo lang duren? Eigenlijk vooral omdat ik die weg naar mezelf niet wilde maken, want ik had besloten dat ik dat niet wou. Ik wou niet kwetsbaar zijn, ik wou niet gevoelig zijn, ik wou niet... Dus dan probeerde ik een weg terug te maken van mijzelf af, terwijl dat niet meer kon. Dus, ik hoor je dan zeggen, als kind ooit een besluit genomen van ik wil niet meer kwetsbaar zijn, ik wil niet meer problemen veroorzaken, dus Ik ga eigenlijk een soort ideaalbeeld van mezelf zijn. Ja. Dus al die tijd een stukje weg van jezelf, als ik dat dan goed interpreteer. Ja, een groot stuk weg van mezelf. Ja. En dan door die burn-out vier jaar lang. Vier jaar lang proberen terug te komen, zo ver mogelijk bij mezelf weg. Want eigenlijk was die burn-out 10 voete wie ik ben. Ik was angstig, ik was verdrietig en ik was de weg kwijt. En dan te zeggen, ja, is dat wie je 10 diepste bent? Ja, op het moment dat ik ergens ben waar ik eigenlijk niet hoor in een situatie waar ik eigenlijk niet pas, ja dan is mijn authentieke deel echt de weg kwijt geraakt. En eigenlijk wou ik zo snel mogelijk daar weer oké mee zijn, want ik had een goede baan en een goed salaris en ik was getrouwd en ik had een mooi huis en ik had een auto en ik had zeg maar alles wat ik wou. Nu, als de jongens en meisjes die mij vroeger hadden gepest me nu eens konden zien, nou dan, als die meisjes geslaagd zijn. Maar ja, dan was ik het voor een ander aan het doen en zeker niet voor mezelf, want in mij ging er langzamerhand iets kapot. Voor de luisteraars, de kijkers, wij kennen elkaar heel goed. Wij hebben 24, 23 jaar geleden bij elkaar op kamers gewoond, vrienden gebleven, samen LibriCoaching opgericht. Je hebt een heel stuk van de reis meegemaakt. Ja zeker. Dus ik ken je ook als van de iets meer opgeblazen naar de meer kwetsbare, ja de meer authentieke. Ja en tegelijkertijd je ziet dan, vooral als je mij zo lang kent en ik denk dat ik bij jou inderdaad veel makkelijker authentiek kan zijn en dichter bij mezelf kan blijven en die kwetsbaarheid en die soort van storm die ook in mijn hoofd kan zijn, kan uiten en daar ook in kan rusten op het moment dat ik bij jou of bij een ander die mij heel dierbaar is kan zijn. Maar tegelijkertijd zul je ook ongetwijfeld gezien hebben hoe ik inderdaad tussen 2012 en 2016 ontzettend geworsteld heb daarmee. De weg die ik vanaf daar heb gemaakt met proberen authentiekere keuzes te maken door, wat dat betreft, nadat ik zo hard heb gevochten om weer alles vast te houden wat ik had, heb ik vervolgens, ben ik gescheiden, heb ik mijn huis verkocht, mijn baan opgezegd. Eigenlijk alles wat ik vast probeerde te houden los te laten, om vanuit daar te kiezen voor een weg van lieberie en voor nieuwe liefde die in mijn leven kwam. En ik merk, en wellicht merk jij dat ook, dat in dan weer op een autotiekere wijze dat dan weer wel iets opbouwt. Het ook heel verleidelijk is, zeker als eigenaar van een van een stress en burn-out bedrijf, om dan te zeggen ja dat heb ik allemaal gehad en ik ben hartstikke ellende geweest, suicidaal depressief, ik wist niet meer van ellende wat ik met mijn leven moest doen, maar ik heb het allemaal verwonden als je maar het juiste doet, dan kun je daarna kun je bergen verzetten en ik heb bergen verzet, maar tegelijkertijd wordt er dan ook weer geappeleerd aan dat je sterk moet zijn, allemaal aan moet kunnen dat de sky the limit is en ik merk ook wel... Maar is dat, want je hebt het over van wat grotere schouders eronder, Is dat dan ook niet wezenlijk iets van jezelf? Ja, dat denk ik wel. Wat dat betreft, wezenlijk heb ik het in mij om kastelen te bouwen. Dat is iets waar ik gelukkig van word, waar ik zingeving uit haal. Als ik kijk wat we samen hebben neergezet, ook samen met alle mensen die ook met ons meewerken bij Libri, dan ben ik daar ontzettend trots op. Maar tegelijkertijd er wordt daarin ook weer een appel gedaan op niet genoeg, op verder op jezelf presenteren als een soort van superman nadat je ooit een keer tegen je kryptoniet bent aangelopen. Terwijl ik nu echt weer in een fase van mijn leven zit. Je zei het al, ik ben aanstaand vader. Ik hoop van de zomer voor de eerste keer vader te worden. Ja, ik probeer ook de weg weer terug te vinden naar hoe kan ik een succesvol bedrijf hebben waarin ik toch die kwetsbaarheid mag hebben. Waarin ik toch kan zeggen van hey nu vliegt het me toch even aan nu kan ik toch weer angstig zijn. Ondanks dat ik dacht dat ik daar niet zo veel last mee had. Nu heb ik toch dat mijn lijf me signalen geeft dat ik blijkbaar mezelf wel