#156 Mandela Etkisi

Nelson Mandela hapishanede öldü mü yoksa serbest kalıp başkanlığa mı erişti? Toplumda iyi bilinen bazı olayların binlerce kişi tarafından yanlış hatırlanması koca bir akıl tutulması mı yoksa alternatif gerçekler, paralel evrenler işin içinde mi? Popüler kültüre mal olmuş bir çok kişi, sembol, marka ve sizi şaşırtacak ayrıntılara daldığımız bölümün sonunda bir de kendi Mandela Etkinizi test edebileceğiniz sürpriz öneri hazırladık! Keyifli dinlemeler!

HKBUPODCAST.COM

Transcript

HKBU Podcast'ın bir bölümüne daha beraberiz. Ben Samet, Kuzey Kaliforniya'larda mikrofon başındayken, garajımdan seslenirken, onun diğer ucunda sevgili Nazım Cihanım, kendi odasında HKBU Podcast posterinin önünde bizimle beraber.

Naber sevgili canım, ne yapıyorsun? İyidir Samet ya, doğrusu. Böyle hızlandırılmış girdim farkındayım. Sen YouTube'da x 1 çarpı 5 yaparsın ya, hızlı konuşurlar videolarda.

O kadar detay verdin ki, bir ara koordinatını da vereceksin diye düşündüm. Google Maps'ta tıklayıp böyle. Google Earth'ten bulurlar ya, Çiko'ya girseler ne olacak artık.

Gizli saklarayım. O da doğru. Evet, ne yapıyorsun, nasılsın ya? Bu arada şöyle bir soruyla başlamak istiyorum sana.

Bu Cannes festivaller oluyor ya ABD'de, çizgi filmler, süper kahramanlar falan. Onlardan birine bir gün beraber gitsek mi ya, ne dersin? Hiç ilgini çektin mi böyle? Ben New York'tayken denk geliyordum o festival zamanlarına. Şöyle oluyor Samet, insanlar bildiğin mesela Hulk karakterini hasta ya, giyiyor kıyafetini, sokaklarda öyle geziyor.

Bir de Downtown tarafında oluyor o festival alanı ya da etkinlik alanı. Yani her tarafta görebiliyorsun bu tipleri. Pelerinli falan Kaptan Amerika geçiyor ya da garip garip.

Tam bir süper kahraman festivali şeklinde geçiyor. Ama şey gibi ya, çok farklı bir ruh kattığı kesin. Gidelim demek için aslında bu uzun cümleleri kurdum, merak ediyorum.

Süper, süper. Çünkü niye biliyor musun sevgili Cihan'ım, bugün konuşacağımız bir terim var ve bu bahsettiğimiz Kahraman Conn festivallerinden birinde ortaya çıktı aslında. Dragon Conn diye bir festival 2009'da yapılırken, orada kendini paranormal consultant yani paranormal danışman olarak adlandıran bir hanım adı Fiona Broome, bir green room.

Green room'larda şey oluyor, beyin cimnastiği yaptığın, sohbet yaptığın odalar oluyor bu tarz festivallerde. Bir green room'da etrafındaki bütün katılımcılarla sohbet ederken aralarından şöyle bir muhabbet geçiyor. Ya işte Nelson Mandela da ölmüştü ama şimdi de başkan oldu diyorlar falan diye bir şey söylerken bu kadın diyor ki ya ben de öldüğünü hatırlıyorum hatta eşi televizyona çıkıp demeçler vermişti spesifik olarak nasıl öldüğüne dair 80'lerde diye.

Orada hatırlamadığı dinleyicilerinden birisi buna Mandela efekt olmuş diye bir şey söylüyor. Ta 2019'da bunu birisi rastgele söyledikten bugüne kadar bu Mandela efekt, Mandela etkisi dillere dolanıyor ve kalıyor çünkü daha sonrasında farklı başka Mandela etkileri de bulunduğu söyleniyor. Bu nedir Mandela etkisi? İstersen bir senle tanımıyla girelim sonra bambaşka deryalara doğru hep beraber yol alalım.

