From the Ground Up: Citizen Voices in Water Reporting

A community in Flint, Michigan, found itself in crisis when residents noticed something wrong with their tap water. Citizen journalists—ordinary people with a commitment to truth—played a crucial role in exposing dangerous levels of contamination and driving the issue into public view.

In this episode, we’ll explore how you, too, can become a voice for change on pressing water issues like contamination and scarcity. Dr. Cat Shrier, Founder and CEO of WaterCitizen.com, and Julia Kumari Drapkin, CEO of ISeeChange, join us to share valuable tools and insights on impactful water reporting. Discover how citizen journalists worldwide are transforming water conversations—and why your voice matters in creating a more informed and sustainable future. Dive in and discover the power of your voice!


Note: People on this episode
 
-Lina Yassin (Host).
-Dr. Cat Shrier (Guest).
-𝗝𝘂𝗹𝗶𝗮 𝗞𝘂𝗺𝗮𝗿𝗶 𝗗𝗿𝗮𝗽𝗸𝗶𝗻 (Guest).

Transcript

Transcription is available in English, Amharic and Arabic
For Amharic and Arabic swipe down.

• English

From the Ground Up: Citizen Voices in Water Reporting

Lina: Welcome to the second series of the H2Know podcast, where we explore the world of water journalism and media. I’m Lina Yassin, and today we’ll unearth insights into the critical issues surrounding water—its challenges, impacts, and the voices that need to be heard.

In 2018, a group of concerned residents took matters into their own hands when they noticed something alarming in their local water supply. Their persistence and investigative efforts not only brought global attention to issues but also sparked real change. That story, you might have heard of it; the Flint Water Crisis.

This episode today will show you how citizen journalists, regular people like you, can make a massive impact, especially when it comes to issues like water contamination and scarcity. We will be talking about you, and how you too can become a voice for change. So stay with us because, by the end of this episode, you will have the tools to make a difference as a citizen journalist.

Let's welcome Dr. Cat Shrier, the founder and the CEO of watercitizen.com and publisher of Water Citizen News who will guide us through it and tell us more about this issue. Dr. Cat, over to you. 

Dr. Cat: Thank you so much for having me.

This is absolutely one of my favorite topics and in fact, this was really the basis for the founding of Water Citizen as an online media and education and virtual events platform that brings together both people who are interested in water, people who think and care about water, whether they have a technical background in that arena, whether they are working actively in water or not, as well as helping people who are water professionals to communicate more effectively and engage, really engage with the citizens in their community. So I'm excited to get started and again thank you for having me. 

Lina: Thanks a lot, Dr. Cat, and I'm really excited to learn more about this and the depth of knowledge that you bring to this episode. 

But before we get into the specifics, can you start by defining citizen journalism for our listeners?

Dr. Cat: Well, it's really interesting because what citizen journalism means has evolved so much over the last several years and a lot of that has to do with the internet, right, that on one hand suddenly we had the capacity to have our voices heard and to get it out to a broader audience because we were able to blog, because we were able to live stream videos because we were able to shoot stories from our phone and show people what we saw, right, as citizens. And at the same time traditional journalism has also changed significantly because of the internet, because a lot of the small and mid-size newspapers were reliant on local advertising and when they went online it was hard to get that and basically you started seeing these large conglomerates buying up all the little newspapers and so a lot of the people who were journalists with sort of traditional training on how to do a story had to, you know, first of all they had to change how they presented that story when they did it online, adding in links, adding in videos, adding in, you know, present, you know, shorter sentences or shorter paragraphs when you go from print to online but also a lot of the people who were specialists in water, you know, as you merge together lots of papers, you know, well we don't need that anymore, right, we've got one person who does climate and they can do energy stuff and they might know a little bit about water but not really, right, and so we lost some of those specialists in the journalism community with that traditional background. 

Lina: That's really fascinating and I fully agree with you that the way how journalism evolved as a journey is quite fascinating but then this begs the question, if this is what citizen journalism is, what really sets it apart from traditional journalism?

Dr. Cat: So citizen journalism and I guess that's part of the point is that whether it's in journalism and it's in water expertise, the line between an expert who has all sorts of formal training and someone who's just a concerned citizen who wants to learn more has blurred because you can access information online and self-educate, because you can find ways to learn how to produce a story, right, and learn how to use different tools, whether it's canva, whether it's, you know, different editing software to make it very easy to get out something that looks like a news story, you know, and at the same time people who are experts are getting out of the ivory tower and not just communicating in a way that they would for an academic journal or a professional journal or a report and instead trying to figure out how they can be more engaging with an audience and how to really connect with people on the issues that we're working with and when you're working in water what we do is so tied into people's day-to-day lives, right, you know, where you're working on water you're dealing with lives and livelihoods and it's our public health. How many times have you used water today? How many times have you turned on the faucet to drink water, to wash your hands, to flush the toilet, to take a shower? Whatever you've done, we engage with water every day and we become very aware of the water in our area, especially if we're dealing with extreme weather situations or something like what happened in Flint which is a very interesting story, but I think we'll come back to that one.

Lina: Thanks a lot for breaking it down and you did already allude to the point about water being an essential part of all of our lives, but now given the widespread challenges of water scarcity and contamination, citizen journalism seems like a natural fit, so how do you see its unique ability to address these issues, especially in regions where traditional media may be limited or biased? 

Dr. Cat: Absolutely, it's really helpful when people become interested in a particular issue and want to get the story out. So, first of all, do their homework, to really learn how to tell that story effectively and learn the facts and the issues and then the science and how to get that out in an effective way. You're right, in some areas traditional media is limited, and it can be biased and you mentioned the story about Flint, that was an interesting story in that what had happened was the state government had basically come into Flint and gotten rid of a lot of the engineers and then installed someone to run the utility and this was not someone who really had a strong water background. They said, oh just you know financially it'll be less expensive if we take this water and put it in these pipes. It was a different water source and those pipes had not been prepared for the difference in the water chemistry and that is what led to the erosional lining and led to the exposure to lead, right, and a lot of the people who worked at, you know, the people who were left at the plant, the operators, you know, there was nobody, you know, the engineers were gone and so to have someone who could really provide an outlet for those stories can be really important. You also mentioned in terms of very remote regions, you know, we've done a lot of work with teaching people how to do education online and journalism, especially on topics like water, a lot of it is education, you are teaching the public about an issue, right, and you know you're teaching your readers, you're raising awareness, you're helping them to understand those issues and we worked with a gentleman in Uganda who had a school and was educating girls and he was helping to raise up his village in remote location and when COVID hit suddenly the school had to shut down, everything shut down, right, but as an entrepreneur, he said, how can I help bring better financial stability as well as just food into the village and he learned how to build a fish farm and he was able to rally up the other folks in his village to build this fish farm, so suddenly they had a protein source, they had food for his village and he wanted to teach that to other people and so being able to do that, just with internet on his phone, he was able to help get that story out and we worked with him on helping to get that story out. 

Lina: This is really, really fascinating and it already tells you and shows you the resilience of people and the fact that as humans, we want to do more and we want to get the story out there and this is a really good example. But, allow me to ask you maybe to give us even more examples from your experience on how journalism and citizen journalism has not only raised awareness but also driven concrete change in addressing water-related problems. You seem to have vast experience and we would love to hear more.

Dr. Cat: Yes, thank you. I think part of what's happening is we're really seeing concerned citizens and people who work for water utilities and agencies able to work more in partnership with each other and that's very different. I think in the past, people working for utilities learned to be very cautious around media because a lot of people didn't really understand or didn't take the time, a lot of traditional journalists didn't really take the time to get to know how things work and the only time they did a story on the water utility is if there was a big scandal or if there was a line break or contamination or some crisis and a lot of people work in water, they can be kind of very studious and shy and not really want to be the center of a scandal.

I think the first time I really saw citizen journalism come up to play was Hurricane Harvey which was, I think it was 2017 and with a major impact in the big city, American city of Houston, Texas. Because suddenly people could take their phones and film from wherever, you had people posting stories and pictures of people walking down the middle of the street with a canoe behind them because the street was flooded, rescuing their neighbors and reporting where people needed to be rescued or reporting where there was a line break, right. At the same time, there was a utility head named Clarence Whitworth who started posting the stories of what his staff was experiencing during the hurricane and these are stories that don't usually get out, right? So basically, in a lot of these situations, the staff of a utility will stay on-site, they will stay at the treatment plant, they'll stay at the pump station, they'll stay where they are, even if there's water surrounding them, they can't even get out of the building, they're eating whatever's left over in the vending machine just to survive while they're running the pump systems and the treatment systems and everything else.

And, earlier during Hurricane Katrina, the entire utility, folks had all lost their homes, including the head of the utility, and she and her team were living in trailer parks, while they were trying to get the city's water and sewer and everything back online, but people didn't hear that story. But once you had citizen journalism, you could have both residents in the community posting their stories and the people from the utilities themselves telling their stories, which really helped to humanize people who work in the water industry. And there's a very interesting story also of someone who's really taken that to the next level.

I don't know if you want me to talk about that now. 

Lina: Thank you so much. And I'm going to pick on the last point that you mentioned, which is to humanize the story.

And I think this is really where citizen journalism sets itself apart because we're not just talking here about raising awareness, which is what traditional media and journalism really intend to do. Citizen journalism, and like you said here, can actually literally save lives. And the example that you gave is an excellent example, and it can tell stories of heroes that we would have never heard of.

So it's a really fascinating example. And as you said, it also goes beyond just raising awareness, especially in terms of holding governments and corporations accountable for their actions and telling us what is happening behind the scenes. But there must be some challenges, right? So could you maybe speak a bit more about the challenges that citizen journalists face? 

Dr. Cat: Knowing how to tell the stories, how to get it out, and how to keep it going. There are often people who become sort of these temporary citizen journalists. They're in the middle of a crisis.

They start getting out, you know, daily or even hourly reports of what's happening with this flood or that hurricane or what have you. And then when the crisis is over, they kind of disappear, right? And so if you're going to become an expert in something related to water, you really want to think about how you keep your journalistic practice going. Do you want to create a show? Do you want to create a podcast? Do you want to look at what's happening in other communities as well? And there is also an opportunity for citizen journalists to start working with water experts. And there's an example that we've been doing a lot of work lately with water entrepreneurs, people who are water startup founders.

We bring together all these water startups at an event called Water Picks, Water Startup Matching Extravaganza, with clients, water sector clients, industrial clients, investors and funders, and all that. And inevitably, at least one of the water utilities when we ask them, what's your greatest water challenge? What solutions are you looking for? Somebody will mention communications. Whether it's communications about new funding available to replace lead service lines, whether they go to private houses, whether it's about encouraging people to accept water reuse practices. 

And so one of the people that we had at our Water Pitch event, named Julia Kumari Drapkin, created something called ISeeChange, which is a platform that provides opportunities for both citizens to upload their stories and their pictures and their updates, right, and the local utilities and the scientists and local universities to pull that all together and do it in a way that's very seamless and easy to use and easy to understand. And, I think that's really where citizen journalists need to be thinking how can they really work with experts, rather than being some conspiracy theorists that think we're telling the story and everybody else is wrong, right?

Lina: We're joined by Julia Kumari-Drakken, the CEO and founder of ISeeChange, an award-winning climate change tech company. After over a decade of reporting on natural disasters and climate change, both globally and in her own backyard, Julia founded ISeeChange to empower communities to tackle climate change impacts by integrating public input into infrastructure design and response management. Julia, it's really lovely to have you.

Julia: Thanks for having me. 

Lina: Thanks a lot for joining. Could you tell us a bit more about how ISeeChange encourages communities to report on water issues and drive meaningful change? 

Julia: Yes, I am very happy to think about how we and our community have contributed to more efficient and effective management of public infrastructure.

Most cities around the world really struggle with having enough eyes on the ground to understand what's happening where in a way that doesn't paralyze them. In other words, we really don't resource public infrastructure the way we need to manage 21st-century climate change. There's this opportunity with the right system that's really focused on more efficient, more cost-effective, more trustworthy interactions between the public that can really add incredible value at this moment.