weer in mijn enthousiasme wat voorbij loop. En ik heb in het afgelopen jaar gemerkt dat ik daar ook weer schaamte op voel. Zo van, dat mag niet, want ik heb toch al die kennis en ik heb al die mensen om me heen. En we hebben een bedrijf waarin we zeggen van, ja, wij weten hoe we mensen kunnen helpen, dus dan mag ik de laatste zijn die daar last van krijgt. Eigenlijk ben ik de eerste die daar last van mag krijgen, want vanuit die pijn is dit gekomen omdat ik weet dat er een weg uit is. Maar die weg is niet jezelf groot en sterk en onoverwinnelijk maken. Die weg is ernaartoe bewegen, het vasthouden, er blij mee zijn dat je lijf zo werkt dat het jullie terugvluit als je te ver gaat. Maar dat is, ook als je zo kapot hebt gezeten, wel weer een opgave. Ja, want door zo kwetsbaar te zijn, door dat wel oké te vinden dat het gewoon even wat minder gaat, ben je niet weg van jezelf. Dat is wezenlijk iets van jou, wat je op dat moment voelt. Ja dat is zo, absoluut. Maar ik heb in de afgelopen tijd ook absoluut gemerkt dat op het moment dat ik daar naartoe beweeg en er contact mee maak, dat ik ook het in me heb dat ik er van weg wil bewegen. Dus dat ik dan een spelletje op mijn telefoon ga installeren en dan maak ik ruimte in mijn agenda voor mezelf en dan ga ik een of ander spelletje op mijn telefoon spelen waardoor ik eigenlijk nog steeds niet stilsta en tot rust kom. En pas op het moment dat Ik merk dat ik er helemaal ongelukkig van word, dat ik naar dat scherm zit te staren. Ik moet die telefoon wegleggen. Dan komt die onrust pas echt naar me toe. En dan kan ik er naartoe bewegen en dan kan ik er ook mee. Ja, ook ik heb dan op het moment dat ik probeer authentieker te zijn, dat mijn systeem probeert... Daar weg te komen. Ja, daar weg te komen. Want het voelt niet fijn op het moment dat je angst voelt. Het voelt niet fijn op het moment dat je je neerslachtig voelt. Maar daar zit een boodschap in. En die boodschap is ook Rijnoud, je staat voor een volgende fase in je leven. Want je wordt vader. Die boodschap is ook Rijnoud. Je staat voor een volgende fase in je leven. Want je wordt vader. Die boodschap is ook Rijnoud. Je staat voor een volgende fase in je leven, want je hebt ontzettend hard gewerkt om een prachtige organisatie neer te zetten. En die kan ook wel even zonder dat jij er 120% in steekt. Mag ik van waarde zijn als ik gewoon even rustig aan doe en gewoon die momenten kies waar ik echt het verschil kan maken. Dat is mijn uitdaging. Dat vind ik lastig, maar dat is wel de reis die ik aan het maken ben. En dat gaat ook gepaard met, nou ja, met moeite en met verdriet en met angst. En dat is welkom, maar in de momenten zelf ook wel. Ja, dus je omschrijft eigenlijk een periode waarin je vooral weg bent van jezelf geweest en nu dat niet meer wil soms nog wel die die die neiging voelt of die die die ook soms externe neiging maar ook soms intrinsieke neigingen van van het iets een berg willen verzetten en doel verhogen en daarvoor gaan. Maar op het moment dat je dat merkt wil je dat nu opener, authentieker. Deze podcast is dit jaar ontstaan, in het jaar waarin ik beschrijf dat ik mezelf weer aan het hervinden ben. En dat is geen toeval dat het gaat over het verhaal van mensen waarin ze hun kwetsbaarheid willen zien. Waarin ze willen vertellen over hoe ze zichzelf kwijt konden raken, maar ook hoe ze zelf terug konden vinden. Dus mijn ervaring was dat op het moment dat ik succesvol ben en heel hard aan het bouwen ben en altijd maar bezig ben, dat het makkelijk is om door de wereld gezien te worden als succesvol en dat heb je toch allemaal maar overwonnen en wat ben jij toch een knappe jongen. En daar dan dus in door te gaan, dus dan dat superman pak aan te trekken, terwijl uiteindelijk help ik mensen daar niet mee. Ik help mensen door mens te zijn en te laten zien dat als je mens bent, dat je misschien nog wel waardevoller bent dan als je jezelf als een of ander supermens voordoet. Dat denk ik ook, de kracht van de kwetsbaarheid daarin. Geen mens is gelijk, maar één mens heeft ook geen gelijke dagen. Daarmee bedoel ik eigenlijk mee dat je energie kan echt wisselen van dag tot dag. Het is dus verleidelijk om als je werk hebt van 9 tot 5 om altijd hetzelfde te willen doen. Maar soms heb je gewoon veel meer energie en dat is een goede dag om wat extra's te doen. Maar soms heb je ook minder energie en dat is een goede dag om gewoon eens wat eerder te stoppen of gewoon iets rustiger aan te doen. Weet dat je in het midden alles doet wat nodig is. Als je altijd