Mandela etkisi şöyle tanımlanıyor gördüğüm kadarıyla, geçmişte yaşanan bir olayı, durumu ya da gördüğünüz bir resmi, duyduğunuz bir sesi yani aklınıza gelebilecek herhangi bir şeyi yanlış hatırlamak olarak ifade edilebilir. Bunun en ikoniği tabi ki Mandela olmuş. Çok net hani 1980'de hapiste öldüğü zannedilen bir insan 2013'de aslında evinde hayatını kaybediyor ki çoğu insanın da hatırında o şekilde kalmış.

Sadece Mandela da değil tabi ki bu ilk farkına varıldığı için öyle ifade ediliyor. Hayatımızın içerisinde bir sürü şeyi ve işin garibi yalnız değil yani bir sürü insanla birlikte yanlış hatırlıyorsun. Belki biz de o gruptayız yani.

Kitlesel yanlış hatırlama burada kilit aslında. Senin verdiğin tanım tamamen doğru ama bunun popüler dünyadaki gelişen olaylarda çoğunluk tarafından yanlış hatırlanması aslında Mandela etkisini daha çok gündeme getiriyor. Hani sen kendine dair bir şeyi yanlış hatırlayabilirsin, ben de bazı şeyleri iç içe girdiğimde çocukluğuma dair yanlış hatırlayabilirim ama mesela Mandela'nın konusunda birebir konuşalım senin anılarına dair herhangi bir öldüğüne dair veya şunu da anlatalım dinleyiciye 27 sene hapiste kaldıktan sonra Mandela bir de o zamanlar çıktığı zaman hapisten çıkmak üzereyken orada o zamanın başkanı Clark onu hapisten salıveriyor çünkü orada ırksal ve sivil bir savaşın iç savaşın çıkmasından endişe duyuyor ve uzun lafın kasası Mandela sonrasında da başkanla seçiliyor Güney Afrika'ya.