The public is often seen as, quite frankly, painful when it comes to managing cities and utilities. We do a disservice to the public in that regard. We've really never educated them on how to think about public infrastructure.

When we built infrastructure in the United States and all around the world, the public actually played a huge part in those early systems, whether they were irrigation systems or drainage systems. Understanding water and how it works in your community is essential to managing 21st-century climate change. What ISeeChange does is provide a very easy way for residents to share stories, photos, and specific measurements that public infrastructure managers need to manage the system more efficiently and effectively.

We enable them to be able to diagnose things quite quickly and really assess using AI the kinds of response required for that particular issue, whether it is something as boring but important as a storm drain that's clogged or something as big as an emergency response to a flood event or a hurricane. Our system is able to use AI and really dialogue with the public to triage problems and lead to better infrastructure outcomes. To date, we've helped generate over $25 million in stormwater infrastructure investments in low to moderate-income neighborhoods that are otherwise not getting the attention they deserve.

That has everything to do with providing a much more transparent system to manage infrastructure. 

Lina: Thank you so much, Julia. It's honestly really fascinating to see how ISeeChange and you basically took power and matters into your own hands and decided to make a difference. I think our listeners definitely will find it inspiring how people are using this platform to make their voices heard and to drive change, which is the essence of everything we're talking about when it comes to citizen journalism. Thank you so much. Allow me now to turn back to Dr. Cat and pursue this conversation.

In your opinion, and given your experience in this field, how can we create a safer and more supportive environment for citizen journalists? 

Dr. Cat: So there's kind of two parts to that. One, there are times and places where it can be challenging to be a journalist, period. If there's any kind of conflict, if there's any kind of political regime that doesn't want stories other than ones that they control to get out, or certain stories that people just don't want to talk about, there's some risk there.

There's always some risk in shedding light on the truth. And at what point does someone go from just a person with a phone who's sticking their phone to everybody's face and then trying to livestream stuff, and not really knowing what they're talking about, cross into being a citizen journalist, right? At what point do you really commit to being a journalist? And at what point do you get the protections that are available to traditional journalists? Is somebody going to go in and rescue you if you get arrested or kidnapped because you turned on a camera where perhaps it wasn't the wisest thing to do, right? Or the safest. So that's an extreme, right? There are also considerations of whether are people using their heads. Somebody's trying to do a selfie on top of a mountain, they step back and fall off, or something like that.

You need to be conscious of your surroundings, right? Are you going to go into the middle of a riot? So there are some basic common sense sorts of questions. And just getting to be part of the journalistic community. When I started Water Citizen News, we started working with the Online News Association, and this was pretty early. This was like 2012. And some of the questions that we were looking at were the same things that National Geographic and National Public Radio and Voice of America and a lot of other outlets, as they were digitalizing, were kind of grappling with the same things. And so to just get to know the other journalists, especially if you're going into any sort of situation that might be at all hazardous, and get to know what the legal rights in your country are for the protection of freedom of the press. So I guess those are some of the considerations. 

Lina: Thanks a lot. And these are very valid considerations. And I think you already kind of took us to my next question because we've been talking a lot about the “how” and the “why” of citizen journalism. But you also say it does take a certain level of commitment to become one. So what about the “who”? How can individuals get involved and become effective citizen journalists, with a focus on “effective”? 

Dr. Cat: There are a lot of different types of journalism. It can be really sexy to be an investigator of journalism and say, we're going to shed light on some big schedule or whatever. And there's also an educational component.

Now, especially when it comes to water stories, you really want to do your homework, right? Get to know the information that's available, ask questions, and talk to experts. And don't just kind of regurgitate something that somebody said that somebody else said that somebody else said that somebody else said. And now you're able to get an audience and get lots of likes and shares because you're talking about whatever somebody else said is, oh, this is completely wrong. We can't be doing this anymore. Go to your primary sources. Start figuring out, and start getting to know the story of water.

And that includes who the organizations are, what the laws are, who's responsible for, you usually have like a regional authority that collects the water and has the bigger reservoirs. And then you've got the local utilities that get it out to the houses. And you've got the people who are responsible for getting the wastewater from the houses into treatment before it goes back into the environment.

There are all sorts of different organizations involved. And of course, there's science, and there's laws of physics. And they don't really care what your politics are.

How chemical reactions occur or how water flows downhill. That's always how it's going to work. Although there's a governor from Colorado, what said water flows uphill towards money. And it's true. When you have enough money, you can have pipes and pumps to get things over, get water over the hill. But it's important to really understand. If you want to get into one of these water issues, you really want to understand the science and the technology and the human side. And we're all about the human element at Water Citizen. 

Lina: Now, these are very crucial points, like you mentioned. And I think some people might want to become citizen journalists, but they might not have the formal training or experience needed, though they do have the knowledge and are placed in places where citizen journalism could really make a difference. So outside of training, what are some ways individuals can contribute to citizen journalism? If you can give us practical examples, that would be great. 

Dr. Cat: Yeah, well, we talk about training.

I mean, when you talk about formal education, not everyone is going to be able to go to a top school of journalism. But another thing that happened with the Internet is how much easier it is for someone who has the expertise to turn that into an online course and to take you through week by week how to come up with a story, how to present a story, different ways of doing it, to give you feedback on stories that you've written. And so even if you're in a remote location, you can access courses online.

Of course, there are always videos on YouTube or Vimeo or wherever you watch your videos that can teach you a little bit. And then if you really want to get serious, there are some really good courses on how to communicate more effectively. And another difference between the sort of press release journalism of this is what we want you to tell people, you know, and just kind of regurgitating it and versus doing your own homework and talking to how to do a person on the street interview, how to really capture a bunch of case studies.

And then, of course, there's the technical aspect of journalism, of how do you publish it? How do you edit it? How do you get it out there more effectively? How do you promote it? You know, it's one thing to create a great story, but if you don't actually promote it and even start promoting it before you record it. Nobody's going to watch. What's it going to do to get a great story if nobody can read it, if nobody can watch it because nobody knows it's there, right? So it's really getting to know all the different aspects of journalism. And again, there's a lot of very accessible trainings that are shorter, that are more intended for adult education and for people who want to do something with it.

They're not just learning for the sake of learning or taking a course just because it's required for a degree. It's people who want to actually do something right away with what they're learning. So there are some really great online education programs. And then just practice. The more you do interviews like this. By the way, one of the best ways to become a good podcaster is to be a guest on other people's podcasts because it, you know, they take care of all the publishing and producing and everything else, but it gives you a chance to really get comfortable with getting on the air and telling your stories. 

Lina: Thanks a lot, Dr. Cat. And I'm so glad that you mentioned the internet. And you're absolutely right.

The internet has now made things a lot more accessible, especially in terms of gaining skills. But also with the rise of the internet, there are now challenges as well, especially when it comes to the spread of misinformation. So I think our listeners here would definitely love to know how can citizen journalists ensure that their work is credible and impactful given the rise of misinformation and the fact that it's now weirdly widespread.

Dr. Cat:  Absolutely. Ask questions, do your own research, and go to primary sources. By primary sources, I mean, you know, if you see someone on the internet saying, oh my God, this is horrible, or studies show that, but they don't actually cite the stories, go see if you can look at the stories and download the articles and, you know, the journal articles or the reports released by the agency or the research institute. Do your homework and look for multiple sources of information. And this is how people do scientific research.

And if you're doing water journalism, to some extent, you're doing scientific research. And you really owe it to yourself, your own credibility, your readers or listeners or viewers to give them a piece of well-balanced information and, you know, how much you make it sexy. And, you know, our little tagline for Water Citizen News is we make water sexy.

We'll see people with our little water sexy buttons. Yeah. So, yeah, you can make it entertaining, you can make it engaging, you can make it accessible, but make sure you're based on reality.

Lina: That's a really, really good point. And I love how you said, just do your homework. And that is really the essence of it all.

If we are to deliver a strong message out there, we really need to be doing our homework and we really need to be telling the story the way it is. So that's really insightful. And thank you again.

This has been a really insightful conversation on the power of citizen journalism. You mentioned to us how people are taking the reins of storytelling, sharing the issues that impact their lives, and making sure their voices are heard. And I love the examples that we've got about the teachers in Uganda, raising awareness in communities, all the way to communities in the US saving lives during hurricanes.

It's really clear that people everywhere are stepping up. And citizen journalism is allowing that change to happen. Those people, many were cautious around media, are now actually using tools from the internet, which made things more accessible than ever.

And people are becoming their own journalists and are making a change through their phones and through the tools that are now accessible to them. And Dr. Cat, you mentioned that while not everyone has attended a top journalism school, the internet did democratize the skills needed to report, record, and make a difference. And this, for me, is a key takeaway from this episode, is that now people have the tools needed to make a difference and it's within buttons away from them.

So as we see more voices come to the forefront, the role of citizen journalists has never been more vital in shaping and sharing the stories of our time, especially with the climate crisis impacting all of our lives and making our challenges even more and more severe.

And, that’s a wrap for today’s journey on the H2Know podcast - brought to you by SciComm X, part of the AQUAMUSE Project, and funded by the IHE Delft Water and Development Partnership Program.

We’ve peeled back the layers of the Nile’s stories, revealing the rich mosaic of life that flows through its waters. If today’s episode sparked your curiosity, don’t forget to follow us and share it with fellow explorers of water narratives. Join us next time as we dive even deeper into the stories waiting to be told.

• Arabic

صحافة المواطن: دور الأصوات المحلية في تغطية قضايا المياه

لينا: مرحبًا بكم في السلسلة الثانية من بودكاست H2Know؛ حيث نستكشف سويًا عالم صحافة المياه والإعلام. معكم لينا ياسين، واليوم نستكشف رؤى غير مسبوقة حول قضايا المياه - تحدياتها وآثارها والأصوات التي تحتاج إلى أن تُسمَع.

في عام 2018، قرر عدد من السكان اتخاذ موقف حاسم عندما لاحظوا وجود مشكلة خطيرة في مياههم المحلية، وبفضل جهودهم الاستقصائية الدؤوبة، تمكنوا من تسليط الضوء عالميًا على هذه القضية، مما أدى إلى إحداث تغييرات حقيقية. ربما سمعتم بهذه القصة: أزمة مياه فلينت!

في هذه الحلقة، نتحدث عن الدور الهام للصحفيين المواطنين، وكيف يمكنهم أن يٌحدِثوا تغييرًا كبيرًا، خصوصًا فيما يتعلق بقضايا تلوث المياه وندرتها. سنتحدث عنكم أنتم، وكيف يُمكنكم أن تكونوا صوتًا للتغيير. لذا، تابعونا حتى النهاية؛ لتتعرفوا على الأدوات التي تساعدكم في أن تكونوا صحفيين مواطنين مؤثرين.

دعونا نرحب بد. كات شراير، مؤسسة ومديرة موقع WaterCitizen.com التي ستصطحبنا في رحلة لمعرفة المزيد عن هذا الموضوع المهم. د. كات، مرحبًا بكِ.

د. كات: شكرًا جزيلًا على دعوتكم لي. هذا الموضوع قريب جدًا إلى قلبي، وفي الواقع، هو السبب الرئيسي وراء تأسيسي لمنصة Water Citizen كموقع إعلامي وتعليمي ومنصة افتراضية تهدف إلى ربط المهتمين بشؤون المياه، سواء كانوا متخصصين تقنيين، أو عاملين في مجال المياه، أو مجرد أشخاص يهتمون بهذا المورد الحيوي، كما نعمل على مساعدة العاملين في قطاع المياه على تعزيز تواصلهم مع المجتمعات المحلية وإشراك المواطنين بفاعلية في قضاياهم. مُتحمِسة جدًا للحديث عن هذا الموضوع، وأشكركم مجددًا على هذه الفرصة.

