Bartosz Czekała i podcast "The Universe of Memory"

Rośliny jak Reflektory Podczerwieni — Jak Leczą Twoje Ciało

• Bartosz Czekała

Share episode

W tym odcinku odkrywam fascynujące i nieznane zjawisko Red Edge – dzięki któremu rośliny komunikują się ze światłem. Wyjaśniamy, jak chlorofil pochłania czerwoną barwę, a komórki liści działają jak miniaturowe reflektory, silnie odbijając światło bliskiej podczerwieni. 

To właśnie to odbicie pozwala nam oceniać ich kondycję, niczym "EKG dla liścia". Zobacz, dlaczego ten mechanizm jest kluczowy w rolnictwie precyzyjnym, monitorowaniu lasów, a nawet w poszukiwaniu życia pozaziemskiego.

Przyjrzymy się również, jak zielone przestrzenie wokół nas, mierzone wskaźnikami takimi jak NDVI i NDRE, wpływają na nasze zdrowie. Przedstawiamy wyniki najnowszych badań naukowych, które jasno wskazują, że kontakt z naturą może:

  • Zmniejszyć stany zapalne w organizmie

  • Poprawić jakość powietrza, którym oddychamy

  • Wzmocnić układ odpornościowy dzięki fitoncydom

  • Zwiększyć aktywność fizyczną

  • Spowolnić starzenie biologiczne na poziomie epigenetycznym

  • Poprawić jakość snu


Odcinek w wersji wideo zobaczysz tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=LSBVKdqyJ0Q&ab_channel=BartoszCzeka%C5%82a

==================================
SPONSOR ODCINKA — MITOWELL ⤵️

https://mitowell.pl/

Zamów lampę do terapii światłem czerwonym, dla siebie i swojej rodziny,  ze zniżką 10% przy kodzie BARTOSZ10.

=========================

https://linktr.ee/bartekczekala -> kursy, newsletter, mejl, strony

=========================
NEWSLETTER o pamięci, językach i żywieniu:

✔️ https://universeofmemory.pl/pamieciowy-przybornik/
=========================
KURSY i SZKOLENIA JĘZYKOWE oraz PAMIĘCIOWE ⤵️

Jeśli interesuję Cię szybka nauka języków obcych oraz skuteczne przyswajanie wiedzy z dowolnej dziedziny, takiej, jak choćby medycyna, czy dietetyka, to sprawdź moje kursy:

✔️ WSZYSTKIE KURSY INTERNETOWE ( https://universeofmemory.pl/kursy-internetowe-uom/ )

✔️ VOCABULARY LABS — Naucz się dowolnego języka od A do Z ( https://universeof...