probeert hetzelfde te doen, zul je merken dat je op sommige dagen je enorm verveelt en op sommige dagen jezelf enorm overvraagt. En dat is nergens voor nodig. Muziek Maar dat is in mijn geval, want ik zal altijd in mij hebben, want dat is ook authentiek, dat ik kastelen wil bouwen. Ik ben wat dat betreft af en toe een beetje overmoedig, een beetje... Ik ben een grote denken en dus ik zal mezelf in mijn leven voorbij lopen. En dat vind ik oké, want ik hou van dat stuk wat zo enthousiast is en wat zo oneindige energie heeft. En ik hou ook van het stuk wat kwetsbaar is en wat gevoelig is en wat een eindige energie heeft alleen ik merk dat als ik niet als ik me niet blijf herijken dat heel makkelijk is om die liefde helemaal naar dat sterke stuk te schuiven en dat is de nieuwe balans die ik aan het zoeken ben. Ja en dat sterke stuk, dat doe je natuurlijk ergens voor omdat je dat vroeger, om niet het kwetsbare kind te zijn, wat angstig is en dat je denkt dat anderen dat van je verwachten of dat goed vinden. Maar het tegenovergestelde is vaak waar. Ik zei je al op weg hier naartoe. Ik heb je leren kennen als iemand die zich wat groter maakt of wat meer neerzet en de jaren na je burn-out echt wel een ommezwaai aan het maken en ik hou alleen maar meer van je eigenlijk want ik zie meer van je, meer gelaagdheid daarin dat maakt het heel mooi. Ja, dankjewel. Oké, dat raak je ook, zie ik, als ik dat zeg? Ja, absoluut. En wat dat betreft Ik ben zeker niet zo verlicht dat ik maar los ben van wat andere mensen aan waardering voor me uitspreken. Wat dat betreft, ik voel dat ik ook het kleine kind in mij een ei over zijn bol wil en wil horen dat hij het goed doet. En dat is natuurlijk ook de reden waarom ik soms 10 koste van mezelf probeer groter te zijn dan ik ben. En soms is dat heel lekker, maar nou ja, het is ook wel heel erg lekker om dat kleine kind te mogen zijn en toch gewoon, je bent gewoon goed zoals je bent. Nou, dus Goed zoals je bent, dat is eigenlijk een hele mooie brug naar de tweede betekenis van Weg van Jezelf. Want dat is eigenlijk de interpretatie weg van jezelf, dat je jezelf geweldig vindt op een bepaalde manier, of op een bepaalde plek, of in een bepaalde tijd. Kun je iets vertellen over hoe jij jezelf soms heel erg waardeert of heel erg van jezelf houdt? Ja, nou ja, inderdaad een mooie brug. Want ik had het er net al even over, dat ik hou van dat stuk wat bergen kan verzinnen, wat kastelen kan bouwen, maar ook van dat kwetsbare stuk. Kijk, wij hebben samen vijf en een half jaar geleden zijn we met Mibri gestart. Afgelopen jaar vierde het vijfjarig jubileum als ik op zo'n dag ben. We hebben vijftig coaches om ons heen die allemaal in de manier waarop wij willen werken met mensen geloven en zich echt daaraan willen verbinden en meer zijn dan alleen maar mensen die mensen begeleiden maar echt onderdeel van ons bedrijf. Als ik door het land heen reis en ik praat met organisaties, dan heb ik over mijn bedrijven, mijn coaches. Dat voelt ook echt als iets wat uit mijn ziel komt. Iets wat echt 10 diepste zin geeft. Wat dat betreft, ik ben hier niet in de wereld om het voor een ander goed te doen. Ik ben hier op de wereld om mijn unieke missie te leveren. En ik geloof dat met het neerzetten van Libri en het helpen van mensen, dat dat mijn unieke missie is. Dus ik kan waanzinnig trots zijn op wat we, maar laten we het voor het gemak even zeggen, wat ik gepresteerd heb met het neerzetten van Liberi. Maar ik kan er ook ontzettend genieten op het moment dat ik zie wat voor resultaten we halen, hoeveel mensen we helpen, hoe positief die mensen daarover zijn. Als ik kijk hoe we daarin gewaardeerd worden op het moment dat daar klanttevredenheidsonderzoekers zijn, dat ik dan denk van oh ja, weet je, we werken met een groep mensen die allemaal dat hart hebben, die allemaal zelf ooit een moment hebben gehad waarop ze kapot zijn geweest. Je weet hoe zwaar het leven kan zijn. Maar het zijn ook allemaal mensen die zoveel capaciteit hebben. Die zo geleerd hebben, zowel in de school van het leven als de daadwerkelijke opleidingen die ze gevolgd hebben. Dat ik eigenlijk blindelings mensen die kant op kan zetten. Ik word wel eens gebeld en zegt iemand van kun je mijn medewerker helpen? Ik zeg waar woont die medewerker? En dan zegt die nou die en die plaats. Oh ik zat eens in de buurt van die coach. Dat is echt een goede. En dan denk ik bij mezelf ja welke plaats ik had gezegd dat had ik eigenlijk altijd gezegd. Want ik heb heel veel vertrouwen in de mensen die we om ons