Sen bunu hatırlıyor musun? Başkan seçildiğini kendin olarak veya hiçbir şeyimi hatırlamıyorsun ilgi alanında değil miydi veya vefat ettiğine dair hatırlayanlar olduğu gibi öyle şeyler mi hatırlıyorsun diye merak ettim. Ben başkan olduğunu hatırlıyorum hani 1980'lerde hapiste öldüğü zannedildiği için hani bizim yaş grubu zamanlarında aslında hapisteydi belki de ya da çıkmıştı ama başkanlığı zamanında ki hani o bölgenin baya ikonik lideriydi baya popülerdi de baktığımız zaman ben o kısmında pek yokum ama hani dönem dönem toplum içerisinde öldürülüp tekrar diriltilen insanlar oluyor yanlış bilgi yani misinformation denilen şeyle birlikte Mandela bence onların hani sosyal medyanın olmadığı yazılı kaynakların genelde gazete olduğu televizyonun belki de pasif olduğu her ülkede olmadığı zamanlarda şehir efsanesi şeklinde olmuş bir insan gibi. Burada kilit ben bunu tabi ki bulamadım ama burada kilit kitle yanlış hatırlama olayının sebebi okuduğuma göre eşinin böyle siyahlar içinde bir kameraya verdiği bir damage herkes bunu net bir şekilde hatırlıyorum diyor ama şu an ortada bulunamayan yani Gerçekten öyle bir damage var mı? Evet onu herkes iddia ediyor hani gözyaşları içinde bunu izledik bunu biliyoruz buradan bu yüzden böyle hatırlıyoruz diye Dolayısıyla ben o konuda kendi fikrimi söyleyecek olursam ben de onun hapis zamanlarına dair böyle hafif bulanık bir hatıraya sahibim ve hatta çıkarıldığı zamanki o biraz barışı böyle temsil ediyordu ya veya umudu daha doğrusu söyleyelim O zamanlarda böyle inanılmaz coşkulu bir karşılama bir festival havasını hatırlıyorum küçücük televizyonumuzda zamanında hatta Star TV miydi ya TRT miydi artık hatırlamıyorum ama çok az kanal olduğu için onun o şeylerinin biraz böyle hayal meyal hatırlıyorum ama dediğim gibi bizim yaşımızda tam o 80'lerdeki kadının verdiği de meçe verdiyse yani uyumadığı için o bakımdan bir şey diyemeyiz Şimdi bu konuda bilimsel olarak yaklaşırsak 2 yıl önce öyle yaklaşmak lazım her şey olduğu gibi Collective memory'nin bir şekilde toplum tarafından çarpıtılması yanlış hatırlanmasından açıklanan bir durum bu Bunu işte Mandela ile başlasa da ilerleyen zamanlarda başka şeylerde de olduğunu düşünüyor insanlar Neden böyle olduğunu düşünürsek 2020'de yapılan bir memory study yani anılarla ilgili bir araştırmada bir kişinin yaptığı araştırmaya göre bir üniversitede %76'sı erişkin insanlardan bahsediyoruz çocuklardan değil orada tamamen hayal ve gerçek iç içe girdiği için yetişkinlerde yapılan araştırmalar %76'sının detectable error yani anılarla ilgili sorular sorduğunda %76'sının parça parça error içeren yanlışlık içeren bazı saptamalarda bulunduğunu fark ediyorlar Dolayısıyla bizim geriye dönük bu tarz şeyleri yanlış hatırlamamız son derece normal diyelim Şimdilik bölümünü ilerleyen taraflarında daha biraz gizemli noktalara değineceğim bu konuyla ilgili Dediğin örnekte şöyle haklılık payımı var hani genel bilgiye sahip olup detayları hatırlayamamak olarak ifade edebiliriz ya da zihninde durumu ya da fotoğrafı netleştirememek bu şey var ya son dönemde hayat biraz daha hızlı akıyor işte ne bileyim onun akışı içerisinde insanların önem kat sayıları değişkenlik gösteriyor Skipping and skimming olayı var ya Sende var o