Historische Vertelsels - Geschiedenis van de Lage Landen

Historische Vertelsels – Geschiedenis van de Lage Landen is een geschiedenis podcast met historische verhalen over België en de Lage Landen, verteld door Gids53 / Jo Van Dessel (historicus en professioneel gids). De focus ligt op WOII (Tweede Wereldoorlog), de middeleeuwen en de vroeg moderne periode (16e eeuw). De verhalen spelen zich vooral af in (groot) Antwerpen, in het Fort van Breendonk en in Vlaanderen tout court.

Sinds Covid maak ik deze podcast vanuit mijn zolderkamer: ik schrijf en vertel de afleveringen, doe interviews, en mix alles af met muziek en subtiele sound effects. Per reeks breng ik onze ‘Belgische’ geschiedenis tot leven doorheen de bril van de mensen die ze beleefden: historische personages — soms bekend, soms helemaal anoniem. Vanuit hun persoonlijke levensverhaal, hun keuzes, werk en dagelijkse leven leg ik de link met de grote geschiedenis en het tijdvak waarin ze leefden.

De podcast is gelinkt met mijn gidswerk in de Historische Vertelsels-tours en met mijn Historische Lezingen.
Veel luisterplezier — en volg/subscribe zodat je geen nieuwe aflevering mist.

Gids53 (Jo Van Dessel)

Episodes

50 episodes

Coming soon - Episode 3 over Maria Pijpelinckx

Binnenkort volgt aflevering 3 over de jaren 1566-1568 en wat Maria Pijpelinckx dan allemaal meemaakt. Stay tuned.

December 21, 2025 • 1:59

10.2 Maria Pijpelinckx - E2: Oproer in Antwerpen (1562-1566)

Gids53 duikt in het leven van Maria Pijpelinckx, bekend als de moeder van Peter Paul Rubens. Maar ze was zoveel meer. Maria is ondertussen getrouwd met advocaat Jan Rubens. Hij wordt schepen van de stad. Maar in Antwerpen lopen de politieke en ...

December 07, 2025 • Season 10 • Episode 2 • 37:10

10.1 Maria Pijpelinckx - E1: haar jeugd en hoe ze Jan Rubens trouwde (1538-1562)

Ja!!! Reeks 10 in de Historische Vertelsels. Gids53 duikt in het leven van Maria Pijpelinckx, bekend als de moeder van Peter Paul Rubens. Maar ze was zoveel meer. Haar leven leest als een boek vol met voorspoed en minstens evenveel tegenspoed e...

October 22, 2025 • Season 10 • Episode 1 • 35:43

9.7. Abraham Ortelius - Luistervoer met Prof Dr Tine Meganck over netwerken in de 16e eeuw.

In deze 7e Luistervoer ga ik in gesprek met professor Tine Meganck. Zij heeft de netwerken van Ortelius onderzocht en is op het onderwerp gedoctoreerd aan Princeton University in de US. Deze luistervoer gaat nog dieper in op de netwerken v...

August 10, 2025 • Season 9 • Episode 7 • 1:08:05

9.6. Abraham Ortelius - E6: Het Album Amicorum, meer dan zo maar de Linkedin van Ortelius (1574-1598)

Deze 6e episode in de 9e reeks over het leven van Abraham Ortelius gaat over zijn befaamde Album Amicorum. In de 2e helft van de 16e ontstaat in humanistische kringen het fenomeen van het Vriendenboek, meestal een klein boekje waarin vooral gel...

July 15, 2025 • Season 9 • Episode 6 • 51:45

9.5. Abraham Ortelius - Luistervoer met Prof Gerrit Verhoeven over reizen en Grand Tours in de 17/18e eeuw.

In deze 6e Luistervoer ga ik in gesprek met professor Gerrit Verhoeven. Hij onderzoekt al enkele decennia hoe mensen reisden in de vroeg-moderne periode (16e tot 18e eeuw). Omdat Ortelius zo veel reisde, wilde ik met Gerrit deep diven in het on...

May 18, 2025 • Season 9 • Episode 5 • 1:19:35

9.4. Abraham Ortelius - E4: Cartografie en de Theatrum Orbis Terrarum - part 2 (1570-1598)

Deze 4e episode in de 9e reeks over het leven van Abraham Ortelius is het vervolgverhaal over de Theatrum Orbis Terrarum! In 1570 komt de eerste atlas op de markt, een Latijnse versie, gedrukt bij Gillis Coppens van Diest. Er volgen nog meer da...

March 15, 2025 • Season 9 • Episode 4 • 32:29

9.3. Abraham Ortelius - E3: Cartografie en de Theatrum Orbis Terrarum - part 1 (1550-1570)

Episode 3 van reeks 9 over het leven van Abraham Ortelius! Hij is de man die de eerste atlas op de markt brengt in 1570, zijn Theatrum Orbis Terrarum of het Theater van de Wereld. Dit is het verhaal in 2 delen over zijn cartografisch werk. ...

January 29, 2025 • Season 9 • Episode 3 • 30:56

8.10. Filips van Marnix - Luistervoer met Tom Dieusaert over Emanuel Van Meteren (1535-1612)

In deze 5e Luistervoer ga ik in gesprek met Tom Dieusaert, journalist maar vooral ook Antwerpenaar, die, net als hijzelf - Tom woont en werkt in Argentinië - boeken en artikels schrijft over 16e en 17e eeuwse Sinjoren die in het buitenland furo...