heen hebben verzameld en dat is natuurlijk ook het effect van vijf jaar. Jij bent daar natuurlijk ook hoofdverantwoordelijk voor doordat je de mensen uitzoekt en de mensen begeleid en soms zelfs afscheid moet nemen voor mensen die het dan toch niet te fit hebben waardoor we echt mensen hebben die we weer van geloven. Er is een spreuk die zegt wie een mens redt, redt de wereld. Soms is het leven te groot, is er te veel pijn. Als je het journaal aanzet dan dan dan word je gegrepen door wat er in de Gaza gebeurt of in Oekraïne of als er in Rotterdam een heel gebouw ontploft dan dan dan denk je jeetje wat wat wat er is zoveel pijn wat kan ik daar nou tegenover zetten dan kan het leven je grijpen op een manier van ja eigenlijk niets maar de spreuk wie een mens redt, redt de wereld beseft oké dus ik heb een heel leven de tijd om één mens te redden meer hoef ik dit leven niet te doen maar één mens te redden en dan is het goed want als we dat allemaal doen als we allemaal een mens redden, dan redden we de volledige wereld. Ja. Dus jij eentje, ik eentje. Mooi. Eentje. En dus, ik denk met het neerzetten van Libri red ik wel een mens. Misschien wel meer. Maar in ieder geval één. Dus ik heb de wereld gered. En is dat dan waarvan je zegt van hey maar dan ben ik echt weg van mezelf. Dat vind ik mooi. Daar ben ik trots op. Nou ja, dat komt zeker top of mind. Maar er zijn natuurlijk ook gewoon... Ik ben wel echt een levensgenieter. Ik ben wel echt iemand die op reis wil en lekker wil genieten van vrienden om hem heen, mooie ervaringen wil doen. Ik ben afgelopen september naar Indonesië geweest. Daar lag een stuk familiegeschiedenis van mij. Mijn opa die is tijdens de politionele acties uitgezonden naar Indonesië, heeft daar traumatische dingen mee gemaakt. Eigenlijk waar hij niet over heeft kunnen spreken in zijn leven. Eigenlijk pas op het moment hij begon te dementeren kwam de verschrikkelijke angst, de berauw en de moeite die hij daar had kwam pas naar boven en dat was ook in het laatste staartje van mijn burn-out en mijn burn-out werd natuurlijk heel gekenmerkt door angst Dat ik ook echt die angst herkende, zo van, hey, zijn angst voel ik ook. Maar dat is dus blijkbaar niet van mij. Dat is al in de eerdere generaties gebeurd. En op dat moment dat ik daar bewust van werd, zag ik dat ook in de rest van mijn formule. Maar eigenlijk niemand die dat aan durfde te pakken. Uiteindelijk ja, we zijn... Dus dezelfde soort angst. Ja, en het feit dat ik die reis vervolgens heb gemaakt, in de voetstappen van mijn opa ben getreden en naar de plekken ben toegegaan waar zijn kameraden gevallen zijn, waar ze nu inmiddels nog begraven zijn, dat ik heb aangekund, ondanks dat dat ook mij mijn angst bezorgde, ook mijn moeite kostte. Ja, dat maakt me wel een beetje trots, dat ik iets heb opgeruimd wat misschien niet eens van mij was, niet mijn verantwoordelijkheid was, maar ook beseffend, en toen was Nanda nog niet zwanger, maar we hadden wel gedachtes over het krijgen van kinderen. Ja, dat wat je kunt oppakken, wat in jouw lijn zit, wat je niet hoeft door te geven, dat is wel een uitdaging en ga het maar aan. Ga maar op onderzoek wat die dingen zijn. En ik ben er trots op dat ik dat heb kunnen opruimen. Ik heb trots aan het graf van mijn opa gestaan om te zeggen van ik snap waarom hij het niet kon. Ik snap waarom het te zwaar was. Ik snap ook waarom je er te druk voor was. Een hele andere tijd natuurlijk ook. En jij met de afstand van twee generaties dan eigenlijk, heb die stap kunnen maken. Ja. Die telefoon, die hebben we toch altijd in de hand. Het is zo makkelijk. Hij rinkelt, hij pingelt, hij geeft pushberichten. Op dat apparaat zit ook een schermtijdknop, zodat je kunt zien hoeveel tijd je op de telefoon zit. Het valt mij wel eens op in drukke weken op drukke dagen dat ik wel zes uur op een dag naar dat scherm aan het kijken ben. Dan denk ik bij mezelf dat kan niet goed zijn. Ik slaap acht uur, zes uur op een scherm. Met schermtijd kun je bepalen dat dat minder wordt. Dat je telefoon op een gegeven moment zegt het is op. Zet het gewoon aan op het moment dat je het lastig vindt om zelf die grens te bepalen. Dan help je je telefoon om die telefoon wat vaker weg te leggen. Ja, dat is denk ik ook wel iets om trots op te zijn. Dat zal niet makkelijk geweest zijn. Nee, nee, nee. En wat dat betreft de weg ernaartoe was ook echt een weg langs angsten. Wat dat betreft, ik bemerkte, mijn opa had heel veel brieven geschreven in die tijd. En op het moment dat ik die brieven oppakte en begon