S08E07 - Waarom ik dit manifest heb ondertekend

In de nieuwste aflevering van AIToday Live staat het Resonant Computing Manifesto centraal. Dit initiatief pleit voor technologie die mensen uitnodigt tot vertraging en verdieping, in plaats van constante afleiding.

Het manifest stelt vijf kernprincipes voor: privé, toegewijd, meervoudig, aanpasbaar en prosociaal - allemaal gericht op het creëren van AI-systemen die werkelijk in dienst staan van de gebruiker.

Onderwerpen

• Resonant Computing Manifesto
• Impact van technologie op menselijke ervaring
• Rol van AI in hypergepersonaliseerde software
• Vijf principes voor resonante technologie
• Transparantie en ethiek in technologie

Links

• Manifest: Resonant Computing Manifesto
• Boek: The Timeless Way of Building - Wikipedia
• Blog: Simon Willison’s Weblog

Stem op AIToday Live voor de Nationale AI Awards 2025 – dat kan tot 12 januari via aimaze.nl/ai-awards-voting-2025

Aigency
Aigency ontwerpt en ontwikkelt waardevolle, robuuste en betrouwbare Machine Learning-modellen.

Info Support
Info Support is de specialist in maatwerk software en leidend in kunstmatige intelligentie (AI).

Disclaimer: This post contains affiliate links. If you make a purchase, I may receive a commission at no extra cost to you.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang exclusieve toegang tot nieuws, blik achter de schermen en meer!

Transcript

1
00:00:02,720 --> 00:00:04,960
Hoi, welkom bij AIToday Live.

2
00:00:04,960 --> 00:00:08,240
Mijn naam is Joop Snijder, CTO bij Aigency.

3
00:00:08,240 --> 00:00:13,040
En ik ga je vertellen vandaag waarom ik een manifest heb ondertekend.

4
00:00:14,800 --> 00:00:20,639
Denk even terug aan de laatste keer dat je ergens binnenliep en je direct op je gemak voelde.

5
00:00:20,640 --> 00:00:27,040
Misschien was een oud café met houten tafels en kaarslicht of een bibliotheek met hoge ramen en diepe stoelen.

6
00:00:27,040 --> 00:00:33,519
Sommige ruimtes nodigen je uit om te vertragen om je aandacht te verdiepen om een beetje meer jezelf te zijn.

7
00:00:33,839 --> 00:00:38,079
En nu denk ik aan mijn scherm, aan de apps die ik dagelijks gebruik.

8
00:00:38,239 --> 00:00:42,000
De meeste daarvan doen precies het tegenovergestelde.

9
00:00:42,000 --> 00:00:48,559
Ze trekken aan mijn aandacht, ze duwen me van link naar link en ze laten me achter met een vaag gevoel van onrust.

10
00:00:49,039 --> 00:00:56,559
Deze week heb ik daarom een manifest ondertekend, namelijk het Resonant Computing Manifesto.

11
00:00:56,719 --> 00:01:12,799
Dat is geschreven door een groep technologen, ontwerpers en denkers die zich afvragen wat als onze software ons zou uitnodigen om te vertragen in plaats van te scrollen, wat als technologie ons niet zou vervreemden van onszelf, maar dichterbij zou brengen.

12
00:01:13,120 --> 00:01:17,839
Want er is soms best wel een probleem met de huidige technologie.

13
00:01:17,840 --> 00:01:22,319
De schrijvers van het manifest stellen iets vast dat we allemaal denk ik wel herkennen.

14
00:01:22,319 --> 00:01:26,879
Ze beschrijven feeds die ontworpen zijn om onze aandacht te kapen.

15
00:01:26,880 --> 00:01:31,679
Platforms die steeds meer onderdelen van ons leven innemen.

16
00:01:31,679 --> 00:01:35,759
Dus transport, werk, eten, daten, entertainment.

17
00:01:35,760 --> 00:01:40,639
Bij elke transactie halen ze een beetje warmte en diepte weg.

18
00:01:40,719 --> 00:01:45,999
En de meeste mensen die deze producten bouwen, die zijn echt niet slecht of kwaadaardig.

19
00:01:46,000 --> 00:01:48,719
De meeste zijn begonnen met oprechte bedoelingen.

20
00:01:48,719 --> 00:01:51,040
Ze wilden de wereld misschien wel beter maken.

21
00:01:51,280 --> 00:01:59,680
Maar de prikkels en culturele normen van de tech-industrie zijn samengegroeid rond de logica van hyperschaal, hyperscale.

22
00:01:59,680 --> 00:02:01,279
Groei boven alles.

