Álhatturinn

Fæðuráðleggingar yfirvalda snúast ekki um heilsu þína heldur gróða stórfyrirtækja

Share episode

Þú ert það sem þú borðar, eða svo segir máltakið og mýtan, sem okkur hefur verið matreidd ofan í okkur af yfirvöldum og fjölmiðlum. Við berum öll sjálf ábyrgð á eigin heilsu og ef við hlustum á yfirvöld og fylgjum ráðleggingum landlæknis og borðum og hreyfum okkur reglulega þá lifum við hollu, góðu og áhyggjulausu lífi. Heilsuhraust og hamingjusöm. Ekki satt? En hvaðan koma eiginlega þessar ráðleggingar yfirvalda og hverjir skrifa þær? Snúast þær raunverulega um að nýta bestu mögulegu vísindalegu þekkinguna hverju sinni til þess að bæta lýðheilsu og auka vellíðan okkar allra eða eru dekkri annarlegri markmið að baki? 

Ef læknar og vísindamenn eru svona klárir og ráðleggingarnar eru svona skotheldar og góðar af hverju erum við ekki að verða heilbrigðari og hraustari? Hvernig má þá vera að hjarta og æðasjúkdómar verða sífellt algengari og nánast önnur hver manneskja er orðin sykursjúk og í ofþyngd? 

Hvert er upphaf þessara ráðlegginga og hvert er raunverulegt markmið þeirra? Í rúmlega hálfa öld höfum við hlustað á yfirvöld og hlustað á sérfræðinga en samt verðum við bara feitari og feitari og veikari og veikari. Hvaðan kom fæðu pýramídinn og hver ber ábyrgð á honum? Getur verið að pýramídinn sé á hvolfi eða ætti hann kannski að vera hringur? Er fita hinn raunverulegi óvinir eða eru það kolvetnin sem eru gjörsamlega að ganga fram af okkur?

 Getur plöntufæði bjargað málunum eða er kjötið kjörið til þess að bæta meltingu heilsufar og fas? Hversu mikið af kolvetnum, trefjum eða kjöti er ráðlagt að borða og er raunverulega raunhæft að lifa eftir ráðleggingum landlæknis og yfirvalda? 

Það er flókið og kostnaðarsamt lifa heilbrigðu lífi og erfitt getur verið að leggja mat á hvaða ráðleggingar reynist bestar? Er virkilega raunhæft að smíða ráðleggingar sem raunverulega virka fyrir alla, óháð kyni, kynþætti og aldri? Eða erum við kannski bara öll mismunandi og það sem virkar fyrir einhvern einn virkar ekkert endilega fyrir aðra? 

Í þessum nýjasta þætti af Álhattinum skoða vinirnir Guðjón Heiðar, Haukur Ísbjörn og Ómar Þór nýjustu fæðuráðleggingar landlæknis og fara yfir sögu og þróun fæðuráðlegginga á vesturlöndum. Um leið og þeir velta því fyrir sér hvort eitthvað sé til í þeirri skemmtilegu samsæriskenningu að fæðuráðleggingar yfirvalda snúist ekki um að bæta almennings heldur gróða stórfyrirtækja.

HLEKKIR Á ÍTAREFNI

UM ÁLHATTINN
Í þessu einstaka hlaðvarpi munu vinirnir og spekúlantarnir Ómar Þór Ómarsson, Haukur Ísbjörn Jóhannsson og Guðjón Heiðar Valgarðsson taka fyrir og fara yfir samsæriskenningar af ýmsum toga og ræða þær fram og til baka.

Í hverjum þætti verður ein fullyrðing rædd og munu þeir gefa einkunn á bilinu 1-10 byggt á því hversu sammála þeir eru fullyrðingunni í upphafi ferlisins. Síðan þegar þættinum er lokið gefa þeir aðra einkunn og þá mun koma í ljós hversu mikið afstaða þeirra hefur breyst.