door te lezen, voelde ik de onrust. Er is toch niks aan de hand? Er is toch geen... Het is best makkelijk om weg te bewegen bij de angst. Zo van, nou weet je, kijk een generatie verder maar of ze het daar kunnen oplossen. Of het proberen het laadje open en weer dicht te schuiven. Maar ja, ik geloof er wel in dat dat echt wel de kunst is om het signaal wat je lijf je geeft, want eigenlijk zeg je lijf, beweeg er maar bij weg, om daar toch even met zachtheid naartoe, zo van, wat is er dan? Waarom mag ik hier naartoe? Dus als er een doorn in mijn voet zit, kan de reactie zijn, oh, dat doet pijn, blijf er maar van af, maar dan blijft de doorn altijd zitten. Beweeg er maar naartoe, wees er maar lief voor. Dat lijkt me wel een lastige opgave om te weten in het moment, ook al je voelt ergens angst voor, is dit angst ook echt waardoor ik beter weg kan gaan en dat dat dichter bij mezelf is? Of dien ik eerst even met mildheid te kijken om te kijken of die angst misschien niet reëel is, overdreven of... Nou ja Tom, ik denk dat het zo is dat als er iemand tegenover je staat met een geweer, de reële angst zo van straks schiet een meneer, ik moet hier wegkomen, dit is niet veilig. Heel reëel. Maar op het moment dat je angst voelt, in een moment dat je cognitief eigenlijk heel goed kunt begrijpen, er is toch helemaal niks om bang voor te zijn, dan is het eigenlijk altijd de moeite waard om er naartoe te bewegen. En ik kan mij voorstellen, ik heb de afgelopen jaren wel momenten gehad dat ik me angstig voelde in bepaalde situaties. Dat ik dacht van eigenlijk wil ik hier wel weg. Dat ik dacht van nou ja, maar weet je, dit is zo onpraktisch. Dit is zo... En als ik gewoon eventjes ook mezelf overtuig, lieve Rijnout, er is niks aan de hand. We kunnen hier echt nog wel even zijn. Als het echt niet gaat, dan mag je zo meteen weg. Kijk even of je... Dus in dat moment is het dan misschien wel af en toe nodig om eventjes er te mogen zijn. Als je in een vliegtuig zit en je stijgt op, je voelt je vol paniek, je denkt stort neer en je vliegt naar de deur en je trekt hem open, dan heb je een groter probleem dan de zeer kleine kans dat er wat met dat vliegtuig gebeurt. Dus dan mag je met vriendelijkheid jezelf tot rust brengen, maar daarna mag je zeggen van waarom ben ik zo bang? Wat is er? Wat probeert het mij te vertellen? Want eigenlijk elke emotie, wat nou verdriet is, wat nou boosheid is, vindt het soms heel onwenselijk, maar het heeft ons wat te vertellen. Als we daar de rust en de tijd voor kunnen nemen. Ja, in jouw voorbeeld, je hebt het over een vliegtuig. Dat doet me dan denken aan, ik ken mensen die hebben vliegangst, die vliegen nooit. Ik ken mensen die vinden het helemaal niet angstig en ik ken mensen die vinden het wel angstig maar die vliegen toch. Wanneer blijf je nou dichter bij jezelf? Wat is nou, is het nou de mensen die zeggen van nee daar heb ik angst voor dus dat doe ik niet, ik zorg voor mezelf, ik ga me niet in die situatie. Of mensen die zeggen van nou ja, ik ben wel angstig, maar ik doe het toch, want anders dan beperk ik mezelf. Ja, ik denk dat daar niet een tweedimensionaal antwoord op is. Kijk, als je heel gelukkig bent om lekker naar je vakantiehuis in Putten te gaan en nergens naartoe te vliegen, Weet je, waarom zou je dan vliegen? Waarom zou je het jezelf aandoen? Maar als je eigenlijk denkt ik ben een wereldreiziger. Ik wil de wereld zien, maar ik kan het niet omdat ik eigenlijk een irrationele angst voor vliegen heb. Ja, dan zou je jezelf mogen afvragen waar ben ik bang voor? Kijk, mensen hebben geen vliegenangst. Mensen hebben neerstortangst. Wat betreft vliegen is het probleem. En Dus waar is die angst voor? En uiteindelijk is het natuurlijk vaak de angst voor pijn of voor de dood. En ik geloof dat in dit leven moeten we twee keer buigen voor de dood. We worden geboren als onsterfelijke wezens die dat concept van dood allang niet begrijpen. En ergens in het leven moet je buigen voor de dood omdat je snapt dat je sterflijk bent, dat je geen supermens bent, dat je energie niet oneindig is, dat je de mensen van wie je houdt, dat je die kunt verliezen. En er is natuurlijk een moment dat je dat werk moet buigen voor de dood als je sterft. En hoe eerder je het eerste moment hebt, hoe meer je kunt genieten voordat het tweede moment komt. Want eigenlijk als je bang bent voor de dood, ben je als de dood. Je leeft niet omdat je eigenlijk continu gefixeerd bent op die angst. En op het moment dat de angst er dus voor zorgt dat je als de dood bent, ja dan