23
00:02:01,280 --> 00:02:04,799
Gebruikers maximaliseren engagement optimaliseren.

24
00:02:05,120 --> 00:02:08,319
De zakelijke resultaten zijn onmiskenbaar.

25
00:02:08,319 --> 00:02:11,679
Maar de gevolgen voor ons als mensen ook.

26
00:02:12,879 --> 00:02:17,040
Daarom stellen deze schrijvers resonantie als alternatief.

27
00:02:17,280 --> 00:02:22,479
Het manifest haalt inspiratie uit het werk van Christopher Alexander.

28
00:02:22,479 --> 00:02:27,120
Ik moet je eerlijk zeggen: die naam zijn mij niet, maar zijn ideeën blijken invloedrijk.

29
00:02:27,120 --> 00:02:31,679
Alexander was een architect die zijn hele carrière wijde aan één vraag.

30
00:02:31,680 --> 00:02:36,719
Waarom voelen sommige gebouwen levend aan, terwijl anderen ons verdoven.

31
00:02:36,719 --> 00:02:40,639
Hij zocht naar wat hij noemde de kwaliteit zonder naam.

32
00:02:41,599 --> 00:02:46,639
Dat intuïtieve weten dat een plek in harmonie is met het leven.

33
00:02:46,640 --> 00:02:49,119
Het gevoel dat je welkom bent.

34
00:02:49,439 --> 00:02:53,199
De schrijvers van het manifest noemen dit resonantie.

35
00:02:53,199 --> 00:03:02,560
Het is de ervaring van iets tegenkomen dat aansluit bij je diepere waarde een vonk van herkenning en een uitnodiging om je te verdiepen.

36
00:03:02,800 --> 00:03:06,799
En dat is toch echt wel anders dan de digitale junkfood van nu.

37
00:03:07,920 --> 00:03:11,520
En AI zou je best wel eens een puzzelstukje kunnen zijn.

38
00:03:12,079 --> 00:03:16,960
Jarenlang hebben we naar software eigenlijk hetzelfde gekeken.

39
00:03:16,960 --> 00:03:22,319
Om miljoenen mensen te kunnen bedienen, moest je één oplossing bouwen die voor iedereen werkte.

40
00:03:22,319 --> 00:03:27,520
Denk aan een webshop die voor elke bezoeker het exact hetzelfde uitziet.

41
00:03:27,519 --> 00:03:33,599
Of een formulier dat precies dezelfde vragen stelt ongeacht wie je bent of wat je nodig hebt.

42
00:03:33,599 --> 00:03:38,400
De uitzonderingen de speciale gevallen de mensen die net iets anders nodig hadden.

43
00:03:38,560 --> 00:03:40,399
Die vielen buiten de boot.

44
00:03:40,639 --> 00:03:43,199
Dat was gewoon te duur om daarvoor te bouwen.

45
00:03:43,280 --> 00:03:52,320
Het resultaat ken je websites die je dwingen in hokjes dat je in de hokjes pas klantenservice die je door eindeloze keuzemenu's jagen.

46
00:03:52,800 --> 00:03:53,759
Software.

47
00:03:53,760 --> 00:03:57,200
Die voelt alsof het niet voor jou gemaakt is.

48
00:03:57,199 --> 00:04:00,319
En dat klopt ook omdat het ook niet is.

49
00:04:00,319 --> 00:04:03,039
Het is gemaakt voor de gemiddelde gebruiker.

50
00:04:03,039 --> 00:04:06,159
En uiteindelijk niemand is gemiddeld.

51
00:04:06,239 --> 00:04:08,079
AI kan dit veranderen.

52
00:04:08,079 --> 00:04:12,800
Voor het eerst kan software zich aanpassen aan jouw situatie, jouw vraag, jouw context.

53
00:04:12,800 --> 00:04:18,480
Dus niet handmatig geprogrammeerd voor elk scenario, maar meer lerend en meebewegend.

54
00:04:18,480 --> 00:04:22,400
Want personalisatie hoeft echt geen luxe meer te zijn voor de happyview.

55
00:04:22,800 --> 00:04:32,000
Dit verklaart waarom onze digitale wereld lijkt op de steriele verdovende architectuur, waar Alexander tegen vocht de one size fits all.

56
00:04:32,000 --> 00:04:33,920
Neem het maar zoals het is.

57
00:04:33,920 --> 00:04:37,680
En hopelijk verandert AI die dynamiek.

58
00:04:38,800 --> 00:04:43,360
Het manifest dat beschrijft een soort van kruispunt.