لينا: شكرًا لكِ د. كات. أنا متحمسة جدًا للاستماع إلى خبراتك ومعرفتك العميقة بهذا المجال. وقبل أن ندخل في التفاصيل، هل يمكنكِ أن تشرحي للمستمعين معنى "صحافة المواطن"؟

د. كات: مفهوم "صحافة المواطن" شهد تطورًا كبيرًا في السنوات الأخيرة، ويعود الفضل في ذلك إلى الإنترنت؛ فقد أصبح بإمكان الأفراد اليوم إيصال أصواتهم لجمهور واسع بفضل التدوين، والبث المباشر، والتقاط القصص من خلال هواتفهم المحمولة ومشاركتها مع العالم.

في المُقابل، تغيرت الصحافة التقليدية أيضًا جذريًا بسبب الانترنت؛ فكثير من الصحف الصغيرة والمتوسطة التي كانت تعتمد على الإعلانات المحلية، واجهت تحديات كبيرة عند انتقالها إلى المنصات الرقمية، وبدأت الشركات الكبرى بالاستحواذ على هذه الصحف الصغيرة، مما أدى إلى تقليص أعداد الصحفيين المتخصصين، بما في ذلك أولئك الذين كانوا يغطون قضايا المياه بعمق. ونتيجة لذلك، فقدنا عددًا كبيرًا من الصحفيين الخبراء في هذا المجال.

لينا: هذا تطور مثير جدًا للاهتمام، ويطرح سؤالًا مهمًا: ما الذي يميز صحافة المواطنين عن الصحافة التقليدية؟

د. كات: الفارق الجوهري يكمن في أن الحدود بين "الخبير" المُدرَّب تدريبًا أكاديميًا والشخص المهتم الذي يسعى للتعلم أصبحت غير واضحة. الآن، يمكن لأي شخص أن يطَّلِع على المعلومات المتاحة عبر الإنترنت ويُعلِّم نفسه بنفسه، وبإمكان الأفراد تعلُّم كيفية إعداد القصص الصحفية باستخدام أدوات مثل Canva أو برامج التحرير الأخرى، مما يُسهِّل عليهم إنشاء محتوى يبدو احترافيًا.

في الوقت ذاته، بدأ الخبراء في الخروج من إطار التواصل الأكاديمي التقليدي، وأصبحوا يحاولون التحدث مع الجمهور بأسلوب أكثر تفاعلًا وسلاسة. وهذا أمر بالغ الأهمية عند الحديث عن المياه، لأنها جزء لا يتجزأ من حياتنا اليومية.

فكِّروا في عدد المرات التي استخدمتم فيها المياه اليوم – سواء للشرب، أو غسل الأيدي، أو الاستحمام، أو حتى الطهي. المياه جزء من كل تفاصيل حياتنا، ونصبح أكثر وعيًا بمصدر المياه في منطقتنا عندما نواجه ظروفًا مناخية قاسية أو أزمات مثل أزمة فلينت. أعتقد أننا سنتطرق إلى هذه القصة لاحقًا.

لينا: شكرًا جزيلًا على هذا الشرح الواضح، وكما ذكرتِ بالفعل، المياه جزء أساسي من حياتنا اليومية. ومع التحديات الكبيرة التي تواجهنا، مثل ندرة المياه وتلوثها، تبدو صحافة المواطن هي الحل الطبيعي للتعامل مع هذه القضايا. برأيك، ما الذي يجعل صحافة المواطن أداة فريدة في مواجهة هذه المشكلات؛ خاصةً في المناطق التي تكون فيها وسائل الإعلام التقليدية محدودة أو منحازة؟

د. كات: بالتأكيد، من الرائع رؤية الناس يهتمون بقضية معينة ويسعون لإيصال قصتهم للعالم. الخطوة الأولى دائمًا هي أن يقوموا ببحث شامل، لتعلُّم كيفية سرد القصة بشكل فعَّال، وفهم الحقائق والجوانب العلمية المتعلقة بها. كما ذكرتِ، في بعض المناطق، تكون وسائل الإعلام التقليدية محدودة أو قد تميل للتحيز؛ على سبيل المثال أزمة مياه فلينت، فما حدث هناك كان نتيجة لتدخل الحكومة المحلية التي ألغت العديد من وظائف المهندسين المتخصصين وعينت أشخاصًا لإدارة المرافق دون خبرة كافية في هذا المجال في محاولة لتوفير المال، وقرروا تغيير مصدر المياه، دون تجهيز الأنابيب لتتناسب مع كيمياء المياه الجديدة. هذا التغيير أدى إلى تآكل الأنابيب وتسرب مادة الرصاص إلى المياه. ومع غياب المهندسين، لم يكن هناك من يستطيع التعامل مع المشكلة بفعالية. في مثل هذه الحالات، يكون لوجود أشخاص قادرين على تسليط الضوء على القضايا تأثير كبير.

أما في المناطق النائية، فقد عملنا كثيرًا على تدريب الناس لاستخدام الانترنت والصحافة كوسيلة للتوعية بقضايا المياه. مثلًا، كان هناك شخص في أوغندا يُدير مدرسة للفتيات في قريته النائية. خلال جائحة كورونا، توقفت المدرسة وكل الأنشطة فيها، لكنه كرائد أعمال، قرر مُساعدة قريته بإنشاء مزرعة أسماك توفِّر مصدرًا مستدامًا للبروتين والغذاء. وبفضل هاتفه المحمول والانترنت، تمكَّن من مشاركة قصته مع العالم، وساعد قريته على تحقيق الاستقرار الغذائي. عملنا معه أيضًا لتطوير الطريقة التي ينقل بها قصته، وكان هذا مثالًا حيًا على كيف يُمكن لصحافة المواطن أن تُحدث فرقًا حقيقيًا.

لينا: هذه الأمثلة مُذهِلة بالفعل! إنها تعكس قدرة الناس على التكيف وإحداث التغيير الإيجابي. المثال الذي ذكرتِه رائع جدًا، ولكن هل يمكنكِ مشاركتنا المزيد من تجاربك؟ أود معرفة كيف ساهمت صحافة المواطن، ليس فقط في زيادة الوعي، ولكن أيضًا في إحداث تغييرات ملموسة في التعامل مع مشكلات المياه.

د. كات: شكرًا لكِ. أعتقد أن ما نراه الآن هو زيادة التعاون بين المواطنين المهتمين بقضايا المياه والعاملين في هذا القطاع. هذا تطور كبير مقارنةً بالماضي؛ حيث كان العاملون في مرافق المياه يتجنبون الإعلام خوفًا من التغطية السلبية أو سوء الفهم.

أحد الأمثلة البارزة كان خلال إعصار هارفي في عام 2017، الذي ضرب مدينة هيوستن في تكساس. بفضل الهواتف المحمولة، تمكَّن المواطنون من تصوير ما يحدث ونشر صور وفيديوهات تُظهِر الأحياء المغمورة بالمياه، والأشخاص الذين ينقذون جيرانهم باستخدام القوارب، كما أبلغوا عن أماكن تحتاج لتدخل عاجل وعن تسربات للمياه.

في الوقت نفسه، بدأ رئيس مرفق المياه كلارنس ويتوورث بنشر قصص فريقه خلال الإعصار، وهي قصص قلَّما يسمعها الناس. كان العاملون في محطات المياه يبقون في مواقعهم، محاصرين بالمياه، ويعيشون على بقايا الطعام، بينما يستمرون في تشغيل أنظمة الضخ والمعالجة.

وخلال إعصار كاترينا، فقد العاملون في مرفق المياه منازلهم، بما في ذلك رئيسة المرفق. ومع ذلك، عاشوا في مساكن مؤقتة واستمروا في العمل لإعادة تشغيل خدمات المياه والصرف الصحي. في تلك الفترة، لم يكن أحد يسمع عن معاناتهم.

ولكن مع ظهور صحافة المواطن، أصبح بالإمكان نقل هذه القصص، سواء من قِبَل سكان المنطقة أو العاملين أنفسهم؛ ما ساعد في إبراز الجوانب الإنسانية في قطاع المياه. 

لينا: شكرًا جزيلًا لكِ. أود أن أتوقف عند النقطة الأخيرة التي ذكرتِها حول "إضفاء الطابع الإنساني على القصة". أعتقد أن هذا تحديدًا هو ما يميز صحافة المواطن. نحن لا نتحدث هنا فقط عن نشر الوعي كما هو الحال في الإعلام التقليدي، بل صحافة المواطن، كما ذكرتِ، لديها القدرة الفعلية على إنقاذ الأرواح.

المثال الذي ذكرتِه رائع، فهو يُظهِر كيف يُمكِن لصحافة المواطن أن تُسلِّط الضوء على قصص أبطال لم نكن لنعرف عنهم لولاها. إنه بالفعل مثال مُلهِم. كما أن دور صحافة المواطن يتجاوز مجرد التوعية لتُصبح أداة فعّالة في تحميل الحكومات والشركات المسؤولية وكشف الحقائق التي تدور خلف الكواليس.

لكن لا شك أن هناك تحديات تواجه صحافة المواطن، أليس كذلك؟ هل يمكنكِ التحدث عن بعض هذه التحديات؟

د. كات: من أبرز التحديات التي تُواجِه صحافة المواطن هي القدرة على صياغة القصص بطريقة صحيحة ونقلها للجمهور بطريقة فعّالة، إضافةً إلى الاستمرارية في هذا المجال. كثيرًا ما نجد أشخاصًا يتحولون إلى صحفيين مواطنين مؤقتين خلال الأزمات فقط. على سبيل المثال، عندما يحدث فيضان أو إعصار، يبدأون بتقديم تقارير يومية أو حتى على مدار الساعة حول ما يحدث، لكن ما إن تنتهي الأزمة، فإنهم يختفون.

لذلك، إذا كنت تريد أن تصبح صحفيًا مواطنًا متخصصًا في قضايا المياه، عليك التفكير في كيفية الاستمرار. ربما ترغب في إنشاء برنامج خاص، أو بودكاست، أو حتى متابعة القضايا في مجتمعات أخرى.

هناك فرصة رائعة أيضًا لصحفيي المواطن للتعاون مع خبراء المياه. على سبيل المثال، نحن نعمل مع عدد من رواد أعمال المياه، وهم مؤسسو شركات ناشئة تُركِّز على حلول مبتكرة للمشكلات المتعلقة بالمياه. نقوم بتنظيم حدث يُدعى Water Picks، وهو فعالية تجمع بين هذه الشركات والمستثمرين، والعملاء في القطاع المائي، وحتى المرافق الحكومية.

عندما نسأل ممثلي المرافق عن أكبر التحديات التي يواجهونها، غالبًا ما تكون الإجابة: "التواصل". سواء كان الأمر متعلقًا بالتوعية بتمويل جديد لاستبدال أنابيب المياه المحتوية على الرصاص، أو توجيه الناس لقبول ممارسات إعادة استخدام المياه، فإن التواصل يلعب دورًا حاسمًا.

أحد الأمثلة المُلهمة في هذا السياق هو منصة تُدعى ISeeChange أسستها جوليا كوماري درابكن. تُتيح هذه المنصة للمواطنين مشاركة قصصهم، وصورهم بطريقة منظمة وسهلة. وفي الوقت نفسه، تُمكِّن العلماء والمرافق المحلية من تحليل هذه المعلومات واستخدامها بشكل فعّال.

وهذا هو الجانب الذي يجب أن يُركز عليه صحفيو المواطن: العمل جنبًا إلى جنب مع الخبراء بدلًا من محاولة تقديم القصة كأنها الحقيقة الوحيدة أو الوقوع في فخ نظريات المؤامرة.

لينا: معنا الآن جوليا كوماري درابكن، المديرة التنفيذية ومؤسسة منصة ISeeChange، وهي شركة تقنية رائدة في مواجهة تحديات تغير المناخ. بعد سنوات من التغطية الصحفية للكوارث الطبيعية وتأثيرات تغير المناخ، أسست جوليا هذه المنصة لتمكين المجتمعات من المساهمة في تصميم البنية التحتية وإدارة الأزمات بطرق مبتكرة. جوليا، يسعدنا استضافتك اليوم.

جوليا: شكرًا لاستضافتي.