cześć tu Bartek Czekała ze strony universeofmemory.pl i.com w przyszłości nagrywałem filmiki które pokazywały że istnieje całe mnóstwo różnego rodzaju czynników które są w stanie zmniejszyć całkowitą śmiertelność ale również zmniejszyć śmiertelność spowodowaną między innymi chorobami układu sercowo-naczyniowymi takimi jak zawały właśnie wtedy już poruszałem to było ponad rok temu właśnie w tym filmiku tutaj gdzie podawałem chyba 15 takich czynników że nie bez powodu oczywiście bardzo często medycyna skupia się na diecie ale w praktyce to hoistyczne podejście powinno skupiać się na optymalizacji życia praktycznie pod każdym możliwym względem mówiłem też o tym choćby w tym filmiku gdzie pokazywałem jak dotyk leczy dosłownie nie w tym sensie po prostu różnego rodzaju dziwnych telewizyjnych programów bo kontakt z innymi osobami dotyk nawet tam omawiałem tak że dotyk z poduszką która była stworzona do specjalnie do celu przytulania był w stanie obniżyć markery stanów zapalnych i ciśnienie dotyk między innymi kontakt z innymi osobami jest w stanie bardzo negatywnie wpływać na różnego rodzaju czynniki które właśnie są w stanie mówiąc ogólnie przyczyniać się do powstawania różnego rodzaju chorób cywilizacyjnych z kolei właśnie w jednym z innych odcinków już nawet nie pamiętam w którym bo było ich za dużo omawiałem efekt Roseto który jest absolutnie fantastycznym przykładem takiego zjawiska nawet bez odsyłania opiszę szybko że efekt rozeto polegał na tym że było to takie miasteczko w Stanach Zjednoczonych gdzie okazało się że całkowita śmiertelność między innymi właśnie z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego była mniej więcej trzy razy niższa niż w podobnych miejscowościach w pobliżu dosłownie no i zaczęto szukać co jest powodem czy to jest woda czy ci ludzie więcej ćwiczą i okazało się że piją palą jedzą to samo co wszyscy dookoła innymi słowy nie ćwiczą więcej ale różnica była taka że to ci mieszkańcy imigranci pochodzenia włoskiego mieszkali w rodzinach trzypokoleniowych czyli trzy po prostu pokolenia mieszkały bardzo często w jednym domu to sprawiało właśnie że to wsparcie mniejsza ilość stresu między nimi powodowała mniejszą śmiertelność między innymi z powodu tych chorób to był jeden z takich właśnie pięknych nadrzędnych przykładów pokazujących że owszem możemy się bawić w ćwiczenia możemy się bawić w dietę chociaż może bawić jest to złe słowo ale myślę że wiecie co rozumiem ale to spojrzenie na zdrowie tak naprawdę jest i powinno być szersze parę osób pytało się mnie a propos czego zmieniłem zdanie w ciągu ostatnich jakiś tam paru lat nauki i na pewno jest to jedna z tych rzeczy pamiętam że oczywiście jak każdy taki zelota który się gdzieś tam zaczyna wgryzać w diety mi się wydawało że tylko i wyłącznie dieta nie ma nic poza dietą ćwiczeniami i tym podobnymi a przez te lata zacząłem doceniać tak naprawdę różnego rodzaju te czynniki między nimi pozadietetyczne nawet pozifestylowe jak to się mówi i człowiek zaczął rozumieć że różnego rodzaju takie nawyki z których jak piłem najzwyczajniej w świecie po prostu jak byłem młodszy na zasadzie jedzenie razem posiłków tak to żeby była więź stoły więź przy stoły dajcie mi po prostu kotleta i ja pójdę do pokoju i coś sobie obejrzę przy okazji że to są naprawdę prawdziwe elementy po prostu zdrowego trybu życia każda osoba która ogląda kanał od dłuższego czasu wie że mam lekką obsesję jeśli chodzi o o światło pod czerwone i w przeszłości nagrywałem już wiele odcinków na ten temat natomiast na pytanie czy jestem w stanie polecić

jakiś konkretny produkt odpowiadałem:

Mogę polecić jakieś produkty które są po prostu tanie ale one nie spełniają jakby w pełni tych norm które są podane w badaniach najczęściej w badaniach jeśli mamy do czynienia z tym dobroczynnym wpływem światła po-czerwonego będziemy mieć do czynienia ze spektrum światła 650 do 850 870 czy 900 nanomet i większość różnego rodzaju lamp która jest dostępna na rynku niestety nie dysponuje tym konkretnym spektrum dysponuje spektrum od 700 do na przykład do 1300 1200 1400 nanm po długim czasie tonięcia w tych odmentach internetu szukając wybawienia w końcu trafiłem na sponsora tego odcinka którym jest firma Mowell czy Meetowell w zależności się od tego jak chcę wymawiać który jest producentem właśnie fantastycznych lamp które obejmują to spektrum ich produkt zachwycił mnie tak bardzo że ja byłem osobą która napisała do nich czy potencjalnie są zainteresowani współpracą jakość wykonania samego produktu jak i estetyka jest niesamowita miałem na przykład na półce wcześniej jakiś zegar secesyjny po babci prochy przodków wyrzuciłem je wszystkie bo lampa prezentuje się ładnie po prostu zupełnie serio prezentuje się bardzo ładnie jako dekoracja co pokazuje na załączonym obrazku same urządzenia są zbudowane ze świetnych podzespołów używają między innymi tajwańskich diod epilet sterowników zaserających Minwell chyba najlepiej o tym świadczy że jest trzyletnia gwarancja na każdy produkt uwaga nawet obejmujące zastosowanie komercyjne czyli rozumiecie nawet jeśli są gabinety i ktoś będzie godzinami godzinami naświetlać klientów tymi urządzeniami to wciąż mamy trzyletnią gwarancję kolejnym plusem jest to że jest to polski producent czy innymi słowy nie trzeba gadać z kimś po chińsku czy łamanym angielskim bez problemu jeśli coś się dzieje można kontaktować się z nimi bezpośrednio kolejnym bajerem jest to że jest pilot czyli można sterować tym urządzeniem na odległość nawet nie ruszając specjalnie ręką jeśli ktoś nie ma takiej ochoty dodatkowo mamy cztery długości fal i tryb pulsowania ale chyba największym bajerem z mojego punktu widzenia jest to że są dostępne predefiniowane tryby predefiniowane funkcje jest funkcja dbania o skórę jest funkcja poprawy jakości snu nie jest funkcja poprawy regeneracji po treningu czyli mięśni same diody są dosyć gęsto upchane co czyni każde urządzenie tak kompaktowym jak to jest tylko możliwe bez sztucznego zwiększania powierzchni tutaj pokażę po prostu różnego rodzaju urządzenia jakie są dostępne w firmie MITel natomiast oczywiście trzeba je dopasować do własnych potrzeb ja dysponuję urządzeniem MW200 czyli tym drugim jeśli chodzi o wielkość w kolejce natomiast jeśli ktoś ma potrzebę to można nawet kupić olbrzymi panel który przypomina deskę surfingową mam nadzieję że produkt się zaciekawił bo ja nie jestem gadżeciarzem nigdy nie byłem pewnie nigdy nie będę ale światło poczerwone jest dla mnie szalenie ważne to urządzenie jest dla mnie jednym z największych odkryć po prostu ostatnich lat jeśli chcesz spróbować po prostu na własnej skórze dosłownie i w przenośni jak one działają z kodem Bartosz 10 jest 10% zniżki na dowolne urządzenie i można zacząć prowadzić własne eksperymenty wtedy dzięki jeszcze raz filmie Mito za sponsorowanie tego odcinka serdecznie polecam ze swojej strony i lecimy dalej dzisiaj z kolei chciałbym pogadać o kolejnej rzeczy a propos której zmieniłem tak naprawdę zdanie czyli kontakt z zielenią mimo że teraz oczywiście bym uważał twierdzenia że kontakt z zielenią nie jest ważny za absurdalne to jeszcze 10 lat temu jakby ktoś się mnie spytał to pierwsze skojarzenie było tak: "Ty cholerny hipie idź po prostu do lasu przytul to drzewo znajdź sobie dziuple i o