59
00:04:43,680 --> 00:04:49,759
Ongeacht welk pad we kiezen de toekomst van computing wordt hypergepersonaliseerd.

60
00:04:49,759 --> 00:04:59,920
De vraag is alleen: werkt die personalisatie om ons passief aan schermen geplakt te houden of stelt het onze staat om meer aandacht te geven aan wat er toe doet.

61
00:05:00,600 --> 00:05:07,879
Om een andere toekomst te bouwen, moeten we durven afwijken van wat de techsector normaal vindt.

62
00:05:08,040 --> 00:05:11,720
Hier gaat echt groei boven alles, gebruikers maximaliseren.

63
00:05:11,720 --> 00:05:14,040
En die aannames die zitten echt wel diep.

64
00:05:14,839 --> 00:05:19,000
We kunnen best keuzes maken die soms haak staan op wat iedereen doet.

65
00:05:19,000 --> 00:05:20,519
En dat klinkt misschien abstract.

66
00:05:20,519 --> 00:05:26,439
En daarom hebben de schrijvers vijf principes geformuleerd als een soort van startpunt.

67
00:05:28,040 --> 00:05:31,560
Het eerste principe noemen zij privé.

68
00:05:31,879 --> 00:05:36,759
In het AI-t-perk heeft wie de context beheerst de macht.

69
00:05:37,000 --> 00:05:45,399
Data heeft vaak meerdere belanghebbenden, maar mensen moeten de eerste beheerders zijn van hun eigen context stellen zij.

70
00:05:45,720 --> 00:05:49,800
Dus jij bepaalt hoe de data wordt gebruikt.

71
00:05:49,960 --> 00:05:55,640
In de eerdere aflevering hebben we besproken hoe verschillende versies van ChatGPT omgaan, bijvoorbeeld met gebruikersdata.

72
00:05:55,639 --> 00:05:59,800
En de vraag wie eigenaar is van je input, is dan niet triviaal.

73
00:05:59,800 --> 00:06:03,959
Het manifest stelt dat die eigenaarschap bij jou hoort te liggen.

74
00:06:03,959 --> 00:06:07,879
Het tweede principe is wat zij noemen toegewijd, dedication.

75
00:06:07,879 --> 00:06:11,160
Software moet uitsluitend voor jou werken.

76
00:06:11,480 --> 00:06:15,079
Het moet contextuele integriteit waarborgen.

77
00:06:15,079 --> 00:06:16,199
Helemaal mond vol.

78
00:06:16,360 --> 00:06:21,319
Wat betekent dat dat datagebruik aansluit bij jouw verwachtingen.

79
00:06:21,319 --> 00:06:27,000
En je moet erop kunnen vertrouwen dat er geen verborgen agenda's of conflicterende belangen zijn.

80
00:06:27,000 --> 00:06:34,439
Dus denk aan het verschil tussen een assistent die voor jou werkt en een assistent die betaald wordt om jouw producten aan te smeren.

81
00:06:37,079 --> 00:06:38,920
Dat maakt uiteindelijk alles uit.

82
00:06:40,279 --> 00:06:41,239
Derde principe.

83
00:06:41,399 --> 00:06:43,959
Derde principe noemen zij meervoudig.

84
00:06:44,279 --> 00:06:51,000
Geen enkele entiteit zo de digitale ruimtes die we bewonen mogen beheersen, zeggen zij.

85
00:06:51,000 --> 00:06:59,560
Dus gezonde ecosystemen vereisen verspreide macht, interoperabiliteit en betekenisvolle keuze voor deelnemers.

86
00:06:59,960 --> 00:07:02,600
Het vierde principe is aanpasbaar.

87
00:07:02,600 --> 00:07:05,560
Software moet flexibel zijn en kunnen meegroeien.

88
00:07:05,560 --> 00:07:10,839
Dus in staat zijn om de specifieke behoeftes in te vullen van elke persoon die het gebruikt.

89
00:07:10,840 --> 00:07:15,719
Dus niet één sjabloon voor iedereen, maar technologie die zich vormt naar jou.

90
00:07:15,960 --> 00:07:19,399
Het vijfde, de laatste noemen zij prosociaal.

91
00:07:19,399 --> 00:07:20,519
Prosociaal.

92
00:07:20,680 --> 00:07:24,759
Technologie zou verbinding en coördinatie mogelijk moeten maken.

93
00:07:24,759 --> 00:07:31,400
Het zou ons moeten helpen, betere buren, samenwerkingspartners en beheerders te worden van gedeelde ruimtes.