لينا: شكرًا لانضمامك إلينا. هل يمكنكِ أن تخبرينا كيف تشجع ISeeChange المجتمعات على الإبلاغ عن مشكلات المياه وتحقيق تغييرات ملموسة؟

جوليا: بكل سرور. ما نقوم به في ISeeChange هو تمكين المجتمعات من لعب دور فعّال في إدارة البنية التحتية العامة بكفاءة أعلى. تواجه معظم المدن حول العالم صعوبة في مراقبة الأوضاع على الأرض بشكل فعّال دون أن يؤثر ذلك سلبًا على قدرتها التشغيلية. نحن ببساطة لا نستثمر في البنية التحتية العامة بالطريقة التي تُمكِّننا من التعامل مع تحديات تغير المناخ في القرن الحادي والعشرين.

لكن مع النظام الصحيح، الذي يركز على تعزيز التفاعل بين الجمهور ومديري البنية التحتية، يُمكننا تحقيق نتائج مذهلة.

غالبًا ما يُنظَر إلى الجمهور كعبء على المرافق والخدمات، وهذا ظلم كبير. لم نُعلِّم الناس كيفية التفكير في البنية التحتية العامة أو فهمها. لكن تاريخيًا، كان للجمهور دور كبير في إنشاء أنظمة الري والصرف، وهذا الفهم ضروري اليوم لإدارة تحديات تغير المناخ.

تُوفِّر منصة ISeeChange وسيلة سهلة للمواطنين لمشاركة قصصهم وصورهم وقياساتهم التي يحتاجها مديرو البنية التحتية لتحسين عملهم. باستخدام تقنيات الذكاء الاصطناعي، نُساعِد المسؤولين على تشخيص المشكلات بسرعة؛ سواء كانت مشكلة بسيطة مثل انسداد مصرف، أو أزمة كبيرة مثل فيضان أو إعصار.

إلى الآن، ساعدنا في تأمين أكثر من 25 مليون دولار لمشروعات البنية التحتية في الأحياء المنخفضة ومتوسطة الدخل، والتي غالبًا ما تتجاهلها الاستثمارات التقليدية. هذا كله يُظهِر أهمية وجود نظام شفاف لإدارة البنية التحتية.

لينا: شكرًا جزيلًا لكِ، جوليا. من الرائع رؤية كيف استطاعت ISeeChange تحويل التحديات إلى فرص لتحقيق تغيير حقيقي. أعتقد أن قصتك ستكون مصدر إلهام كبير للمستمعين، فهي تُجسِّد جوهر ما نتحدث عنه عندما نقول "صحافة المواطن".

اسمحي لي الآن أن أعود لد. كات لمتابعة النقاش. برأيكِ، كيف يُمكننا خلق بيئة أكثر أمانًا ودعمًا للصحفي المواطن؟

د. كات: هناك جانبين لهذا الموضوع. أولًا، قد تكون ممارسة الصحافة تحديًا في بعض الأوقات. إذا كان هناك نزاعات أو أنظمة سياسية تمنع نشر أي روايات لا تخضع لسيطرتها، أو إذا كانت هناك مواضيع حساسة لا يرغب البعض في مناقشتها، فإن ذلك يشكل خطرًا.

لطالما كان هناك مخاطرة مرتبطة بكشف الحقائق. وهنا يبرز السؤال: متى ينتقل الشخص من مجرد فرد يحمل هاتفًا يقوم بالتصوير العشوائي دون فهم عميق لما يجري، إلى أن يصبح صحفيًا مواطنًا مُلتزِمًا؟ ومتى يحصل هذا الشخص على الحماية التي يحصل عليها الصحفيون المحترفون؟ هل ستقوم جهة بإنقاذك إذا تم اعتقالك أو تعرضت للخطر لأنك قمت بتوثيق شيء ربما لم يكن من الحكمة تصويره؟

هذا مثال متطرف بالطبع، لكنه يوضح أهمية التفكير بوعي وإدراك البيئة المحيطة. على سبيل المثال، هل من المنطقي أن تدخل في وسط مظاهرة عنيفة؟ هناك أسئلة أساسية تتعلق بالسلامة يجب التفكير فيها.

أيضًا، من المهم أن تكون جزءًا من مجتمع الصحفيين. عندما بدأت Water Citizen News، كنا نتعاون مع جمعية الصحافة عبر الانترنت (Online News Association)، وكان ذلك في وقت مبكر جدًا، حوالي عام 2012. كنا نتعامل مع نفس التساؤلات التي كانت تواجهها مؤسسات كبرى مثل ناشيونال جيوغرافيك والإذاعة الوطنية العامة وصوت أمريكا عند انتقالها إلى العالم الرقمي. لذلك، التعرف على الصحفيين الآخرين، خاصةً إذا كنت تُخطِّط للعمل في مواقف خطرة، أمر في غاية الأهمية، كما يجب أن تكون على دراية بالقوانين المتعلقة بحرية الصحافة في بلدك وما توفره من حماية.

لينا: شكرًا جزيلًا. هذه نقاط في غاية الأهمية. وأعتقد أنكِ بالفعل مهدتِ لسؤالي التالي. لقد تحدثنا كثيرًا عن "كيف" و"لماذا" صحافة المواطن مهمة، لكنكِ ذكرتِ أنها تتطلب أيضًا مستوى معين من الالتزام. إذن، ماذا عن "من"؟ كيف يمكن للأفراد أن يشاركوا ويصبحوا صحفيين مواطنين فعّالين، مع التركيز على كلمة "فعّالين"؟

د. كات: هناك العديد من أنواع الصحافة. من المغري أحيانًا الانخراط في الصحافة الاستقصائية وكشف القضايا الكبيرة، ولكن هناك أيضًا جانب تعليمي مهم.

فيما يتعلق بقضايا المياه، من الضروري أن يقوم الصحفي بواجبه جيدًا، ويبحث عن المعلومات المتاحة، ويطرح الأسئلة، ويستشير الخبراء. لا يمكن الاعتماد على إعادة نشر معلومات غير دقيقة أو متناقلة. يجب الرجوع إلى المصادر الأصلية لفهم القصة بشكل كامل.

على سبيل المثال، عند تناول قضية تتعلق بالمياه، عليك أن تعرف من هي الجهات المسؤولة، وما هي القوانين التي تحكمها، وكيف يتم جمع المياه، وتخزينها، وتوزيعها، ومعالجتها قبل أن تعود إلى البيئة.

كما أن الجوانب العلمية والتقنية تلعب دورًا رئيسيًا. القوانين الفيزيائية والكيميائية لا تتغير وفقًا للسياسات. مثلًا، تدفق المياه عبر الأنابيب أو حدوث التفاعلات الكيميائية أمور ثابتة. ومع ذلك، هناك قول مأثور لحاكم كولورادو السابق: "المياه تتدفق إلى أعلى عندما يكون هناك مال". إذا توفرت الأموال، يُمكِن بناء مضخات وأنابيب لتجاوز أي عوائق.

لذلك، إذا أردت العمل في هذا المجال، عليك فهم الأبعاد العلمية، والتقنية، والإنسانية معًا.

لينا: هذه نقاط مهمة جدًا. وأعتقد أن بعض الأشخاص قد يرغبون في أن يصبحوا صحفيين مواطنين، لكنهم قد يفتقرون إلى التدريب أو الخبرة الرسمية. ومع ذلك، لديهم المعرفة ويتواجدون في أماكن يُمكِن لصحافة المواطن أن تحدث فرقًا كبيرًا فيها. فما هي الطرق التي يمكن أن يُساهِم بها هؤلاء الأفراد عمليًا في هذا المجال؟

د. كات: عندما نتحدث عن التدريب، ليس من الضروري أن يلتحق الجميع بأفضل مدارس الصحافة؛ فالإنترنت جعل التعلم أسهل بكثير. يُمكِن لأي شخص يمتلك خبرة أن يُحوِّلها إلى دورة تدريبية عبر الانترنت، ويأخذك من خلالها خطوة بخطوة لتعلُّم كيفية صياغة قصة، وتقديمها، ونشرها.

يمكنك أيضًا مشاهدة مقاطع فيديو تعليمية على منصات مثل يوتيوب. وإذا كنت جادًا، هناك دورات متخصصة عبر الانترنت تساعدك على تحسين مهاراتك الصحفية.

بالإضافة إلى ذلك، هناك تقنيات مهمة يجب تعلمها، مثل كيفية النشر، والتحرير، والترويج لقصصك. كتابة قصة جيدة ليس كافيًا إذا لم يتمكن أحد من الوصول إليها. لذا، من الضروري تعلم كيفية الترويج لعملك بفعالية قبل وبعد نشره.

وأخيرًا، الممارسة هي المفتاح. كلما أجريت مقابلات أو شاركت في مشاريع، أصبحت أكثر كفاءة. على سبيل المثال، من أفضل الطرق لتعلم إنتاج البودكاست، هو أن تكون ضيفًا في برامج بودكاست أخرى. هذه التجارب ستساعدك على تطوير مهاراتك.

لينا: شكرًا جزيلاً، د. كات. وأنا سعيدة أنكِ ذكرتِ الانترنت. بالفعل، الانترنت جعل التعلم أكثر سهولة. لكنه في الوقت ذاته جلب تحديات جديدة، مثل انتشار المعلومات المضللة. برأيكِ، كيف يمكن للصحفيين المواطنين ضمان مصداقية عملهم وتأثيره في ظل انتشار المعلومات المغلوطة بهذا الشكل الكبير؟

د. كات: بالتأكيد. أهم شيء هو طرح الأسئلة، وإجراء الأبحاث الخاصة بك، والرجوع إلى المصادر الأصلية. إذا صادفت معلومة على الإنترنت مثل "الدراسات أثبتت"، عليك أن تبحث عن هذه الدراسات وتتحقق من صحتها.

البحث عن مصادر متعددة للمعلومة أمر هام للغاية. وهذا بالضبط ما يفعله الباحثون العلميون. إذا كنت تعمل في مجال صحافة المياه، فأنت بطريقة ما تقوم ببحث علمي. يجب أن تكون معلوماتك دقيقة ومتوازنة. يمكنك تقديمها بشكل جذاب وممتع، ولكن لا بد أن تكون مبنية على حقائق.

لينا: هذا بالضبط هو الجوهر. إذا أردنا إيصال رسالة قوية ومؤثرة، علينا أن نبذل جهدنا لفهم القصة قبل نقلها.

لقد كانت هذه المحادثة حول قوة صحافة المواطن ثرية للغاية؛ حيث تحدثنا عن كيفية تمكين الأفراد من تسليط الضوء على القضايا التي تؤثر على حياتهم، وضمان سماع أصواتهم.

مع تحديات العصر الحالي، مثل أزمة المناخ التي تؤثر على حياتنا جميعًا، أصبحت صحافة المواطن أداة حيوية لمواجهة هذه التحديات.

وهنا نصل إلى نهاية مغامرتنا اليوم في بودكاست H2Know، جزء من مشروع AQUAMUSE بدعم من برنامج الشراكة بين المياه والتنمية IHE Delft. لقد استكشفنا معاً أعماق نهر النيل، وكشفنا عن كنوز خفية من الحكايات والقصص. هل أشعلنا شغفك لاستكشاف المزيد؟ لا تتردد في مشاركة هذه الحلقة مع أصدقائك، وتابعنا في الحلقات القادمة حيث نكشف عن أسرار جديدة ومدهشة عن هذا النهر العظيم!