is er geen plezier in het leven. Dus nou ja, dan is er denk ik een hele goede reden om daar toch naar toe te bewegen. En jezelf misschien te onderzoeken van wat is die angst? Heb ik mijzelf toestemming gegeven om te mogen sterven? Uiteindelijk zul je dat doen, daar doe je niks aan. Dan kun je tegen vechten, maar dat gevecht ga je verliezen. Is dat ook iets wat jij zelf daar zo in staat? Van, ik heb de dood aanvaard, dat je misschien in het begin wel angst voelde voor de dood, maar op een gegeven moment dat los bent gaan laten? Nou ja, een beetje ook in vaze. Kijk, ik was als kind heel erg bang voor de dood. Ik heb echt als 10, 11-jarig jochie echt gewoon verschrikkelijk angst gehad voor de dood. Dat ik echt schreeuwend in mijn bed lag, dat mijn ouders niet wisten wat ze met me moesten. Dat ik zo bang was voor wat dan ook maar zou komen na dit leven. En die angst is niet meer zo op de voorgrond geweest daarna, zeker niet na mijn capitulatie. Dat is ook een soort van de skippiebal onder water drukken. Maar af en toe kwam die angst voorbij en zeker op het moment dat die gegeneraliseerde angststoornis in 2012 naar de voorgroep kwam was de angst heel erg aanwezig. Dat was ook te maken met mijn hart, val ik misschien dood neer en En op een gegeven moment werd ik zo depressief, was het leven zo ellendig dat ik dacht, wat de dood ook is. Er kan niet erger zijn dan dit. Dus door zo'n periode kon ik ook de angst voor de dood meer loslaten. Maar ik merk nu, nu ik vader word en nu ik weer een leven heb waarvan ik denk van ik ben eigenlijk best wel heel blij met mijn leven. Ik ben echt wel trots op wat ik heb. Ik heb zo'n mooie vrouw en er komt een kind aan en we hebben een mooi huisje en een prachtig bedrijf. En Ik hou van de mensen die om me heen staan. Dus nu wil ik natuurlijk helemaal niet dood. Dus hoe meer je weer hebt, hoe meer dat ook weer iets kan zijn dat op het moment dat je even in die lekkering zit, dat het je even weer aanvliegt. Dan is het ook een oefening. Een oefening van overgaaf. Dat is ook het bewegen naar de angst. Dat is ook het loslaten. En puur uit interesse, het concept dood, is dat nog veranderd door acceptatie? Is het, bijvoorbeeld geloof je dat alles ophoudt of geloof je dat het door is, is iets in je visie daarop veranderd? Zeker, ja ik ben zelf christelijk opgevoed en dus geloof ik in de hemel en in de hel en ik denk dat dat hele menselijke constructen zijn En wat dat betreft alles wat ik vervolgens zeg is ook een menselijke construct dus vergeef me maar als ik als ik mijn construct vertel want iedereen mag daar iets anders over denken. Maar ik geloof wel dat wij eeuwig zijn. Dus dat er een stukje van ons altijd is geweest en een stukje van ons altijd zal zijn. En sterker nog dat wij op dit moment afgescheiden zijn van elkaar door onze fysieke vorm. Maar ooit, als dit voorbij gaat, dat we weer heel zullen zijn. En dus dat mijn angst vooral ook te maken heeft met die fysieke vorm. Die fysieke vorm is is gebouwd om te overleven. Evolutionair gezien zal het er alles aan doen om mij in leef te houden. Dus op het moment dat ik gevaar of angst ervaar, zal mijn systeem denken, oh is er gevaar? Gaan we misschien ergens dood aan? En dat is het gedeelte wat vecht, want mijn ziel heeft misschien zelfs al heimwee naar die heelheid van waar het ooit vandaan kwam en waar het ooit weer onderdeel van zal uitmaken. Dus dat is enorm verschoven. Wanneer is die verschuiving gekomen? Is dat juist in die burn-out? Ja, ja absoluut. Ik zeg altijd, ik heb mijn religie verloren en ik ben veel spiritueler geworden. Kijk, ja. Mijn tip van vandaag is, wees aardig tegen onaardige mensen. Dus ook als mensen onaardig doen, wees er aardig tegen. Want je weet niet waarom ze zo doen. Misschien hebben ze wel last van stressklachten, misschien zijn ze enorm in de overlevingsstand. Dus mensen die onaardig zijn, kunnen juist jouw aardige handelen het best gebruiken. Dus wees aardig tegen onaardige mensen. Brengt me bij de laatste, en eigenlijk we hebben al van jongs af aan tot aan de gedachten aan de dood in ieder geval hebben we het gehad. De laatste manier op het gaan hebben over weg van jezelf is over de weg die je hebt afgelegd in je leven. Terugkijkend daarnaar opvallendheden, patronen, dingen waar anderen iets van zouden kunnen leren. Wat is kenmerkend voor jouw weg? Kijk, Libri, maar ook deze podcast, bestaat doordat ik geloof dat als je bepaalde ervaringen hebt, dat andere mensen daar wat van kunnen leren. Ik geloof ook dat mijn les niet jouw les hoeft te