94
00:07:31,399 --> 00:07:35,319
Dan stellen zij online en offline.

95
00:07:35,879 --> 00:07:39,240
Waarom heb ik nou dit manifest ondertekend?

96
00:07:39,240 --> 00:07:49,560
Ik heb het ondertekend omdat ik geloof dat we als makers en gebruikers van technologie best wel de richting kunnen bepalen niet passief ondergaan, maar actief vormgeven.

97
00:07:49,800 --> 00:07:59,639
In de eerdere aflevering over transparantie in AI hebben we besproken dat transparantie bijvoorbeeld veel vormen kent, van datatransparantie tot procestransparantie.

98
00:07:59,639 --> 00:08:09,639
En dit manifest vraagt om een andere vorm van transparantie, namelijk transparantie over wiens belangen de software dient, wiens belangen de AI dient.

99
00:08:09,879 --> 00:08:14,280
De ondertekenaars van dit manifest zijn geen onbekenden.

100
00:08:14,920 --> 00:08:17,080
Ze had een hele lijst van mensen.

101
00:08:17,079 --> 00:08:20,120
Eén die ik aardig vindt, is Simon Willison.

102
00:08:20,439 --> 00:08:21,640
Zijn blog.

103
00:08:21,960 --> 00:08:25,639
Die haal ik je ook wel regelmatig aan in deze podcast.

104
00:08:25,720 --> 00:08:32,200
Dit zijn mensen die de techindustrie van binnenuit kennen en die zich afvragen of we niet een andere koers kunnen varen.

105
00:08:33,000 --> 00:08:39,000
Misschien denk je nu van ja, dit klinkt allemaal wel mooi, maar wat betekent het nou voor mij concreet.

106
00:08:39,319 --> 00:08:41,000
Laat me een poging wagen.

107
00:08:41,000 --> 00:08:48,600
Als je namelijk een AI-oplossing implementeert in je organisatie, vraag jezelf dan af in wiens dienst werkt deze technologie?

108
00:08:48,600 --> 00:08:54,039
Dient het de gebruiker of dient het een ander belang dat toch eigenlijk wel verhuld blijft.

109
00:08:54,039 --> 00:08:57,319
Als je een platform kiest, vraag dan naar de dataprincipes.

110
00:08:57,319 --> 00:09:01,719
Wie beheert de context kun je erop vertrouwen dat er geen verborgen agenda's zijn.

111
00:09:01,720 --> 00:09:06,039
En als je zelf bouwt ontwerp dan voor resonantie.

112
00:09:06,039 --> 00:09:11,559
En dat betekent bouw technologie waarbij mensen zich naar gebruik beter voelen en niet leger.

113
00:09:11,559 --> 00:09:17,560
Dus bouw geen systemen die aandacht kapen, bouw systemen die uitnodigen tot verdieping.

114
00:09:17,799 --> 00:09:19,560
Dit manifest is geen eindpunt.

115
00:09:19,559 --> 00:09:21,960
Het is een startpunt voor een gesprek, zeggen zij.

116
00:09:21,960 --> 00:09:26,680
De schrijvers delen naast het manifest namelijk een groeiende lijst van principes en stellingen.

117
00:09:27,000 --> 00:09:34,360
Sommigen komen uit hun eigen ervaringen, anderen komen van mensen uit de praktijk in de industrie.

118
00:09:35,000 --> 00:09:40,519
En als deze visie nou bij je resoneert, nodigen ze je uit om aan te sluiten.

119
00:09:40,519 --> 00:09:43,480
En niet alleen als ondertekenaar, kan natuurlijk wel.

120
00:09:43,480 --> 00:09:50,000
Maar ook als bijdrager, waarbij je je expertise of je kritiek of je eigen stellingen allemaal kan toevoegen.

121
00:09:50,320 --> 00:09:53,919
Je vindt het manifest op resonantcomputing.org.

122
00:09:53,919 --> 00:09:56,080
De link staat in de shownotes.

123
00:09:56,399 --> 00:09:58,079
Kijk er eens goed naar.

124
00:09:58,080 --> 00:10:00,000
Ik vind het in ieder geval een goed idee.

125
00:10:00,000 --> 00:10:05,520
Maar bedenk, AI is niet de oplossing voor elk probleem, maar onmisbaar waar het past.

126
00:10:07,279 --> 00:10:14,320
Tot de volgende keer bij AIToday Live: vergeet je niet te abonneren via je favoriete podcast app, dan mis je geen aflevering.

127
00:10:14,320 --> 00:10:16,800
Tot de volgende keer.