• Amharic 

ከመሰረቱ ፡የህዝብ ድምፅ በ ውኃ ዘገባ

ሊና (Lina)፡ እንኳን ወደ ሁለተኛው የ H2Know ፖድካስት ተከታታይ ክፍል በደህና መጡ በዚ ክፍል የጋዜጠኞችን እና የብዙሀኑን መገናኛ አለም እንዳስሳለን። እኔ ሊና ያሲን ከእናንተ ጋር በመሆን ስለ ውሀ አንገብጋቢ በሆኑ ጉዳዮች እና መደመጥ ስላለባቸው ድምጾች በጥልቀት እንመረምራለን።

እ.አ.አ በ 2018 ፤ በአካባቢያቸው የውሃ አቅርቦት ላይ አስደንጋጭ ነገር ያስተዋሉ ነዋሪዎች ስጋት ስለገባቸው ችግሩን ለመቅረፍም በራሳቸው ተነሳስተዋል። የእነሱ ጽናት እና የምርመራ ጥረት ዓለም አቀፋዊ ትኩረትን ከመሳቡም በላይ እውነተኛ ለውጥ አምጥቶአል። ይህን ታሪክ ሰምታችሁት ይሆናል “The Flint Water Crisis“ ይሰኛል።   

ዛሬ በዚህኛው ክፍል እንዴት የህዝብ ጋዜጠኝነት ልክ እንደናንተ ያለ ግለሰብ በተለይ ደግሞ ስለ ውኃ ብክለት እና እጥረት ያላችሁን ትልቅ ሚና እናያለን። ስለ እናንተ እናወራለን ለለውጡ ድምጽ እንዴት እንደምትሆኑም እናነሳለን። አብራችሁን ቆዪ ምክንያቱም በዚህኛው ክፍል መጨረሻ እንደ አንድ የህዝብ ጋዜጠኛ ለውጥ ማምጣት የምትችሉበትን ጭብጥ ታገኛላችሁ። 

የ watercitizen.com መስራች እና ዋና ስራ አስፈፃሚ እንዲሁም አሳታሚ የሆነችው ዶ/ር ካት ሽሪየርን "Dr. Cat Shrier" እንቀበላት። ስለዚህ ጉዳይ የበለጠ ትነግረናለች ዶ/ር ካት ወደአንቺ ልለፍ።

ዶ/ር ካት (Dr. Cat)፡ ስለጋበዛችሁኝ በጣም አመሰግናለሁ።

ከምወዳቸው ርእሶች አንዱ ነው እናም  በ water citizen የመስመር ላይ ሚዲያ ትምህርት እና ምናባዊ ዝግጅቶች መድረክ ለመመስረት፣ ስለ ውሃ የማወቅ ፍላጎት ያላቸውን ሰዎች አንድ ላይ ለማምጣት መሠረት ነው፡፡ ስለ ውኃ የሚያስቡ እና ግድ የሚሰጣቸው ሰዎች በዚያ መድረክ ቴክኒካል ዳራ ቢኖራቸውም፣ በውኃ ዙርያ በንቃት እየሰሩ ቢሆንም ባይሆንም እንዲሁም የውሃ ባለሙያዎች የሆኑ ሰዎችን በመርዳት የበለጠ ውጤታማ በሆነ መንገድ በማወያየት ማህበረሰቡን ያሳትፋል። እና ለመጀመር ጎጉቻለው ስለጋበዛችሁኝም በድጋሜ አመሰግናለሁ።

ሊና፡ በጣም አመሰግናለሁ ዶ/ር ካት።  በዚህ ክፍል የምታጋሪንን  ጥልቀት ያለው እውቀት ለማወቅ በጣም ጓጉቻለሁ።           

ወደ ዝርዝሩ ከመግባታችን በፊት ግን የዜጎችን ጋዜጠኝነት ለእኛ አድማጮች በመግለጽ ብትጀምሪልን ?

ዶ/ር ካት፡  ጥሩ ፣ የዜግነት ጋዜጠኝነት ማለት ምን ማለት እንደሆነ ባለፉት በርካታ አመታት ውስጥ  እየተሻሻለ በመምጣቱ በጣም ያስደንቃል ብዙዎቹ ከበይነመረቡ ጋር የተያያዙ ናቸው። በአንድ በኩል በአንዴ ድምጻችንን የማሰማት እና ብዙሀኑ ጋር የመድረስ ትልቅ አቅም አለን ምክንያቱም  በስልኮቻችን በቀጥታ በመቅረጽ፣ ታሪኮችን በመቅረጽ እንደ አንድ ዜጋ ያየነውን ለሰዎች ማሳየት ችለናል በተመሳሳይ ባህላዊ ጋዜጠኝነትም በበይነመረቡ ምክንያት ተለውጠዋል ምክንያቱም ብዙ ትንንሽ እና መካከለኛ መጠን ያላቸው ጋዜጦች የሀገር ውስጥ ማስታወቂያ ላይ ጥገኛ ነበሩ። እና በበይነመረብ መስመር ላይ ሲገቡ ያንን ለማግኘት ከባድ ነበር።  ባህላዊ ስልጠና ወስደው ታሪክን ያዘጋጁ የነበሩ ብዙ ጋዜጠኞች  አሁን ላይ በመጀመሪያ በበየይነመረብ ታሪክ የሚያቀርቡበትን መንገድ  በመቀየር   ሊንክ፣ በቪዲዮዎች፣ አጫጭር ዓረፍተ ነገሮች ወይ አጠር ያሉ አንቀጾችን ከህትመት ወደ በይነመረብ  ሲሄዱ ማካተት አለባቸው፡፡ አንድ ስለ አየር ንብረት የሚሰራ ስለ ኢነርጂ ሊሰራ እና ስለ ውሃ ትንሽ ሊያውቅ ይችላል እንጂ በጥልቀት አይደለም ስለዚህ በጋዜጠኝነት ማህበረሰብ ውስጥ ባህላዊ ዳራ ያላቸው እነዚህን ባለሙያዎች በተወሰነ አጥተናል::  

 ሊና፡ ያ በጣም አስደናቂ ነው እና ጋዜጠኝነት እንዴት እየተሻሻለ እንደመጣ ከአንቺ ጋር ሙሉ በሙሉ እስማማለሁ ግን ጥያቄ ፈጥሮብኛል የዜጋ ጋዜጠኝነት ይህ ከሆነ  ከባህላዊ ጋዜጠኝነት የሚለየው ምንድን ነው?

ዶ/ር ካት፡ ይመስለኛል ዋናው ነጥብ የህዝብ ጋዜጠኝነት በጋዜጠኝነት ነው ወይስ የውሀ ባለሙያ በሆነው ነው የሚለው ነው ፤ የውሀ ባለሙያ በሆነው እና ብዙ ስልጠናዎችን በወሰደው እና የበለጠ መማር የሚፈልግ ተቆርቋሪ ዜጋ በሆነው ሰው መካከል ያለው ልዩነት ደብዝዟል። ምክንያቱም በመስመር ላይ መረጃ ማግኘት እና ራስን ማስተማር ስለሚቻል፤  ታሪኮችን እንዴት ማዘጋጀት እንደምንችል እና የተለያዩ መሳሪያዎችን እንዴት መጠቀም እንዳለብን እንማራለን canvaም ይሁን ሌላ የማቀናበሪያ ሶፍትዌር በመጠቀም ጥሩ የሆነ የዜና ታሪኮችን መስራት ይቻላል፡፡ በተመሳሳይ ባለሙያ የሆኑት ወደ ህብረተሰቡ በመውረድ አካዳሚክ ጆርናል ወይም ዘገባ እንደሚያቀርቡ ሳይሆን እንዴት ሰዎችን ያሳተፈ በሆነ መልኩ ማቅረብ እንዳለባቸው እና ሰዎችን በዚህ ጉዳይ ማወያየት በሚየስችል መልኩ እየሰሩ ይገኛል፡፡ በውሀ ዙርያ ስንሰራ የምናረገው ነገረ ከሰዎች የዕለት ተዕለት ኑሮ  ጋር የተሳሰረ ነው እናም በውሀ ዙርያ ስትሰሪ ከሰዎች ህይወትና  የአኗኗር ዘይቤ እንዲሁም ከህብረተሰቡ ጤና ጋር የተገናኘ ነው። ዛሬ ምን ያህል ጊዜ ውሀን ተጠቀማችሁ? ዛሬ ምን ያህል ጊዜ ውኃ ለመጠጣት ቧንቧችሁን ከፈታችሁ፣ እጃችሁን ለመታጠብ፣ ለሽንት ቤት እንዲሁም ሰውነትታችሁን ለመታጠብ? ምንም ነገር ብናደርግ ከውኃ ጋር በየዕለቱ ቁርኝት አለን እናም በአካባቢችን ስላለው ውኃ ጥልቅ ግንዛቤ ይኖረናል በተለይ ደግሞ ከፍተኛ የአየር ፀባይ የሚያጋጥመን ከሆነ ወይም ደግሞ ልክ በ Flint እንዳጋጠመው በነገራችን ላይ የሚገርም ታሪክ ነው እናም ምናልባት ወደ በኋላ ላይ እንመለስበታለን፡፡

ሊና፡ ዘርዝረሽ ስላብራራሽልን በጣም እናመሰግናለን እናም ቀደም ብለሽ ውኃ  ለህይወታችን ወሳኝ ነገር እንደሆነ ጠቀሰሻል፡፡ነገር ግን አሁን እየተንሰራፋ የመጣው የውኃ እጥረት እና መበከል ተግዳሮት ምክንያት የህዝብ ጋዜጠኝነት ጥሩ መፍትሄ  ይመስላል፤  የዚህን የህዝብ ጋዜጠኝነት ይህን ተግዳሮት ለመቅረፍ ያለውን አስተዋጾ እንዴት ታይዋለሽ? በተለይ ደግሞ ባህላዊ የህዝብ መገናኛ ብዙሀን እጥረት ባለባቸው ክልሎች፡፡

ዶ/ር ካት፡ በደምብ፣  ሰዎች በአንድ የተወሰነ ጉዳይ ላይ ፍላጎት ሲኖራቸው እና ታሪኩን ማውጣት መፈለጋቸው በጣም ጠቃሚ ነው። በመጀመሪያ የቤት ስራቸውን በመስራት  እንዴት ታሪክን በአግባቡ መናገር እንደሚችሉ፣ እውነታዎችን እና ተግዳሮቶችን መማር አለባቸው ከዚያም ደግሞ ከሳይንስ ውጤታማ የሆነውን ነገር ማውጣት አለባቸው፡፡ ትክክል ነሽ በአንዳንድ አካባቢዎች ባህላዊ ሚዲያ ውስን ነው። ወደ አንዱ ሊያመዝን ይችላል እና ስለ ፍሊንት ያለውን ታሪክ ጠቅሰሻል በዚህም የሆነው እንዲህ ነው የግዛቱ መንግስት  ወደ ፍሊንት መጥቶ ብዙ መሐንዲሶች አስወጥቶ መገልገያዎችን እንዲቆጣጠር ሌላ ስለ ውኃ ልምድ የሌለው ሰው አስገባ። ገንዘብ ይቀንስልናል በሚል ነበር ነገር ግን በቂ ልምድና እውቀት ስላልነበረው ስተት ተፈጠረ ይህም የአፈር መሸርሸር አስከትሏል፡፡ በሰአቱ በፋብሪካው ውስጥ የሚሰሩ ሰዎች አልነበሩም፤ ኦፕሬተሮች፣ መሀንዲሶች ማንም አልነበረም ስለዚህ እንደዚ አይነት ታሪኮችን ለሌሎች የሚያጋራ ሰው ማግኘት በጣም ጠቃሚ ነው፡፡ በጣም ሩቅ በሆኑ ክልሎችስ የሚለውን ጠቅሰሻል ታውቂያለሽ ሰዎችን በበይነመረብ እና ጋዜጠኝነት በማስተመር ብዙ ስራዎችን ሰርተናል በተለይ ደግሞ ስለ ውኃ በስፋት አስተምረናል ስለ አንድ ጉዳይ ለሕዝብ ስታስተምሪ አድማጮችሽን እያስተማርሽ፣ ግንዛቤያቸውን እያሳደግሽ እና እነዚያን ጉዳዮች እንዲረዱ እየረዳሻቸው ነው። ከአንድ ኡጋንዳዊ ሰው ጋር ሰርተናል እና ይህ ሰው ትምርት ቤት ነበረው በዚያም ሴት ልጆችን ያስተምራል እና ሰፈሩን ለማሳደግ ይሰራ ነበር ኮቪድ 19 ሲከሰት ትምህርት ቤቱ መዘጋት ነበረበት፤ ሁሉም ነገር እንደተዘጋው ማለት ነው ነገር ግን እንደ አንድ ስራ ፈጣሪ የፋይናንስ መረጋጋትን እና ምግብ ወደ ሰፈሬ እንዴት ማምጣት እችላለሁ ብሎ አሰበ ከዛም አሳ ማርቢያ እንዴት መገንባት እንዳለበት ተማረ ይህንን የዓሣ እርሻ ለመገንባትም በሰፈሩ ያሉትን ሌሎች ሰዎች ማሰባሰብ ችሏል። ሰፈሩን መመገብ ቻለ እና ሌሎችን ማስተማር ፈለገ ይህንንም ለማድረግ በይነመረብ በመጠቀም እጁ ላይ ባለ ስልክ ታሪኩን ማጋራት ችሏል እናም ያንን ታሪክ ለብዙሀኑ ለማድረስ አብረን ሠርተናል። 