evet Seni ben de sevdiğim Bende mesela skimming olayı az yani tarama aradan seçme ben direkt S geçiyorum çoğu şeyi Belki de bende mandala etkisi altında hayatıma devam ediyorum Samet kim bilir Ya şimdi böyle söyledin ileride soracaktım bunu dayanamıyorum şimdi soracağım Ozan Örneğin senle de çocukken oynadığımız Monopoly oyunundaki Monopoly amcanın görüntüsüyle ilgili büyük bir mandala etkisi olayı var Mesela onun gözünde küçük bir yuvarlak büyüteç olduğunu çoğu kişi hatırlıyor Sen öyle bir şey hatırlıyor musun senle kutuları açıp oyunları oynadığımız zamanlarda Ya bunu araştırırken gördüm aslında cevabını biliyorum şu anda ama sanki bende gözümde bir büyüteç hatırlıyorum Neyi hatırladığına hissiyatına evet evet yani hissiyatına ben de soruyorum sana yani araştırmanı değil tabii ki de Evet evet yok şey şimdi iki tarafı da biliyorum hani işte gözündeki camın büyütecinin olduğunu düşündüğümü hatırladım hatta gördüğüm zaman Ama aslında yokmuş ben şeye de şaşırdım bu arada çok az şey not aldım aslında bu örneklerden Mesela Lonnie Toones çocukluğumuzun şeyidir ya hep Lonnie Toones olarak ben gerçekten Lonnie Toones olarak biliyordum ama aslında Lonnie Toones'muş Ya o konuda ikisine de hatta ben cevap vereyim izin verirsen şimdi Monopoly'de ben Monopoly çocukken hatta üniversitedeyken bile çok oynuyordum Arkadaşlara Monopoly gecesi falan yapıyorduk sabahlara kadar şimdi Monopoly'de kesinlikle gözünde o yuvarlak büyüteç gibi tek gözlük çerçevesi gibi şeyin olduğunu hatırlıyorum Ama şimdi kesinlikle hatırlıyorum demek kesinlikle oradaydı demek değil yani ben öyle hatırlıyorum Onu ben de çok şaşırdım orada hiçbir zaman olmamışsın yani bu şey değil hani bir versiyonu da koymuşlar bir versiyonu da çıkarmışlar değil hiçbir zaman yokmuş yani baktığın zaman Biraz şok edici geliyor bana diğer Lonnie Toones'a da şöyle bir şey söyleyeceğim sana İsviçre'deyken çocukken orada video kasetler video oynatıcı işte yeni çıkmıştı revaçtaydı Babamda da vardı çok güzel para vermişti son modeline falan ben sürekli bunların kasetlerini takıp işte Roadrunner olsun diğerler olsun izlerdim bu tarz şeyleri aynen Ve daha bakmadan yani doğrusuna bakmadan o senin dediğin spelling yani yazılışla ilgili gözümün önüne direkt o her kasetin başındaki Toones'ın o iki oğlu Toones'ı direkt gözüm önüne geldi Bu mesela biraz tüyler ürperen garip bir detaydı benim için çünkü onu çok güçlü hatırlıyorum çok repeat şeklinde tekrar şeklinde çocukken her gün takıp izlediğim bir şey olduğu için Eskidi eskidi o kasetleri orada şöyle bir şey diyesim var keşke o kasetler şu an elimde olsa da takıp bir double check falan yapabilsem aynen ama tabi o teknolojiden sıyrılalı çok uzun zaman oldu Şimdi bir Playmouth Üniversitesi'nde UK'de İngiltere'de bir profesör var psikolojiyle ilgili experimental psychology aslında deneysel psikolojiyle ilgili Onun bu Mandela etkisi sorulduğunda cevabı şu 3 şeye veriyorum bunu diyor bunun sebebiyetini diyor bir false memory yani yanlış anılar bunu zaten konuşuyoruz İki source memory errors bu da bir şey olurken çok fazla şey olduğu için etrafında beyin 1-2 ayrıntıya yoğunlaşıp onu kuvvetli hatırlamak üzere kaydederken diğer ayrıntıları kaydetmiyormuş Bu olabilir diyor ikinci sebebi. 