zijn, want jij hebt een ander leven en je hebt een andere weg te gaan. Maar binnen onze organisatie kiezen we ervoor dat alle mensen een echte mentale dip gezeten moeten hebben, omdat ja dat kun je niet leren in school hoe het is om depressief te zijn, om een burn-out te hebben. Dus de basis van van wat kun je van mij leren? Ja, de weg die ik heb afgelegd, maar ook de bereidheid om van andere mensen hun weg te leren. Maar ook dat als je duizend zelfhulpboeken leest, dat je heel goed voor ogen moet houden dat die mensen hun verhaal vertellen, hun construct. En zo klopt het, zo klopt het voor mij, zo vind ik rust en zo zo werkt het allemaal, zo blijf ik slank of zo blijf ik fit of you name it. Dat hoeft niet voor een ander te kloppen, maar er zit altijd iets in. Ik ken geen enkel zelfhulpboek waar niet iets in zit waar ik denk ah, dat is mooi, daar heb ik wat aan, dat neem ik mee. Dus wat kunnen mensen van mij leren is dat er geen één waarheid is. Wat dat betreft, wij zitten in een maatschappij waarin we elkaar de koppen in kunnen slaan over weles nietes. Is dit waar of dat waar? Dat is allemaal waar. Dat overtuigd zijn van je eigen construct, daar worden mensen heel verbitterd en krampachtig van en wordt het eigenlijk gewoon een stuk minder gezellig van. Dus de gedachte dat iedereen je wat te leren heeft, dat alles waar je in gelooft dat dat waar is, maar ook niet waar is. En dat alles wat die ander gelooft waar is en ook niet waar is, maakt dat we elkaar kunnen ontmoeten en daarover kunnen discussiëren. En er mogen we zelfs ruzie over maken. Maar aan het eind van de dag geven we elkaar weer een knuffel. We zijn allemaal mensen die op zoek zijn. Het doet me denken aan een verhaal wat een dominee mij een keer vertelde toen ik nog zeg maar zoekende was. Toen zei ik van dominee, ik zeg ik geloof in God, in Jezus Christus en de Heilige Geest. Maar hoe weet ik nou dat dat het ware geloof is? Want er zijn ook moslims en er zijn ook boeddhisten en hindoeïsten en atheïsten en satanisten en you name it wat voor isten er allemaal zijn. Hoe weet ik nou dat wat ik geloof dat dat waar is? En toen zei die dominee, die zei van Rijnout, hij zegt je moet het zien als we staan allemaal onderaan de berg en wij geloven dat er bovenop de berg iets is en tegen die bergen oplopen ontelbare wegen En we kunnen maar twee dingen verkeerd doen. En dat is één, niet op weg gaan. Dan komen we sowieso nergens. En twee, wel op weg gaan op één van die ontelbare paden. En dan vanaf het pad waarop wij lopen naar de andere paarden roepen. Hé sukkels, jullie gaan verkeerd. En ja, weet je, dus dat vind ik wel heel erg mooi. Het mag allemaal waar zijn. Dus er is niet één weg, maar beseffen dat je een weg loopt. Eén van de vele wegen. Ja, weet je, dus De dominee in kwestie zei van Rijnald, misschien gaan alle wegen wel naar de top. Misschien gaat er wel geen enkele weg naar de top. Maar als je niet op weg gaat, dan weet je in ieder geval niks. Dan ben je alleen maar bezig om je met anderen te vertellen dat ze verkeerd lopen. Dan kom je ook nergens. Dus ga maar gewoon op weg. En ik ben bezig om een brief te schrijven voor mijn kind, die mijn kind ooit een keer mag lezen. En daarin zeg ik van, allemaal wijsheiden die ik heb verzameld, allemaal dingen waarvan ik het leven snap. En ik zeg, doe dit en doe dat en zozes. Maar in die brief zeg ik ook weet dat ik heel veel momenten in mijn leven heb gehad waarin ik dacht dat ik het snapte. En ik weer terugkijk op die momenten en denk ach joh wat wist ik er toen van hè. Toen ik een carrière koos of toen ik de eerste keer ging trouwen of toen ik dacht dat ik dat kindstil van mij achter moest laten om te voldoen aan wat ik wil. Elke keer dacht ik, zie je wel, het gaat hartstikke goed, ik heb het toch prima voor elkaar. Om later te achter te komen, ja ik was wel heel overtuigd van me gelijk en dat dat de weg was. Dus in het moment denk je, ik ben helemaal niet weg van mezelf, maar ik zit er middenin. En achteraf pas besef je van, hey, met wat ik nu weet, zie ik dat ik daar weg van mezelf was. Ja, alhoewel het ook zo kan zijn dus dat ik dus een verschillende persoon kan zijn in verschillende tijden. Wat dat betreft soms is overleven in een bepaalde situatie, Het moment waarop ik capituleerde, als ik niet had gecapituleerd had ik hier niet gezeten. Ik ben ook dankbaar voor de voor de weg die ik heb gevonden om wel, want ik heb ook gewoon lol gehad in die periode waarin ik achteraf dan denk, oh misschien was ik wel helemaal niet trouw aan mezelf en was ik wel