mój Boże on nie ma spodni prawda?" i po prostu wszystkie różnego rodzaju najgorsze i najbardziej kpiące komentarze przychodziły mi do głowy a tymczasem no właśnie w międzyczasie zmieniłem opinię o 180 stopni i między innymi miałem wywiad na kanale podcast charyzmatyczny u Dawida Straszaka a propos potęgi uziemiania szczególnie takiego uziemiania naturalnego jeśli tylko ktoś daje radę czyli chodzenia bosory okazuje się że za tym jest cała cała nauka za dzisiejszym tematem również stoi cały szereg mechanizmów i fantastyczna nauka bo będę mówił o wpływie zieleni na zdrowie będę mówił przez pryzmat bardzo bardzo specyficznego mechanizmu bo żeby było jasne rodzaju mechanizmów czy ilość mechanizmów poprzez które zieleń będzie wywoływać swoje m dobroczynne wpływy skutki jest mnóstwo więc ja dzisiaj chciałbym pokazać tylko jeden z tych z tych czynników czyli na przykład nie będę mówił o wpływie fitoncydów tak czy różnego rodzaju związków lotnych które wycierają drzewa które mają działanie antybakteryjne immunomodulujące ditocydy to jest na przykład ten związek który daje bardzo specyficzny zapach jak zaczyna się wchodzić do lasów iglastych dzisiaj chciałbym tak jak mówiłem przedstawić ten dobroczynny wpływ zieleni poprzez pryzmat światła ponieważ zieleń działa poniekąd jak reflektory jak żarówki na światło pod czerwone czy przynajmniej bliskie podczerwieni i to chciałbym omówić w dzisiejszym odcinku efekt o którym mowa brzmi trochę jak science fiction ale jest znany w literaturze naukowej okazuje się od wielu wielu dekad on nosi nazwę Red Edge czyli czerwona krawędź i nazwa oczywiście nie jest bez powodu jest ona na cześć tego że liście zaczynają odbijać światło w spektrum elektromagnetycznym w długości fal mniej więcej od 670 nanm tutaj się dane różnią niektóre podają badania 650 660 nawet jeśli chcemy spojrzeć szerzej to możemy powiedzieć sobie od 650 nm do mniej więcej 760 nm czyli mniej więcej odczerwieni do światła bliskiego podczerwieni naukowe wyjaśnienie tego mechanizmu będzie polegać na tym że światło czerwone jest pochłaniane przez komórki roślin ponieważ ono bierze udział w fotosyntezie można powiedzieć rośliny potrzebują tego światła ono jest wchłaniane natomiast światło już bliżej podczerwieni nie jest absolutnie do niczego potrzebne i zaczyna być odbijana i każda komórka w strukturze rośliny zaczyna działać jak tak zwany reflektor narożny jeśli ktoś nie wie jak one wyglądają wrzucę tutaj zdjęcie na ekran one po prostu będą odbijały światło które przychodzi z dowolnej strony z dala od po prostu umiejscowienia takiego reflektora narożnego to jest sposób roślin aby unikać przegrzania to to jest jedno z takich oficjalnych wyjaśnień odbijanie tego spektrum światła zaczyna gwałtownie rosnąć im bliżej zaczynamy zbliżać się y pod czerwienie przy 680 nanm będzie wynosić 5% ale wzrasta uwagę do 50% przy długości fai 730 nanm niniejszy wykres świetnie obrazuje to zjawisko i warto zauważyć tam jest pokazane to na przykładzie buraków że to zjawisko tyczy się zdrowych buraków i tak jak tyczy się zdrowych buraków zjawisko będzie tyczyło się ogólnie zdrowej roślinności tak nie takiej która jest chora nie takiej która jest uschnięta im zdrowsza roślina tym większy będzie można powiedzieć czy większa będzie skala tego efektu jeśli spojrzy się ponownie na wykres to widać że na przykład w przypadku chorych buraków tam już to zjawisko nie będzie zachodzić prawie w ogóle albo przynajmniej nie będzie zachodzić w takiej rozciągłości idąc dalej warto pamiętać że mówimy tutaj cały czas o zdrowej roślinności ja tam też wydaje mi się że naturalnie nasze skojarzenia a propos jakieś tam kojącego efektu zieleni będą