July 13, 2024 • Season 8 • Episode 10 • 51:16

8.9. Filips van Marnix van Sint Aldegonde - E9: het eindspel (1585-1598)

In deze 8e reeks vertelt Gids53 over het leven van Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, West-Souburg en Touwinck en zijn rol in de 80-jarige Oorlog. Na de overgave van Antwerpen heeft Filips van Marnix alle moeite van de wereld om zijn h...

May 04, 2024 • Season 8 • Episode 9 • 58:15

8.8. Filips van Marnix van Sint Aldegonde - E8: Van Atrecht tot de Val van Antwerpen (1577-1585)

In deze 8e reeks vertelt Gids53 over het leven van Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, West-Souburg en Touwinck en zijn rol in de 80-jarige Oorlog. Met de Unies van Atrecht en Utrecht wordt de scheiding der Nederlanden ingezet. Farnese ...

March 26, 2024 • Season 8 • Episode 8 • 58:56

8.7. Filips van Marnix - Luistervoer met Leen Huet - Pieter Bruegel de Oude en het Protestantisme

De 8e reeks over het leven van Filips van Marnix van Sint Aldegonde speelt zich af tijdens de godsdiensttwisten in de Nederlanden in de tweede helft van de 16e eeuw. In deze 4e Luistervoer ga ik in gesprek met Leen Huet, alom gevierde kunsthist...

February 17, 2024 • Season 8 • Episode 7 • 1:14:59

8.6. Filips van Marnix - Luistervoer met Kristof Selleslach - Christophe Plantin, een katholiek calvinist?

In deze 3e Luistervoer ga ik in gesprek met Kristof Selleslach, archivaris van het Museum Plantin Moretus en kenner van het drukkersgeslacht. Met hem onderzoek ik hoe tijds- en stadsgenoot van Filips van Marnix van Sint Aldegonde, Christoffel P...

December 28, 2023 • Season 8 • Episode 6 • 1:01:29

8.5. Filips van Marnix van Sint Aldegonde - E5: Van Furie tot Farnese (1576-1578)

In deze 8e reeks vertelt Gids53 over het leven van Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, West-Souburg en Touwinck en zijn rol in de 80-jarige Oorlog. Episode 5 start met de Antwerpse Furie en de befaamde Pacificatie van Gent van november ...

December 22, 2023 • Season 8 • Episode 5 • 35:31

8.4. Filips van Marnix van Sint Aldegonde - E4: Gezant voor de Prins van Oranje (1571-1576)

In deze 8e reeks vertelt Gids53 over het leven van Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, West-Souburg en Touwinck en zijn rol in de 80-jarige Oorlog. In deze 4e episode neemt Willem van Oranje Filips van Marnix in dienst als gezant en amb...

September 02, 2023 • Season 8 • Episode 4 • 52:09

8.3. Filips van Marnix van Sint Aldegonde - E3: Openlijke oorlog tegen Filips II (1566-1571)

In deze 8e reeks vertelt Gids53 over het leven van Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, West-Souburg en Touwinck en zijn rol in de 80-jarige Oorlog. In episode 3 escaleert de opstand van de Geuzen in een regelrechte oorlog tegen de...

June 30, 2023 • Season 8 • Episode 3 • 41:21

8.2. Filips van Marnix van Sint Aldegonde - E2: Openlijk Calvinisme en "van Beelden Afgeworpen" (1562-1566)

In reeks 8 vertelt Gids53 over het leven van Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, West-Souburg en Touwinck en zijn rol in de 80-jarige Oorlog. In episode 2 is Filips terug in de Nederlanden. Hij is heel voorzichtig wat betreft zijn...

April 07, 2023 • Season 8 • Episode 2 • 52:25

8.1. Filips van Marnix van Sint Aldegonde - E1: woelige jeugdjaren in de Nederlanden (1540-1562)

In reeks 8 vertelt Gids53 over het leven van Filips van Marnix, heer van Sint-Aldegonde, West-Souburg en Touwinck en zijn rol in de 80-jarige Oorlog. Een veelzijdig man met een naam als een klok die zijn stempel heeft gedrukt op zijn tijd, het ...

January 29, 2023 • Season 8 • Episode 1 • 39:38

7.5. Martial Van Schelle - E5 extra: Nocturne "80 jaar executieplaats in Breendonk"

Dit is de 5e episode over het leven van Martial Van Schelle, een vergeten "Bekende Belg" uit Merksplas. Ook dit is weer een extraatje. Op 27 november 2022 organiseerde de VZW Vrienden van het Fort van Breendonk een nocturne ter nagedachtenis aa...

December 11, 2022 • Season 7 • Episode 5 • 26:00

7.4. Martial van Schelle - Luistervoer met dr. Dimitri Roden: Gijzelaars en executies tijdens WOII.

Dit is de eerste historisch "Luistervoer", een special edition bij het Vertelsel over het leven van Martial Van Schelle, een vergeten "Bekende Belg" uit Merksplas. Het is een duidingsinterview, met als gast één van dé experten mbt de Duit...

November 30, 2022 • Season 7 • Episode 4 • 46:10

7.3. Martial Van Schelle - E3: "je vais mourir pour la Belgique!", den 'Ti' tijdens WOII (1940 - 1943)

Deze 7e reeks vertelt het levensverhaal van Martial Van Schelle, een vergeten "Bekende Belg" uit Merksplas. Wanneer Nazi Duitsland ons land bezet in 1940, duurt het niet lang of Martial gaat actief in het verzet in binnen- én buitenland: hij he...

November 09, 2022 • Season 7 • Episode 3 • 55:38