Biết là cái đang trải nghiệm mọi thứ

Sau khi đã xác quyết không có ‘tôi’, và không có thân thể rồi, thì câu hỏi tự nhiên sẽ đến “Con là ai?”, hay “Con là cái gì?”

Không có tôi thì cái gì đang biết tất cả những thứ này? Cái gì đang biết sự nổi lên của suy nghĩ cảm xúc, cái gì biết sự hiện ra của hình ảnh, của các ấn tượng giác quan?

Con khám phá ra cái Biết, một thứ không thay đổi, luôn ở đây, biết mọi thứ. Đấy là cái xưa nay vẫn biết, vẫn trải nghiệm mọi hạnh phúc đau khổ của cuộc sống, chứ không phải là cái ‘tôi’.

Khi con đã xác quyết không có tôi và không có thật rồi thì việc nhận ra cái Biết này là rất tự nhiên. Khi con nhận ra rằng không có ‘tôi’ nào, và thân thể chỉ là một tập hợp các ấn tượng giác quan và suy nghĩ, nhưng mà sự biết vẫn xảy ra, con khám phá ra cái Biết này vượt ra ngoài thân tâm. Với nhận thức đó, con bắt đầu tiến vào thế giới của sự thật tuyệt đối. Cái Biết trở nên rõ ràng trong thực tại, không còn chỉ là lý thuyết.

Với những câu hỏi như “Có đang biết hay không?” “Ai đang làm?” “Điều này xảy ra với ai?”, con nhận ra thứ đang trải nghiệm mọi kinh nghiệm là cái Biết này. Cái đang thực sự nghe Thầy giảng không phải ‘tôi’, không phải thân thể, mà là cái Biết. Cái mà từ nó đang phóng chiếu ra suy nghĩ hiểu lời Thầy không phải cái tôi, không phải cái thân thể, mà là cái Biết.

Con bắt đầu khám phá ra sự thật con là ai, hay chính xác hơn, con là cái gì? Khi đã ngẫm sâu sắc, con thấy con không thể nào là thân tâm này được. Thứ thực sự trải qua mọi kinh nghiệm chính là cái Biết này.

Từ sự suy ngẫm và đồng ý, con xác quyết “Ai đang tu?” “Ai đang nghĩ?” “Ai đang sống?” “Ai đang làm?” Xác quyết đấy sẽ thay đổi dần thói quen “Tôi đang làm” của con.

(Trích từ buổi nói chuyện “Mọi kiến nằm trong bài này”, Công viên Tao Đàn Sài Gòn, 14.11.2023)