De Jodenjager
Ferdinand Aus der Fünten was de SS’er die tijdens de Tweede Wereldoorlog de dagelijkse leiding had over de deportatie van tienduizenden Joden uit Nederland.
Aus der Fünten was meer dan een schakel in de bureaucratie: hij was aanwezig bij razzia’s en had de leiding over ontruimingen van ziekenhuizen en instellingen, zoals de inrichting voor geesteszieken Het Apeldoornsche Bosch. Ook keek hij in de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam toe hoe Joden voor deportatie werden verzameld om gedeporteerd te worden. Zo werd hij het gezicht van de deportaties in Nederland.
In deze podcast onderzoekt Rick Blom hoe Aus der Fünten uitgroeide tot deze centrale figuur. Wie was hij? Hoe kwam hij op deze positie terecht? Wat dreef hem? En wat gebeurde er met hem na de oorlog, toen hij als één van de beruchte 'Drie van Breda' meer dan veertig jaar gevangen zat?
Maar De Jodenjager is meer dan alleen een biografisch portret. Het is ook een zoektocht naar een grotere, actuele vraag: hoe kan een ‘normaal’ mens tot zulke keuzes komen? Hoe wordt een gewone man een monster? Wat zegt dat over ons? Over mij? Of jou? In een tijd van uitsluiting en polarisatie roept deze podcast op tot reflectie. Zien we het verschil tussen goed en kwaad? Kunnen we de juiste keuze maken als het erop aankomt?
De podcast belicht zo ook de bredere context van radicalisering, uitsluiting en vervolging. Blom doet dit door ooggetuigenverslagen, archiefmateriaal en interviews met historici, filosofen en persoonlijke verhalen te combineren. Het geeft een diepere kijk op de morele dilemma’s waarmee gewone mensen worden geconfronteerd en de gevolgen van hun handelen.
De Jodenjager is een podcast van Rick Blom. Muziek, sounddesign, mixage en eind-edit zijn van Rob van de Schootbrugge en Studio Stakbabber.
Eindredactie: Patricia van den Broek. Redactionele adviezen: AudioCollectief Schik.
Rick Blom is journalist en historicus. Hij maakte de podcast Fout en schreef onder meer het boek Vader zat bij de SS, gesprekken met kinderen van Nederlandse SS’ers. De Engelstalige editie van zijn boek Champagne in Sarajevo, Meelsoep aan de Marne behaalde zilver bij de toonaangevende Britse Military History Awards en brons bij de Amerikaanse Foreword Indies Book of the Year Award.
Rob van de Schootbrugge is muzikant en componist en droeg bij aan verschillende film- en televisieprojecten. Hij componeerde onder meer de muziek voor Taarten van Abel (VPRO), Bij Van Boven Thuis (AVROTROS), Paramaribo Pepers (VPRO) en de documentairefilms Nelson het minivarken (Anneke de Lind van Wijngaarden | KRO-NCRV) en ’s Nachts word je Moeder (Julia Roeselers en Hollandse Helden).
De podcast De Jodenjager kwam mede tot stand dankzij steun van de stichting Art Futures, het Mondriaan Fonds, het NOT-fonds en het Cultuurfonds en die laatste mede dankzij Het Anker Fonds.
Heb je vragen of wil je iets kwijt? Mail naar info@rickblom.com
De Jodenjager
Aflevering 1: De ontruiming
Misschien dat nergens het contrast tussen Aus der Fünten als gewone man en het monster dat hij werd, zo scherp is als in Apeldoorn. In 1909 opende daar - aan de Zutphensestraat - de inrichting voor geesteszieken Het Apeldoornsche Bosch. 34 jaar later, in januari 1943, werd die inrichting wreed ontruimd.
In Apeldoorn heb ik een afspraak met Theo de Korte. Hij is secretaris en initiatiefnemer van Stichting Apeldoornsche Bosch. Theo kan mij vertellen wat hier plaatsvond, die koude januarinacht van 1943. Waarom werd de inrichting ontruimd? Hoe verging het de patiënten? En: hoe verliep het daarna?
Voor meer informatie over het Apeldoornsche Bosch: https://www.apeldoornschebosch.nl/
Heb je vragen of wil je iets kwijt: mail naar info@rickblom.com