czyczyć się tego że widzimy po prostu tą zieleń tak a nie po prostu widzimy jakieś poschnięte lasy ja pamiętam że byłem i to było już 20 parę lat temu w Górach Świętokrzyskich na wędrówce górskiej do tej pory pamiętam był chyba te drzewa uschnięty były wtedy bo praktycznie cała wegetacja była praktycznie martwa przynajmniej na różnego rodzaju dłuższych odcinkach i słyszałem wytłumaczenie że wtedy kwaśne deszcze to spowodowały na pewno nie był to kojący widok mimo że człowiek był w górach w przypadku właśnie chorych roślin będzie dochodziło do poniekąd spłaszczenia tego efektu czyli tak jak mówiłem to spektrum ze światła podczerwonego te fale nie są już odbijane w takiej ilości za to występuje znowu zwiększenie odbijania światła czerwonego czyli widzialnego dam taki mały oftopik bo jest to fascynujące dobrze wiemy nie trzeba nawet do tego badań że w momencie w którym mamy wegetację nawet na ulicach miast gdzie po prostu wszystko to jest otoczone blokami i w okolicach tego całego betonowiska temperatura jest zawsze wyższa ale jeśli posadzimy rośliny to wiemy że temperatura się obniża jeśli wrócimy do tego efektu redge tak to wiemy że jeszcze raz światło czerwone jest ogólnie czyli światło widzialne to można powiedzieć największe ciepło jest właśnie wchłaniane przez rośliny on to światło jest potrzebne do fotosyntezy teraz właśnie możemy spojrzeć na to przez pryzmat chorej roślinności więc w przypadku chorej roślinności tak jak mówiłem zaczyna dochodzić do ponownego odbijania zwiększonego światła ze spektrum światła czerwonego czyli tak naprawdę ciepła upraszczając ten temat i właśnie dlatego tylko zdrowa roślinność będzie dawała tą ochronę przed gorącem oczywistym pytaniem które powinno przyjść oczywiście do głowy jest okej co z tą roślinnością w takim razie czy ja muszę być niesamowicie blisko tych roślin żeby zachodził ten efekt czy może po prostu wystarczy być w miarę w pobliżu i okazuje się że wystarczy być zdecydowanie w pobliżu ten efekt będzie się rozchodził na setki metrów jeśli chodzi o odczuwalną skuteczność czyli coś co będziemy byli w stanie zmierzyć i oczywiście dojdę dojdę do takich badań w praktyce oczywiście będzie się to ciągnęło na kilometry kilometry czemu bo ten efekt red jesteśmy w stanie wykryć nawet satelit i to było będzie jedno właśnie z fantastycznych zastosowań tego efektu naukowych do których też zaraz dojdę właściwie można opisać to to już teraz te właśnie oficjalne zastosowanie tego efektu stosuje się go między innymi w misjach kosmicznych żeby zobaczyć czy na jakiejś konkretnej planecie jest roślinność tak bo jeśli jest roślinność to będzie potencjalnie dochodziło do tego efektu właśnie Red Edge jeśli chodzi o naszą planetę to jakby ten efekt pozwala na odległość czasami bardzo znaczącą odległość śledzić zmiany różnego rodzaju klimatyczne zmiany jeśli chodzi o stan lasów stan biomasy czyli innymi słowy za każdym razem jeśli będziemy mieć do czynienia na jakimś obszarze z niedożywieniem roślinności tej całej biomasy chorobami spowodowanymi różnego rodzaju czynnikami nawet y po prostu insektami czy infekcjami jakimiś bardziej y chciał powiedzieć globalnymi ale na zwiększonym obszarze spowodowany choćby grzybami czy różnego rodzaju pasożytami właśnie Red Edge pozwala nam wykrywać na odległość nie nie jest tak że ktoś musi biegać po tym lesie i kontrolować każde drzewo ten efekt pozwala właśnie bez udziału jakby czy człowieka bez wchodzenia do takiego lasu siedzenie czy tam jest coś okej czy nie jako kolejną ciekawostkę warto dodać że właśnie ten efekt Red Edge odbijania światła szczególnie w spektrum bliskiej podczerzewieni bardzo dobrze widać na zdjęciach roślinności