Üçüncüsüne de imagination inflation diyor bu da güzel bir deyim burada çünkü senin hayal kurma veya hayali anıya karıştırma yeteneğinden bahsediyor Yani bir şey oluyor mesela diyelim ki çocukken 2 kere dayak yedin ama sen anılarında bunu birazcık hayal kattığın için ve çok etkilendiğin için her hafta oluyordu bu veya 5 kere 10 kere 15 kere oldu şeklinde hatırlıyorsun Çünkü beyninde çok büyük önem arz ediyor. Dolayısıyla bu arkadaşı sorulduğunda peki o zaman diğer ütopik biraz ultra ihtimallere ne diyorsun Mandela etkisiyle ilgili diyor Ki bu konuya da daha gelmedik ultra ihtimallerden kastım benim her zaman sevdiğim işte bu alternate reality farklı bir gerçeklik bir glitch dedikleri Ona girecektim Evet bütün bunlara ne diyorsun diyorlar bu profesör o da bunların hepsi işte şey diyor Fasafiso Dolayısıyla durum böyle sen ne diyorsun bu konuda tamamen yanılgılarımızdan oluşan kitlesel bir yanılsama mı yoksa bakarken böyle ya acaba falan oldun mu hiç Ya şimdi işin bir enteresan tarafı var biraz önce de değindik hani birbirinden bağımsız bir şekilde bir sürü insan aynı hatayı yapıyor bire bir aynı hatayı yapıyor Bunda farklı bir tarafı var mı diye insanın aklına soru işareti kocaman bir soru işareti belirmiyor değil Bununla alakalı olarak acaba Monopoly'deki amcamızın paralel evrende gözünde o cam o büyüteç var mı diye düşünmeden edemiyorum Çünkü yani tamam insanın belleğinde hata olmuş olabiliyor hani bellek hatası diyelim ya da çok önem vermediği için baya skipping yapmış Skipping yaparken skipping yapmış diyebiliriz ama bir taraftan da gerçekten boyutlar arası Rick and Morty edasıyla bazı şeyler var mı Ya bunu savunanlar şöyle bir şey söylüyorlar her yaptığın her verdiğin küçük karar aslında ileriye dönük gerçeklikte ikinci bir gerçeklik yaratıyor ve o ikinci gerçeklik yaşanmaya devam ediyor Şimdi bu çok küçük bir detay olabilir dinleyen şey diyebilir ne fark eder var mı gözünde yok mu dünyayı nasıl etkileyecek diye ama burada bahsettiğimiz küçük farklılık şu Bu adamı ilk defa oturup ilk defa dizayn eden çizen adamın o anki o beninden geçen düşüncenin kararı belki bir realitede bunu da koyarsam çok fazla olacak koymayayım diye çizmiş olabilir Diğer realitede bunu koyarsam daha şık duruyor daha sofistike duruyor diye koymuş olabilir bunu savunan çılgınların dediği de bu iki gerçekliğin birbirine girdiği Senin bunu tecrübe ederken bazı bölümlerde vardı dediğin ve şu anki tecrübelerinde bunun artık yok olduğunu ortaya çıkardığın şeklinde bir öngörü diyelim Şimdi ben biliyorsun bazı bölümlerde sevgili eşim Lori'yi deney olarak kullanmayı seviyorum gidip de başını ağrıtıyorum konuşacağım şeylere dair Burada Türkiye'de çok bilinmese de Berenstein Bears diye hikaye kitabı var Amerika'da çok yaygın ayıcıklar Onların daha bu kayıttan bir saat önce bahçeyi sularken kendisi çıktım dedim ki annen baban sana bu Berenstein ayılarının hikayesini okudu mu dedim Böyle alakasız bir soru sordum durdururken ve döndü şey dedi evet dedi bunu bize çok okuyorlardır çok popülerdir burada dedi Hatta kardeşimin şimdi daha yeni çocukları oldu ya onları da geçen gün o kitabı okuyordu o dedi Hangi kitabı dedim işte Berenstein kitabını dedi o Berenstein kitabı mı yoksa farklı mı yazılıyor söyleniyor yani doğru mu telaffuz ediyoruz dedim Evet evet Berenstein dedim ben de dedim ki ya aslında Berenstein ayıları diye geçiyormuş ama o hatırlıyor musun yani yazılışın dediğimde Evet evet eminim falan dedi yok dedim işte o hiçbir zaman öyle değilmiş a ile yazılıyormuş dedim Oradan şey dedi bana hani sanırım sen Mandela etkisine burada atıfta bulunuyorsun diye de cevap verdi Demek ki kendisinin önceden duyduğu bir şeymiş burada Bu baktığım zaman Mandela'dan sonra en çok konuşulan etkilerden biri yine küçük bir ayrıntı Bu arada bunu yazan adamın gerçek soy ismi de buymuş ve bu adama bunu sormuşlar ve bu adam çok rahatsız olmuş Ben kendi soy ismimden mi emin olamayacağım yanlış yazacağım diye a ile yazılıyor diye de bir röportajı