ሊና፡ ይህ በእውነት በጣም አስደናቂ ነው እናም አስቀድሞ ሰዎች ያላቸውን ጥንካሬ እና እንደ ሰው የበለጠ መስራት እና ታሪክ ማጋራት እንደምንፈልግ የሚያሳይ ጥሩ ምሳሌ ነው። ግን ብዙ ምሳሌዎችን ከልምድሽ እንድጠይቅ ይፈቀድልኝ  እንዴት ጋዜጠኝነት እና የዜጎች ጋዜጠኝነት ግንዛቤን እንደጨመረ ብቻ ሳይሆን ከውሃ ጋር የተያያዙ ችግሮችን ለመፍታት ተጨባጭ ለውጥ እንዳመጣ ብትነሪን። ሰፊ ልምድ ስላለሽ የበለጠ መስማት እንፈልጋለን። 

ዶ/ር ካት፡ እሺ በጣም አመሰግናለሁ። እኔ እንደማስበው ከሆነ እየሆነ ያለው ነገር የሚያሳስባቸው ዜጎችን እያየን ነው እና ለውሃ አገልግሎቶች እና ኤጀንሲዎች የሚሰሩ ሰዎች እርስ በርስ በመተባበር የበለጠ መስራት ችለዋል እና ይህ በጣም ለየት ያለ ነው። በድሮ ጊዜ ለመገልገያዎች የሚሰሩት ሰዎች በመገናኛ ብዙሃን ዙሪያ በጣም ጠንቃቃ ናቸው፡፡ ብዙ ባህላዊ ጋዜጠኞች ጊዜ ሰጥተው ነገሮች እንዴት እንደሚሠሩ ለማወቅ አይሰሩም እና በውኃ አገልግሎት ላይ ዘገባ የሚሰሩት አዲስ ነገር ሲፈጠር፣ የመስመር መቋረጥ  ሲኖር፣ ብክለት  ሲያጋጥም ወይም አንዳንድ ቀውስ ሲኖር ነው እና ብዙ በውኃ ዙርያ የሚሰሩ ሰዎች በጣም ጥበበኛ ስለሆኑ ያላረጋገጡትን ነገር መናገር አይፈልጉም ። 

ለመጀመሪያ ጊዜ የዜጎች ጋዜጠኝነት በተግባር  ሲመጣ ያየሁት  በ Hurricane Harvey ነው። ይህም እ.አ.አ 2017 ሲሆን በትልቋ ከተማ  አሜሪካ ሂዩስተን፣ ቴክሳስ ግዛት ውስጥ ተጽዕኖ ነበረው። ምክንያቱም ሰዎች በየትኛውም ሁኔታ በስልካቸው መቅረጽ ችለዋል፣ በመንገዱ መሃል የሚሄዱ ሰዎችን ታሪክ እና መንገዱ በጎርፍ ስለተሞላ ከኋላቸው ታንኳ እየታየ የሚጎዙ ሰዎች ያሉበትን ምስል የሚለጥፉ ሰዎች፣ ጎረቤቶቻቸውን በመታደግ እና ሰዎች መረዳት ያለባቸውን ቦታ ሪፖርት በማድረግ ወይም የመስመር መቋረጥ ባለበት ቦታ ሪፖርት በማድረግ ነው፡፡ በተመሳሳይ  በማህበራዊ ገጾች ላይ መለጠፍ የጀመረ "Clarence Whitworth" ክላረንስ ዊትዎርዝ የሚባል የመገልገያ ኃላፊ ነበር፡፡ በዚህም የእሱ ሰራተኞች በአስቸጋሪው የአውሎ ነፋሱ ወቅት ያሳለፉትን ታሪኮች ይቀርጻል፡፡ በህይወት ለመቆየት ሲሉ ያገኙትን ነገር በመብላት የፓምፕ ስርዓቶችን እና የትሪትመንት ስርዓቶችን እንዲሁም ሌሎች ነገሮችን ሲሰሩ አሳይቷል፡፡ 

አስቀድመን እንዳነሳነው በHurricane Katrina የመገልገያ አስተዳዳሪዋን ጨምሮ ሁሉም ቤታቸውን አጥተዋል እናም ከቡድኗ ጋር በመሆን የተሳቢ መኪና ማቆያ ውስጥ እየኖሩ የከተማውን የውሀ መስመር እና የቆሻሻ ማስወገጃ ቱቦዎችን ወደ ስራ ለማስገባት ይሰሩ ነበር፡፡ ሰዎች ግን ይህንን ታሪክ አልሰሙም፡፡ ነገር ግን የህዝብ ጋዜጠኝነት ካለ በህብረተሰብ ውስጥ ታሪካቸውን የሚያጋሩ እና በመሰረተ አገልግሎት ውስጥ የሚሰሩ ሰዎችም በራሳቸው ታሪካቸውን ይናገራሉ ይህ ደግሞ በውኃ ዙርያ የሚሰሩ ሰዎችን ሰብአዊነት ያሳያል፡፡ በዚህም አንድ አስደናቂ ታሪክ ያለው ሰው አለ፡፡ 

ሊና፡ በጣም አመሰግናለሁ፡፡ መጨረሻ ላይ ያነሳሽውን ታሪክ ሰብአዊነትን የተላበሰ ስለማድረግ ላንሳ፡፡

እናም ይህ በእውነት የዜጎች ጋዜጠኝነትን የሚለየው ይመስለኛል ምክንያቱም እዚህ እያወራን ያለነው ባህላዊ ሚዲያ እና ጋዜጠኝነት እንደሚሰሩት ግንዛቤን ስለማሳደግ ብቻ አይደለም። ቅድም እንዳልሽው የዜጎች ጋዜጠኝነት በእውነቱ ህይወትን መታደግ ይችላል። እናም ሰምተን የማናውቀውን የጀግኖች ታሪክ የሚናገር ጥሩ ምሳሌ ነው የሰጠሽን። 

እንዳልሽው ግንዛቤ ከመስጠትም በላይ ነው በተለይም መንግስታትን እና ድርጅቶችን ድርጊት ተጠያቂ ከማድረግ አንፃር እና ከመጋረጃው በስተጀርባ ያለውን ነገር ከማወቅ አንፃር፡፡ ግን አንዳንድ ፈተናዎች ይኖራሉ አይደል? ስለዚህ የዜጎች ጋዜጠኞች የሚያጋጥማቸውን ተግዳሮቶች ልታነሺልን ትችያለሽ?

ዶ/ር ካት፡ ታሪኮቹን እንዴት መናገር  እንዳለባቸው  እንዴት እንደሚያጋሩት እና እንዴት እንደሚቀጥል ማወቁ ከተግዳሮቶቹ ውስጥ ነው። ብዙውን ጊዜ ጊዜያዊ የዜጋ ጋዜጠኛ የሆኑ ሰዎች አሉ፡፡  

የችግር ቀውስ መሃል ላይ መውጣት ይጀምራሉ ይገርምሻል በየቀኑ በየሰዓቱም ጭምር ስለ ተከሰተው ጎርፍ ወይም አውሎ ንፋስ ወይም ሌላ ነገር ይዘግባሉ። እናም ቀውሱ ሲያበቃ ሰዎቹም ይጠፋሉ፡፡ ስለዚህ ከውሃ ጋር በተያያዙ ጉዳዮች ላይ ባለሙያ ለመሆን ከፈለጉ የጋዜጠኝነት ልምምዳቸውን እንዴት እንደሚቀጥሉ በደምብ ማሰብ ያስፈልጋል፡፡ የሚታይ ትዕይንት መፍጠር ነው የሚፈልጉት? ፖድካስት መፍጠር?  ሌሎች ማህበረሰቦችስ ውስጥ ምን እየተፈጠረ እንዳለ ማየት ይፈልጋሉ? እንዲሁም የዜጎች ጋዜጠኞች ከውኃ ባለሙያዎች ጋር መሥራት ለመጀመር እድሉ አላቸው፡፡ እና ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ከውሃ ሥራ ፈጣሪዎች ጋር ብዙ ስራዎችን ስንሰራ እንደነበር የሚያሳይ ምሳሌ አለ፡፡  

እነዚህን ሁሉ የውሃ Startup Water Picks፣ Water Startup Matching Extravaganza በተባለ ዝግጅት ከደንበኞች፣ ከውሃ ዘርፍ ደንበኞች፣ ከኢንዱስትሪ ደንበኞች፣ ከባለሀብቶች እና ከገንዘብ ሰጪዎች ጋር በማዛመድ ሁሉም በአንድ ላይ አሰባሰብናቸው፡፡ ትልቁ የውሃ ፈተና ምንድነው? ምን መፍትሄዎች እየፈለጉ ነው? ብለን የውሀ አስተዳደሮችን ስንጠይቅ ተግባቦትን ሳይጠቅሱ አያልፉም፡፡ የገንዘብ ድጋፍ ለመጠየቅ፣ የአገልግሎት መስመሮችን ለመተካትና ሰዎች ውሃን መልሰው ጥቅም ላይ እንዲያውሉት ለማበረታታት ተግባቦት ትልቁ ፈተና ነው፡፡ 

Water Picks በተሰኘ ዝግጅት ላይ ከነበሩት መካከል ጁልያ ኩማሪ ድራፕኪን (Julia Kumari Drapkin) iSeeChange የተሰኝ መድረክ አዘጋጅታለች ይህም ህብረተሰቡ ታሪኩን እንዲያጋራ፣ ሳይንቲስቶችና  ዩኒቨርሲቲዎች ሁሉም በአንድነት ለመጠቀም እና ለመረዳት ቀላል በሆነ መንገድ ፎቶቸውን እንዲለጥፉ እድሎችን የሚሰጥ መድረክ ነው። የዜጋ ጋዜጠኞች እኛ ታሪኩን እየተናገርን ነው ሌላው ሰው ስህተት ነው ብለው ከሚያስቡ ይልቅ ከባለሙያዎች ጋር እንዴት መስራት እንደሚችሉ ማሰብ አለባቸው፡፡ 

ሊና፡ በአየር ንብረት ቴክኖሎጂ አዋርድ ያሸነፈው iSeeChange የተሰኘ ድርጅት መስራች ጁልያ ኩማሪ ድራፐከን ተቀላቅላናለች፡፡ ለአስርተ አመታት የተፈጥሮ አደጋዎች እና የአየር ንብረት ላይ በአለም ዙርያ እንዲሁም ከራሷ ጓሮ በመዘገብ ከቆየች በኋላ iSeeChangeን መስርታ ህብረተሰቡን በማንቃት የአየር ንብረትን የሚያዛቡ ነገሮች ላይ ተጽዕኖ እንዲፈጥሩ ለማድረግ በመሰረተ ልማት ንድፍ  እና አያያዝ ላይ ህዝቡ እንዲሳተፍ አድርጋለች፡፡ ጁልያ ስለመጣሽ ደስ ብሎናል፡፡ 

ጁልያ፡ ስለጋበዛችሁኝ አመሰግናለሁ፡፡

ሊና፡ iSeeChange ህብረተሰቡ እንዴት በውሀ ጉዳዮች ዙርያ እንዲዘግብ እንደሚያበረታታ እና ለውጥ እንደሚያመጣ ብትነግሪን ?