weg van mezelf. Het bracht me ook veel. Dus er is ook een dankbaarheid voor dat stuk. Want het is aantrekkelijk om het stuk wat je achter hebt gelatest te omarmen en te zeggen, dat zou ik nooit meer doen. En dan het stuk wat je zover gebracht hebt zeggen, nou jij oprotter, want dat is ook een stuk voor mij. Het gaat om heel worden, het gaat om alles stukken. En dat is misschien wel een leven lang zoeken. Dus als ik het dan goed begrijp hoe je het wil, dat je binnen verschillende contexten anders trouw kunt zijn aan jezelf ofzo? Nou ja kijk het helpt als je jezelf niet zo serieus neemt. Dus als je jezelf wat relativeert. Net zo goed op het moment dat je denkt dat het heel erg goed gaat, mag je jezelf wat relativeren en denken van nou weet je ik hoef mezelf ook niet om voorbij te lopen. In het moment dat het slecht gaat mag je zelf ook wat relativeren en zeggen van nou ja dit is ook goed. Dit leidt ergens naartoe. Wat dat betreft een rups wordt geen vlinder zonder in die pop te gaan en zich daar uit te wurmen zodat uiteindelijk die vleugels zich echt kunnen ontvouwen. Dus door in het moment wat relativering te vinden en te begrijpen, er komt weer een moment dat ik ook dit wat ik nu vind niet waar vind. En dat maakt het wel interessant eigenlijk, want kun je in het moment merken of voelen dat je of je weg bent van jezelf of niet? Dat denk ik absoluut, ja. Dat denk ik absoluut dat dat kan. Want dan kun je op twee heel verschillende manieren trouw zijn aan jezelf. Op het moment dat je nog de rups bent, dat de rups is trouw aan zichzelf door zich helemaal volledig rups te voelen. En die vlinder die denkt van ja toen dacht ik dat ik een rups was. Maar Ik zat erin. Ik zat er ook toen al in, alleen besefte ik het nog niet. Ja, nee, absoluut. Absoluut. En ik denk dat soms denken we dat we trouw zijn aan onszelf en soms realiseren we van misschien was dat wel niet zo. Misschien foppen we onszelf ook af en toe wel eens met de dan versie van de waarheid. En dus is het goed om daar ook tijd voor te nemen, om te reflecteren, om te signaleren van wat gebeurt er in mij? Krijg ik wat onverklaarbare lichamelijke klachten of voel ik me toch vaker wat ontevreden of slaap ik onrustig, pieker ik veel, voel ik angst. Ja, dat zijn toch signalen van je lijf die het geeft van hey, misschien ben je wel niet zo trouw aan jezelf als dat je denkt. En heel veel mensen zeggen dat ze trouw aan zichzelf zijn totdat ze tegen die muur aan lopen en dan realiseren oh godverdik je ik was eigenlijk helemaal niet zo trouw aan mezelf en dat is het mooie van ons lijf het zal kleine signalen geven om je dat duidelijk te maken dus als je daar veel ruimte voor neemt om dat te voelen zul je dat op tijd merken, Als je er weinig ruimte aan geeft, zullen de signalen sterker worden. En als je ook daar niet aan luistert, uiteindelijk zullen de signalen alles overschreeuwen, zodat er niets anders meer kan zijn dan die signalen. En dan is er nog maar één weg en dat is stilstaan en weer een nieuwe richting kiezen. Wauw, dat heb je heel mooi gezegd. Dat is eigenlijk super, super mooi eigenlijk en hoe je dat omschrijft in de weg van jezelf en hoe je jezelf zoekende bent, vindt en later weer merkt dat je je toen niet gevonden had maar nou ja weer opnieuw aan het uitvinden bent. Dus eigenlijk kun je zeggen dat je in dit leven die top niet bereikt maar dat je dus wel gaandeweg... Ik weet niet of ik de top bereik, ik ben in ieder geval onderweg. Ja, maar even zien, want de top bereiken en op de top staan? Ja, in de metafoor is het soort van de waarheid. Dus wat is het ware geloof of wat is de reden van dit bestaan of you name it. Dus dat ligt op de top te wachten. En misschien kom je erachter en misschien als je het hebt gevonden denk je, ik was helemaal niet op de top. Ik was op een tussenpiekje. Maar is het mogelijk in dit leven? De waarheid? Ik weet het niet. Ik laat het je weten zodra ik het weet. Ik zelf denk ik van nee dat is natuurlijk niet mogelijk. De waarheid bestaat niet. En ook wel. Ja iedereen zijn eigen waarheid natuurlijk. Dat vind ik wel een mooie afsluiter. Iedereen in zijn eigen waarheid. Mag ik jou bedanken voor je openlijke kutsware verhaal. Nou en hiermee sluiten we de podcast van vandaag af. Fijn dat je hebt gekeken en geluisterd. Als je het leuk vond, abonneer je op ons kanaal. Dan kun je ook de andere podcasts zien of luisteren. Heb je tips voor ons? Wil je te gast zijn? Wil je thema's horen? Dan kun je ons bereiken op de website van wegvanyourzelf.nl en heel graag tot de volgende keer.