varmış hatta bu adamın öyle küçük bir dipnot ekleyeyim İstersen şunu da bahsedelim bunun ayrıca filmi de yapılmış ama gerçekten çok da başarılı olabilen bir film olmasa da şu ana kadar konuştuklarımız her şeyi içine serpiştirmiş bir film Yani bu Berenstein kitabını Mandela'nın hapis olayını bütün bunları elemanlar filmin içine senaryonun içine yerleştirmişler ama Rotten Tomatoes denilen böyle biraz daha filmlere dair sert şey yapan nedeniyle ona notlar veren sitede sadece %20 almış bir film olduğu için de bunu öneriyoruz kısmına saklamadım doğal olarak Sadece fragmanını izleyip bu bana yeter dedim ve oradan sessizce uzaklaştım Hocalar sınavda ismini yazdığın zaman bir puan veriyor ya Aynen öyle isminle vermiş olabilirler %20'ye aynen öyle Şimdi bu arada çok derine girmemekle birlikte çünkü bunu başka bir bölümde konuşmak istiyorum Alternatif gerçeklik ve paralel evrenlerden bahsettiğin için bunlar niye son zamanlarda bilim dünyasında da çok fazla konuşulmaya başladı Protonların çok yakından izlendiğinde ki burada izlenmesi sorun izlendiği zaman farklı davrandığını düşünüyor bilim adamları ama izlendiğinde iki farklı yerde aynı anda bulunabilme ihtimaliyle ilgili bir durum bu Bunu protonlar yapabiliyorsa aynı şeyin iki yerde farklı bir şekilde ilerlemesi de insan ve evren içinde mümkün olabilir mi sorusu ortaya çıkıyor Aslında Mandela bunun kıyısından ucundan böyle popüler bir şekilde girmiş olan bir konu Aslında daha ileride daha teknik konuşulacak konu bunun ciddi anlamda tartışılması hani böyle bir şey olabilir mi diye Öneriler kısmında da bununla ilgili çok güzel bir TEDx konuşmasını daha doğrusu TED-Ed konuşmasını bazıları Education TED-Ed altında geçiyor vereceğim İstersen bölümün sonlarında daha böyle az bilinen ama internette kolayca bulabileceğin başka Mandela listelerini birbirimize Mandela etkilerini birbirimize soralım ne dersin sevgili Cihan? Hadi soralım o zaman Sex in the city mi sex in the city mi diye hatırlıyorsun serileri ve filmleri ve dizileri Yani çok fanı olmasam da Ant diye hatırlıyorum İşte o da herkesin hatırladığı aynı yanılgı sende de oluşmuş aslında sex in the city imiş ve hiçbir zaman da daha doğrusu sex in the city imiş ama sex in the city diye her zaman konuşulmuş O kadar alakasız olduğum için bildim belki de Ben de çok alakasızım aslında boşver Ama ikimizin de bildiği Skechers marka ayakkabının da yazılışıyla ilgili insanların bir yanılsaması var orada Bu Skechers'da hep bir T olduğunu düşünürdüm ben en azından kendi adıma sende de öyle bir durum var mı diye merak ettim çünkü yokmuş normal yazılımında ve ciplak yani T'siz yazılımına baktığınız zaman gerçekten de çok garip duruyor Yani düşünüyorum bugün mağazasına girip çıktım Ant'a o kadar dikkat etmiyorsun ki o şeylere ben de T olduğunu düşünüyordum Bir de Skechers dediğin zaman bir T'yi duyar gibisin kulağında belki o yüzden yanılsam oluyor olabilir Skechers diyorsun çünkü Ya hiç alakam olmamasına rağmen yine internette sürekli önüme çıkan Pikachu sevgili Pikachu O bizim biraz büyüdüğümüz zamanlara denk geldi ondan belki Onun kuyruğuyla ilgili ama orada kuyrukta siyah bir benek veya nokta olup olmadığıyla ilgili çok çok ciddi tartışmalar var internette özellikle Pikachu'nun hardcore fanları bu vardı neden şimdi yok diyor herkes şeklinde kafayı yiyorlar Allah'tan Pikachu seveni değilim de bu konuda bir derdim yok şu anda Benim bir tane var onu sonra sorayım araştırırken hadi canım dediğim mesela Mickey Mouse'un pantolon askısı var mı yok mu? Kesinlikle var gibi geliyor şöyle sordum Kesinlikle var gibi düşündüm ben de ama yokmuş İşte bizim çocukluğumuzla ilgili bu sorular beni biraz daha gıdıklıyor şu anda Ama paralel evrette Belki de Mickey Mouse askılı pantolon askısını takıyor O pantolon nasıl öyle durmuş orada askısız ya onca zıpladığı hopladığı çizgi filmlerde ben izlerken düşmemiş hiç hayret Şu an şey gibi ya bazı boşluklar var resimde ve sen onları kendi algına göre dolduruyorsun ama bunu