ጁልያ፡ እሺ፤ እኛ እና ማህበረሰቡ ብቁና ውጤታማ የሆነ መሰረተ ልማት አያያዝ ላይ ያደረግነውን አስተዋጽኦ ሳስብ በጣም ደስ ይለኛል፡፡

አብዛኞቹ በአለም ዙሪያ ያሉ ከተሞች እየተፈጠረ ያለውን ነገር ለመረዳት ይቸገራሉ፡፡ የ 21 ኛው ክፍለ ዘመን የአየር ንብረትን ለወጥ ማስተዳደር በሚያስፈልገን መንገድ የህዝብ መሠረተ ልማትን አናሟላም። ከትክክለኛ ስርዓት ጋር ውጤታማነት ላይ ያተኮረ የበለጠ ወጪ ቆጣቢ፣ በሕዝብ መካከል የበለጠ እምነት የሚጣልበት መስተጋብርን ሊጨምር የሚችል እድል አለ።

ህዝቡ ብዙውን ጊዜ ከተሞችንና መገልገያዎችን ለማስተዳደር ሲሞክር እንደ እውነቱ ከሆነ እንደ ስተት ይታያል በዚህ ረገድ በሕዝብ ላይ ጥፋት ሰርተናል፡፡ እኛም በእርግጥ የህዝቡ መሠረተ ልማትን እንዴት ማሰብ እንዳለበት አላስተማርናቸውም። 

በአሜሪካ እና በመላው አለም መሠረተ ልማት ስንገነባ ህዝቡ በእውነቱ በእነዚያ የመጀመሪያዎቹ ስርዓቶች በሆኑት የመስኖ ዘዴዎች ወይም የፍሳሽ ማስወገጃዎች ውስጥ ትልቅ ሚና ተጫውቷል፡፡ ውሃን እና በማህበረሰቡ ውስጥ እንዴት እንደሚሰራ መረዳት የ 21 ኛው ክፍለ ዘመን የአየር ንብረት ለውጥ ለማስተዳደር አስፈላጊ ነው። iSeeChange ለነዋሪዎች ታሪኮችን፣ ፎቶዎችን እና የተወሰኑ መለኪያዎችን ለማጋራት በጣም ቀላል መንገድ በመፍጠር የህዝብ መሠረተ ልማት አስተዳዳሪዎች ስርዓቱን በብቃት እና በጥራት እንዲያስተዳድሩት ያደርጋል፡፡

ነገሮችን በፍጥነት እንዲመረምሩ እና ሰው ሰራሽ አስተውሎትን በትክክል በመጠቀም ለዚያ ጉዳይ የሚያስፈልጉት ምላሾች እንዲገመግሙ እናግዛቸዋለን፤  የጎርፍ ክስተት ወይም አውሎ ነፋስ አደጋ ጊዜ ትልቅ ምላሽ ይሰጣሉ፡፡ ስርዓታችን ሰው ሰራሽ አስተውሎትን መጠቀም እና ከህዝብ ጋር መነጋገር በመቻሉ ችግሮችን በመለየት ወደ ተሻለ የመሠረተ ልማት ውጤቶች ይመራናል። እስከዛሬ ከ25 ሚሊዮን ዶላር በላይ የዝናብ ውሃ መሠረተ ልማት ኢንቨስትመንቶችን በማመንጨት ከዝቅተኛ እስከ መጠነኛ ገቢ ያላቸው ተገቢውን ትኩረት ማግኘት ያልቻሉ ሰፈሮችን ረድተናል፡፡ 

ይህም መሠረተ ልማትን ለማስተዳደር የበለጠ ግልጽነት ያለውን ስርዓት ያቀርባል። 

ሊና፡ በጣም አመሰግናለሁ ጁልያ፡፡ iSeeChange እና አንቺ ጉዳዮችን በሀላፊነት ወስዳችሁ ለውጥ ለማምጣት መወሰናቹ በእውነቱ በጣም አስደሳች ነው። ይህን መድረክ በመጠቀም ሰዎች ድምጻቸው እንዲሰማና ለውጥ አንዲያመጡ አድማጮቻችንን በእርግጠኝነት የሚያነሳሳ ነው ይህም ለዜጋ ጋዜጠኝነት ግብዓት ነው፡፡ በጣም አመሰግናለሁ፡፡ አሁን ወደ ዶ/ር ካት ተመልሼ ውይይታችንን እንድንቀጥል ይፈቀድልኝ፡፡

ዶ/ር ካት በዚህ መስክ ውስጥ ካለሽ ልምድ አንጻር እንዴት ለዜጎች ጋዜጠኞች የበለጠ ደህንነቱ የተጠበቀ እና ድጋፍ ሰጪ አካባቢ መፍጠር እንችላለን? 

ዶ/ር ካት፡ እንግዲህ ሁለት ነገሮች አሉ፡፡ አንደኛው ጋዜጠኛ መሆን አስቸጋሪ የሚሆንበት ጊዜ እና ቦታ አለ፡፡ ግጭቶች ፣ የፖለቲካ አገዛዝ ቁጥጥር ወይም ደግሞ ሰዎች ማውራት የማይፈልጓቸው ታሪኮች ባሉበት ቦታ አስቸጋሪ ነው።

ሁልግዜም እውነታን ስናነሳ የተወሰነ አደጋ አለ። አንድ ሰው በምን ያህል ርቀት ስልኩን አውጥቶ በሰዎች ፊት በመቅረፅ ስለ ምን እንደሚያወሩ ሳያውቅ በቀጥታ ስርጭት ለማስተላለፍ ይሞክራል? የዜጋ ጋዜጠኛ ለመሆን ምን ያህል ቁርጠኛ ነሽ? ምን ያህል ለባህላዊ ጋዜጠኛ የሚደረገውን ጥበቃ ታገኛለሽ ?ካሜራሽን አውጥተሽ በመቅረጽሽ ብትታሰሪ ወይም ብትታፈኚ መጥቶ የሚያስቆም እና የሚያድንሽ አለ? እና ያ ከባድ ነው አይደል? ሰዎች እያስተዋሉ ነው ወይ የሚለውንም ማጤን ያስፈልጋል ምክንያቱም ተራራ አናት ላይ ወተው ፎቶ ለመነሳት ሲሞክሩ ወደ ኃላ የወደቁበትም አጋጣሚ ነበር፡፡ 

አካባቢሽን በንቃት ማየት አለብሽ፡፡ ስለዚህ የጋዜጠኞች ማህበር አካል ለመሆን ብቻ አንዳንድ መሰረታዊ የጋራ አስተሳሰብ አይነት ጥያቄዎችን መጠየቅ አለብን፡፡ የውሀ ዜጋ ዜናን (Water Citizen News) ስጀምር  ከ (Online News Association) የመስመር ላይ ዜና ማህበር ጋር መስራት ጀመርን እና ይህ በጣም ቀደም ብሎ እ.አ.አ በ 2012 ነበር። ያጋጠሙን ጥያቄዎች ናሽናል ጂኦግራፊ (National Geographic) እና ብሄራዊ የህዝብ ራዲዮ (National Public Radio) እንዲሁም የአሜሪካ ድምጽ (Voice of America) እና ሌሎች በርካታ ማሰራጫዎች ዲጂታላይዝ ሲያደርጉ ያጋጠማቸው ተመሳሳይ ነገር ነበር።  ከሌሎች ጋዜጠኞች ጋር መተዋወቅ ያስፈልጋል በተለይ አደገኛ ወደሆነ ማንኛውም አይነት ሁኔታ ውስጥ እየገባሽ ከሆነ እና የፕሬስ ነፃነትን ለማስጠበቅ በአገርሽ ውስጥ ያሉ ህጋዊ መብቶች ማወቅ ያስፈልጋል፡፡ ግምት ውስጥ ማስገባት ካለብን ጥቂቶቹ  እነዚህ ናቸው፡፡ 

ሊና፡ በጣም አመሰግናለሁ፡፡ እና እነዚህ በትክክል ግምት ውስጥ መስገባት ያሉብን ናቸው፡፡ አስቀድመሽ ስንነጋገርበት ወደነበረው ጥያቄ ወሰድሽኝ እሱም የዜጋ ጋዜጠኝነት እንዴት እና ለምን የሚለው ነው፡፡ ነገር ግን የዜጋ ጋዜጠኛ ለመሆን በተወሰነ ደረጃ ቁርጠኝነትን ይጠይቃል ብለሻል ታዲያ ግለሰቦች እንዴት ቢሳተፉ ውጤታማነት ላይ ያተኮሩ የዜጋ ጋዜጠኞች ይሆናሉ፡፡ 

ዶ/ር ካት፡ ብዙ አይነት የጋዜጠኝነት አይነቶች አሉ። የጋዜጠኛ መርማሪ በመሆን አንዳንድ ትልቅ መርሀ ግብሮችን ልናብራራ ነው ማለት በጣም አስደሳች ነገር ሊሆን ይችላል፡፡ እንዲሁም ትምህርታዊ ዘርፍም አለው። 

በተለይ ደግሞ የውሀ ታሪኮች ጋር ስንመጣ የቤት ስራሽን በአግባቡ መስራት ትፈልጊያለሽ አይደል? ስለዚህ ያለውን መረጃ ማወቅ፣ጥያቄዎችን መጠየቅ እና ባለሙያዎችን ማነጋገር ያስፈልጋል። በደፈናው ዝም ብሎ የመረጃውን ምንጭ ሳያውቁ አለማውራት፡፡ ሌሎች የተናገሩት ነገር በመድገም ተመልካቾችን ማግኘት እንዲሁም ብዙ ላይክ እና ሼር ማግኘት ይቻላል ብሎ ማሰብ በጣም ስህተት ነው፡፡ ከአሁን በኃላ እንደዚህ ማድረግ የለብንም ይልቁንም ወደ ዋናው ምንጭ በመሄድ መመርመር እና የውኃን ታሪክ ማወቅ ያስፈልጋል፡፡

ታድያ ይህም ድርጅቶቹ እነማን እንደሆኑ፣ ሕጎቹ ምን እንደሆኑና ተጠያቂው ማን እንደሆነ ይጨምራል፡፡ ብዙውን ጊዜ ውሀውን የሚሰበስብ እና ትላልቅ ማጠራቀሚያ ያለው የክልሉ ባለሥልጣን ነው፡፡ ከዛ ደግሞ ወደየቤቱ የሚያሰራጩ የአካባቢ መገልገያዎች አሉ፡፡ በመቀጠል ከየቤቱ የሚወጡ ፍሳሾችን ወደ አካባቢው ከመግባቱ በፊት የማከም ሀላፊነት ያለባቸው ሰዎች አሉ፡፡ 

የተለያዩ አይነት ድርጅቶች አሉ፡፡ ሳይንስ እና የፊዚክስ ህጎች አሉ።

ውኃ ሁሌም ወደ ታች ነው የሚፈሰው፡፡ ከኮሎራዶ የመጣ ገዥ ገንዘብ ካለ ውኃ ሽቅብ ይፈስሳል ብሏል በርግጥ በቂ ገንዘብ ካለ ቱቦዎች እና ፓምፖችን በመጠቀም በኮረብታማ ስፍራ የውሀ አቅርቦት ማግኘት ይቻላል ነገር ግን እነዚህን የውሀ ጉዳዮች ለመቅረፍ ሳይንስን እና ቴክኖሎጂውን እንዲሁም የሰዎችን እይታ መረዳት አስፈላጊ ነው፡፡እናም ሁላችንም በውሀ ዜጋ ውስጥ ድርሻ አለን፡፡ 

ሊና፡ እነዚህ በጣም ወሳኝ ነጥቦች ናቸው አሁን እንዳነሳሽው ምናልባት አንዳንድ ሰዎች የዜጋ ጋዜጠኞች መሆን ፈልገው ምንም እንኳን እውቀት ቢኖራቸው እና በዜጎች ጋዜጠኛነት ለውጥ ማምጣት የሚቻልበት ቦታዎች ላይ  ቢቀመጡም መደበኛ ስልጠና ወይም ልምድ ላይኖራቸው ይችላል። ስለዚህ ከስልጠና ውጭ ግለሰቦች ለዜጎች ጋዜጠኝነት አስተዋፅኦ ማድረግ የሚችሉበት መንገድ ምንድን ነው? ተግባር ላይ የዋሉ ምሳሌዎችን ብታነሺልን ጥሩ ነው፡፡