yalnız yapmıyorsun karşında ben varım Ben de aynı fikirdeyim Ve biz yalnız değiliz belki de milyonlarca insan aynı şekilde düşünüyor bu tesadüf olabilir mi? Ya bilmiyorum zaten bu bölümü yapmamızın sebebi de birazcık dinleyenin kafasında da soru işaretler oluşturmak Belki biz şu an birbirimizi sorarken onlar da kendilerini sorup hatırlamaya çalışıyorlar bu soruları Mesela diyelim ki Türkçe'ye de aynı şekilde çevrilen Mirror Mirror on the Wall Snow White'taki Halbuki iddia şu anki iddia onun ayna ayna değil de Magic Mirror on the Wall sihirli ayna Duvardaki ya bu çok aşırı zıt geliyor bana bu hiçbir şekilde böyle hatırladığım bir şey değil mesela benim Bilmiyorum sen ne düşünüyorsun? Ben de öyle hatırlamıyorum hatta öneriler kısmında bir test önereceğim o testte eğer doğru %'yi yakalayabilirse sevgili dinleyen Belki de Mandela efekte maruz kalmadığını tespit edecek ama çok düşük bir ihtimal bence Bir de çok uzatmadan sana film manyağı olduğum için üniversite yıllarında %100 bunu böyle hatırlıyorum dediğim Ama şimdi filmde böyle olmadığını gösteren bir örnek vermek istiyorum Biliyorsun senle ben bayağı arşivlemeye gidecek kadar film tutkunuyduk o zamanlar Şimdi Hannibal Lecter o meşhur sahnede gazeteci girdiğinde gazeteciye ilk hitabında Hello Clarice dediğini böyle kulaklarımda çınlıyor hatta onu böyle karşılama kısmında çok böyle karizmatik bir karşılaması vardı Onun aslında şimdi burada şöyle bir şey var bazı verdiğimiz örnekler küçük küçük ayrıntılar değişiyor Burada iddia şu daha doğrusu filmde de artık böyle bakabiliyorsun Hello Clarice demek yerine adam orada good morning diyormuş Hadi be Bu kadar büyük bir farkın olması mesela benim çok canımı sıkmıştı Good morning ne abi yani günaydın ne yapıyorsun bacım falan şeklinde açılıyormuş o sahne Çünkü onların birbirine ilk bulduğu sahne büyük bir sahnedir ilk görüştüğü sahne Bu hatta neredeyse korkunç Mandela etkisi diye geçiyordu bu arada listelerde İnsanları korkutan nasıl olur olmaz diye bu arada çok kısak tutacağım Star Wars sevenleri de Luke I'm your father cümlesini savunurken Orada sadece onun şu anda filmlerde I'm your father dediği olayı da Star Wars sevenleri için büyük bir Mandela etkisi onu da söyleyeyim Bu arada ben de Luke diye hatırlıyorum onu izlemiş bir olarak onu da söyleyeyim Ya o kadar yeni bir olgudan bahsediyoruz ki sevgili dinleyene Hani uzun zamandır böyle hüküm süren ama farkındalığı yeni olan bir durum bu Mandela etkisi Daha neler neler ortaya çıkar böyle kazdıkça göreceğiz sonrasında da Ben deli bir iddia ortaya atıp bitireyim mi o zaman böyle delinin de delisi bir iddia atıp ortaya sen yeni yeni ortaya çıktı dediğin için Şöyle bir iddia var ama hani tamamen iddia nedir hani dayalı bir ispatı belgesi olmayan bir şeydir Bu da kafanda böyle tut bunu sevgili dinleyen iddialardan biri 2006'da CERN'ün çalıştırılmaya başlandığından beri Bu tarz şeylerin daha çok ayyuka çıktığı ve insanlar tarafından bulunabildiğine dair ki 2009'da zaten o en başta bahsettiğim Fiona Mandela ile ilgili konuşurken o festivalde Bütün o da evet biz de öyle hatırlıyoruz demesiyle bu olayı ortaya çıkıyor Böyle kaçık bir iddiayı önümüze atıp kaçayım istersen hemen Uh oh demek istiyorum sana Ne öneriyoruz kısmıyla bir kez daha sen dinlenin Karşısındayız bazı önerilerle bu bölümde seninle birlikte olacağız ve Samet'in notlarını almak için sabırsızlanıyorum Bölüm içinde bahsettiğim TED-ED konuşması çok sevdiğim özellikle basit bazı şeyler anlatabildiği için çok sevdiğim Brian Greene'e ait Videonun adı Is Our Universe The Only Universe? Bizim evrenimiz tek evren mi? Sadece bu mu var şeklinde Ya yine İngilizcesi olanları izlesin veya Türkçe altyazılı belki YouTube öneriyordur bazı biliyorsun videolarda altyazının dinini seçebiliyorsun Ya şey de olabiliyor İngilizce altyazılı da belki iş görebilir bazı insanlar için Evet evet kesinlikle bu Mandela etkisiyle hiçbir alakası olmasa da direkt olarak alternatif olarak Mandela'nın neden belki ihtimal dahilinde olabileceğini ucundan dokunuyor Çünkü bu adam gerçekten bilimsel olarak bunu anlatırken farklı farklı evrenlerin nasıl oluşabileceğini güzel anlatmış diyelim Bir de böyle gizemli bir bölüm yapmışken gizemli başka bir konu olan benim için tarikatlarla ilgili bir önerim var Bir documentary yeni bir belgesel ileriki bir bölüme de göz kırpmış oluyorum hem sana hem dinleyene Yeni giren bütün tarikatla ilgili olan belgeseller Samet'inle öneriyoruz kısmında Evet kesinlikle Teal Swan adında göğe yağ iyileştirici mentor şeklinde ortaya çıkan YouTuber olarak ortaya çıkan bir kadını Milyonlarca bütün dünyada takipçi edinmesini konu alan The Deep End isimli belgeseli insanların bulabilirseler bir yerlerden izlemelerini çok yüksek bir şekilde tavsiye ediyorum Bunun dışında da Hekabio Dinlencesi şarkı listemize bir parça eklemek isterim Spotify, YouTube ve Deezer'de bulunan şarkının adı You Still Mean Too Much To Me grubun adı Pink Turns Blue Diyerek istersen senin köşende bugün neler varmış diye bir kulak kabartalım Teşekkürler Samet'cim önerilerin için Bölüm içerisinde de söylediğim bir tane testi önereceğim Buzzfeed sitesinde 15 soruluk bir quiz var Bu quizde 15 sorudan 10 tanesinden daha az bilirsen mandala efekti altında olduğun ortaya çıkıyor Yani şahsen ben altında olduğumu teyit ettim işte Mickey Mouse'undan öbürüne kadar hepsi Altında derken mandala etkisine maruz kaldım Evet evet aynen onun etki altındayım diyebilirim Bunun linkini işte hekabipodcast.com'da ne öneriyoruzun altına koyarız hatta bölüm notlarını da koyarız merak edenler için Onun dışında da hkbo dinleneceğiz playlistimize iki şarkı klasik olarak eklemek istiyorum Bir tanesi Placebo'dan I Know Bu da geleceğini tahmin ettim benim en sevdiğim şarkısıdır bu arada Diğeri ise tahmin etmediğin ama yakın zamanda önerdiğin bir gruptan esinlendim Çünkü merak ettim ve başka şarkılarına da baktım kendilerinin Skywatchers grubundan Dead Flowers For Her şarkısı playlistimizde olacak sevgili dinleyen Güzel yerden yakalamışsın böyle yakından takip edip cımbızla çıkartman da hoşuma gitti Çünkü o grubu ben de sevip başka şarkılarına da yönelmiştim Aynı sayfada buluşmuşuz demek ki diyerek Yine ne kadar paralel izlerim olduğunu görmüş olduk Teşekkür ediyorum senin de önerilerin için gayet bakmak istiyorum Bir de bu arada test önermen ilk defa öneriyoruz da bu kadar bunca bölümdür Beni hkbo ailesi ve kendim adına gururlandırdı Çünkü sadece eğlence değil eğitim sektörüne de hafiften göz kırmış olduk İnsanları eğitiyoruz mandala etkisine girip girmediklerine dair testler falan öneriyoruz artık Bakalım ileride test bankası soruları falan önerebiliriz Acaba kaç kişi sevgili dinleyenlerden mandala etkisi altında Ama şöyle düşünmelerini istiyorum bir diğer taraftan da Bazı tüolar verdik biz bölüm içerisinde Onları göz ardı ederek kendi bilinçlerinde kalan şekilde cevaplasınlar Ve cevaplarındaki sonucu kaç tane yaptın sevgili dinleyen 15'te kaçsın onu bizimle paylaşsınlar Bunları hem twitter'da linkleyelim bu testi hem de instagram'da linkleyelim Bakalım geri dönüş olacak mı skor puan bağımında Gerçekten de ilginç olmuş bu test Ben de bölümümden sonra bugün bir gireyim şu teste de geçiyoruz mu geliyoruz mu bakalım Bizimle misin diyelim sevgili dinleyen Okey o zaman bugünlük mandala etkisiyle bu kadar İnşallah başka bölümlerde görüşmek üzere Bakarsın sevgili Cihan'ım mandala etkisi bizim podcast'ta da yansır da Bir gün belki hakkımızda konuşurlar derler ki Ya 100 bilmem kaçıncı bölümde gerçekten de Cihan'ın şuna dediğini yemin edebilirim ama kanıtlayamam Valla olmama ihtimali yok öyle diyeyim sana ben inanıyorum Sevgili dinleyene bir kez daha teşekkür ederim Bizimle yolculuğa devam ettiği için hkvvpodcast.com üzerinden bize ulaşabiliyorlar Ayrıca sosyal mecralarda her zaman olduğu gibi aktifiz Ve Patreon'u da es geçmeyelim diye hatırlatmak istiyorum Bizi dinlediğiniz için tekrar teşekkürler Önceki ve sonraki bölümlerde görüşmek üzere Bye bye