ዶ/ር ካት፡ አዎ በርግጥ ስለ ስልጠናዎች እናወራለን፡፡

ማለቴ ስለ መደበኛ ትምህርት ስናወራ ሁሉም ሰው ወደ ከፍተኛ ደረጃ የጋዜጠኝነት ትምህርት ቤት መሄድ አይችልም። ነገር ግን በበይነመረብ ላይ የተከሰተው ነገር አንድ እውቀት ያለው ሰው ወደ መስመር ላይ ትምህርት በመለወጥ በየሳምንቱ እንዴት ታሪክ ማምጣት እንደሚቻል፣ ታሪክን እንዴት ማቅረብ እንደሚቻል፣ የተለያዩ መንገዶች በመጠቀም በፃፏቸው ታሪኮች ላይ አስተያየት በመስጠት ማስተማር ምን ያህል ቀላል እንደሆነ ነው፡፡ ስለዚህ አካባቢያቸው ሩቅ ቢሆንም በመስመር ላይ ኮርሶችን ማግኘት ይችላሉ።

እርግጥ ነው ሁልጊዜ ቪዲዮዎች በዩቲዩብ ወይም Vimeo ላይ ወይም ቪዲዮዎችዎን በሚመለከቱበት ቦታ ሁሉ የተወሰነ ሊማሩ ይችላሉ። የበለጠ ማወቀ ከፈለጉ ደግሞ የበለጠ ውጤታማ በሆነ መንገድ እንዴት መግባባት እንደሚቻል ጥሩ ኮርሶችም አሉ፡፡ ሌላኛው ያለው ልዩነት ለሰዎች እንድትነግሩ የምንፈልገው የዚህ አይነት የጋዜጣዊ መግለጫ ጋዜጠኝነት ነው። የቤት ስራን መስራት፣ ሰዎችን በመንገድ ላይ እንዴት ማነጋገር እንዳለብን መማር እና ስለጉዳዩ ያየዙ ጥናቶችን መመርመር አለብን፡፡

ከዚያ በእርግጥ የጋዜጠኝነት ቴክኒካል ገጽታዎች አሉ እነሱም ፣ እንዴት ነው የምታሳትሚው? እንዴት ታስተካክይዋለሽ? እንዴት ነው የበለጠ ውጤታማ በሆነ መንገድ ማውጣት የምትችይው? እንዴት ነው  የምታስተዋውቂው? የሚለው ነው፡፡ ጥሩ ታሪክ መፍጠር መልካም ቢሆንም በትክክል ካላስተዋወቅሽው እና እንዲያውም ከመቅረጽሽ በፊት ማስተዋወቅ ካልጀመርሽ ማንም አይመለከተውም። ጥሩ ታሪክ ኖሮ መኖሩን ማንም ስለማያውቅ ማንም ሊያነበውና ሊያየው ካልቻለ ጥቅም የለውም፡፡ ስለዚህ የጋዜጠኝነትን ልዩ ልዩ ገፅታዎች በሙሉ በትክክል ማወቅ ያስፈልጋል። እናም ተደራሽ የሆኑ እና ለጎልማሶች የታሰቡ እና መማር ለሚፈልጉ ሰዎች የአጭር ጊዜ ስልጠናዎችም አሉ፡፡ 

የሚማሩት ለመማር ወይም ዲግሪው ይህን ኮርስ ስለሚጠይቅ ብቻ አይደለም።በተማሩት ነገር ወዲያውኑ አንድ ነገር ማድረግ የሚፈልጉ ሰዎች ናቸው። ስለዚህ አንዳንድ በጣም ጥሩ የበይነመረብ የመስመር ላይ ትምህርት ፕሮግራሞች አሉ።እና ከዚያ መለማመድ ነው፡፡ እንደዚህ አይነት ቃለመጠይቆችን ማድረግ ባበዙ ቁጥር በነገራችን ላይ  በጣም ጥሩ ፖድካስተር ለመሆን ጥሩ ከሆኑት መንገዶች አንዱ በሌሎች ሰዎች ፖድካስቶች ላይ እንግዳ መሆን ነው ምክንያቱም እነሱ ህትመቱን እና ማዘጋጀቱን  እንዲሁም ሌላውን ነገር ሲቆጣጠሩ ለአንቺ አየር ላይ መውጣት እና ታሪኮችን  በጥሩ ሁኔታ በመንገርን  እንድትለማመጂ  እድል ይሰጥሻል። 

ሊና፡በጣም አመሰግናለሁ ዶ/ር ካት፡፡ በይነመረብን በመጥቀስሽ  በጣም ደስ ብሎኛል ትክክልም ነሽ።

በይነመረቡ አሁን ነገሮችን በይበልጥ ተደራሽ አድርጎታል በተለይም ክህሎትን ከማግኘት አንፃር። ነገር ግን ከበይነመረቡ ማደግ ጋር በተያያዘ አሁን ላይ ተገዳሮቶችም አሉ በተለይ ደግሞ የተሳሳተ መረጃ መስፋፋት፡፡ ስለዚህ እዚህ ያሉ አድማጮቻችን በእርግጠኝነት ማወቅ ይወዳሉ ብዬ የማስበው የዜጎች ጋዜጠኞች ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ ሲሄድ ሥራቸው ተዓማኒነት ያለው እና ውጤታማ መሆኑን እንዴት ማረጋገጥ እንደሚችሉ ይወቁ ምክንያቱም አሁን ላይ በሚገርም ሁኔታ የተሳሳተ መረጃ ተስፋፍቷል፡፡

ዶ/ር ካት፡ በትክክል ጥያቄዎችን ይጠይቁ፣ የራሳቸውን ምርምር ያድርጉ እና ወደ ዋና ምንጮች ይሂዱ። ማለቴ ታውቂያለሽ የሆነ ሰው በይነመረብ ላይ ይህ አሰቃቂ ነው ወይ ደግሞ ጥናቶች እንደሚያሳዩት ብሎ ግን ታሪኮቹን በትክክል ከየት እናዳመጣው ሳይጠቅሱት ሲቀሩ እራስሽ ታሪኮቹን ከመጸሄቶች በማውረድ ለማየት መሞከር እና የመጽሔት ጽሑፎችን ወይም ሪፖርቶችን በኤጀንሲው ወይም በምርምር ተቋሙ የተለቀቀውን መመልከት። ከእኛ የሚጠበቁ ስራዎችን መስራት እና ብዙ የመረጃ ምንጮች መፈለግ፡፡ ሰዎች ሳይንሳዊ ምርምርም የሚያደርጉት በዚህ መንገድ ነው።

እናም የውሀ ጋዜጠኝነትን የምትሰሩ ከሆነ ለአንባቢዎችዎ፣ አድማጮችዎ ወይም ተመልካቾችዎ ጥሩ ሚዛናዊ የሆነ መረጃ ለመስጠት በተወሰነ ደረጃ ሳይንሳዊ ምርምረ ታደርጋላቹ ማለት ነው፡፡ የእናንተ ሀላፊነት እና ታማኝነት ይወስነዋል እናም የውሀ ዜጋ ዜናችንን ትንሽ ለየት በማድረግ ሳቢ ማድረግ እንችላለን፡፡

አዝናኝ ማድረግ ትችላላችሁ፣ አሳታፊ ልታደርጉት ትችላላችሁ፣ ተደራሽ ልታደርጉት ትችላላችሁ፣ ግን በእውነታው ላይ የተመሰረተ መሆኑን ማረጋገጥ ይገባል፡፡

ሊና፡በጣም ጥሩ ነጥብ ነው ያነሳሽው፡፡ የቤት ስራችሁን ስሩ ያልሽበትን መንገድ ወድጄዋለሁ እናም የሁሉም ፍሬ ሀሳብ ነው፡፡

ጠንከር ያለ መልእክት ለማድረስ ከፈለግን የቤት ስራችንን መስራት እና ታሪኩንም በትክክል መንገር ይኖርብናል፡፡ስለዚህ ያ በእውነቱ እንድናስተውል አድርጎናል እናም በድጋሜ አመሰግናለሁ። 

ይህ በዜጎች የጋዜጠኝነት ሃይል ላይ በእውነት ብዙ የተማርንበት ውይይት ነበር። ሰዎች እንዴት ታሪክ የመናገር ችሎታቸውን ማሳደግ፣ ሕይወታቸው ላይ ተጽዕኖ ያላቸውን ጉዳዮች ማጋራት እና ድምፃቸው እንዲሰማ ማድረግ እንዳለባቸው አንስተሻል። በማህበረሰቦች ውስጥ ግንዛቤን በማሳደግ ስላሉት የኡጋንዳ መምህራን፣ እስከ በዩኤስ ውስጥ በአውሎ ንፋስ ወቅት ህይወትን የታደጉት ማህበረሰቦች ድረስ የሰጠሻቸውን ምሳሌዎች ወድጃቸዋለሁ። 

ሰዎች በየቦታው እየጨመሩ እንደሆነ ግልጽ ነው። እናም የዜጎች ጋዜጠኝነት ይህን ለውጥ እንዲከሰት እየፈቀደ ነው። ብዙዎች በመገናኛ ብዙኃን ዙሪያ ጠንቃቆች ነበሩ እነዚያ ሰዎች፣ አሁን በትክክል መሳሪያዎች ከበይነመረቡ እየተጠቀሙ ነው ይህም ነገሮችን ከመቼውም ጊዜ በበለጠ ተደራሽ አድርጎታል፡፡

እናም ሰዎች የራሳቸው ጋዜጠኞች እየሆኑ እና በስልኮች እና አሁን ለእነሱ ተደራሽ በሆኑ መሳሪያዎች በኩል ለውጥ እያመጡ ነው። ዶ/ር ካት ጠቅሳዋለች ሁሉም ሰው በመደበኛ የጋዜጠኝነት ትምህርት ቤት ያልተማረ ቢሆንም ኢንተርኔት ግን ለመዘገብ፣ ለመመዝገብ እና ለውጥ ለማምጣት የሚያስፈልጉ ክህሎቶች ዴሞክራሲያዊ እንዲሆን አድርጓል፡፡ እና ይህ ለእኔ ከዚህ ክፍል የወሰድኩት ቁልፍ ነው። አሁን ሰዎች ለውጥ ለማምጣት የሚያስፈልጉ መሳሪያዎች አሏቸው እና ያለውም ርቀት የስልካቸውን ቁልፍ በመንካት ውስጥ ነው።

ብዙ ድምፆች ወደ ፊት ሲመጡ ስናይ፤ የዜጎች ጋዜጠኞች ሚና በዘመናችን ያጋጠሙትን ተግዳሮቶች በተለይ የአየር ንብረት ቀውስ በህይወታችን ላይ የሚፈጥረውን ተጽእኖ ለመቅረጽ እና ለማካፈል የበለጠ አስፈላጊ የነበረበት ጊዜ በጭራሽ አልነበረም፡፡ 

እናም የዛሬው H2Know ፖድካስት ጉዞ በዚሁ ይጠቃለላል የቀረበላቹ የ AQUAMUSE ፕሮጀክት አካል በሆነው በSciCommX እና በIHE Delft ውሃ እና ልማት አጋርነት ፕሮግራም ድጋፍ ነው፡፡

የናይል ታሪኮችን በመግለጥ በውሃው በኩል  የሚፈሰውን የህይወት ሞዛይክ አሳይተናል። የዛሬው ክፍል የማወቅ ጉጉታችሁን ከጨመረ እኛን መከተልዎን አይርሱ እንዲሁም ለውሃ ትረካ አሳሽ አጋሮቻቹ  ያካፍሉ። ጠለቅ ብለን በምንዳስስበት በሚቀጥለው ጊዜ ይቀላቀሉን፡፡