zdrowej roślinności robionych właśnie w świetle podczerwonym te drzewa ta roślinność zamienia się po prostu w białe takie reflektory które zresztą wyglądają również estetycznie bardzo ładnie i właśnie dlatego roślinność działa poniekąd jako żarówki na światło podczerwone czy światło bliskie podczerwieni istnieje nawet cały osobny wskaźnik który będzie nam pokazywać między innymi na podstawie choćby zdjęć satelitalnych czy na danym obszarze mamy do czynienia z roślinnością czy nie czy ona jest zdrowa czy nie on się nazywa NDVI czyli normalized difference vegetation index czyli jest to wskaźnik znormalizowanej różnicy wegetacji i wskaźnik ten działa dosyć prosto w przypadku kiedy nie będzie lądu ten wskaźnik będzie wynosił mniej niż zero czyli na przykład na mapach różnego rodzaju używających tego indeksu -1 oznacza ocean choćby wskaźnik mniej więcej w okolicy zera będzie oznaczać że mamy do czynienia z brakiem roślinności to na przykład różnego rodzaju betonowiska tak jak mówiłem będą pokazywać NDVI mniej więcej na tym poziomie powyżej zera mamy już do czynienia z roślinnością ale im wyższy jest wskaźnik tym zdrowsza roślinność czyli na przykład na mocno zalesionych obszarach czy choćby obszarach puszczy będziemy mieć wskaźnik jeden jeśli mamy do czynienia właśnie z dużą ilością roślin i one są w pełni zdrowe osobną wariacją tego wskaźnika jest tak zwany NDRE czyli normalized difference index gdzie kolor zielony pokażę tutaj taką mapkę będzie oznaczać zdrową roślinność różnego rodzaju odcienie czerwieni brązowy żółty będą oznaczały różnego rodzaju stany chorobowe potencjalnie takiej biomasy brzmi fascynująco wygląda mam nadzieję równie fascynująco natomiast zobaczymy co co mówią na to badania oczywiście nie w każdym z tych badań ten efekt Red Edge będzie odpowiedzialny po prostu za te wszystkie dobroczynne skutki bo tak jak mówiłem mechanizmów jest zdecydowanie więcej a ze względu na odległości które występowały często w tych badaniach Red Edge zdaje się być jednym z takich mocniejszych czynników który będzie wpływać na dobrostan uch za dużo emocji będzie wpływać na dobrostan po prostu tych osób pierwsze takie badanie chyba jedno z moich ulubionych nazywało się The Green Heart Louisville Project i w tym badaniu wzięło udział 745 osób w wieku 25 do 75 lat 60% tej populacji to były kobiety 77 czy 6% to były osoby białe mniej więcej połowa była nie wiem czy u Boga jest dobrym słowem ale na pewno nie byli to ludzie zamożni zarabiali poniżej 50 000 $arów rocznie u tych osób pobierano próbki krwi y moczu paznokci włosów przed i po nasadzeniach i mieszkańcy skoci również mieszkali po prostu blisko terenów zalesionych albo poza nimi więc można powiedzieć mieliśmy poniekąd w ramach tej populacji całej grupę kontrolną już o to jak wyglądał sam eksperyment w latach 2019 do 2022 zasadzono w sumie 8425 zimozielonych drzew i krzewów w sumie 42 gatunki z pięciu rodzin oraz 630 drzew iściastych gatunki zimnozielone to były między innymi sosna cyprys cis ostrokrzew i magnolia gatunki iściaste obejmowały głównie dereń dąb i świdośliwę pielęgnacją zajmowali się członkowie projektu i firma Bright Viiew Landscape jeśli chodzi o dane zdrowotne przede wszystkim mierzono HSRP czyli białko reaktywne C wysokiej wrażliwości które jak nazwa sugeruje jest po prostu znacznie ulepszoną wersją białka reaktywnego C czyli tego chyba najbardziej popularnego markera tuż obok odczynu biernackiego OB który jest używany do mierzenia stanów zapalnych po nasudzeniach osoby z zielonych terenów miały średnio 30 do 20% niższy poziom HSCRP czyli jeszcze raz białka reaktywnego C o wysokiej wrażliwości niż mieszkańcy terenów bez roślin obniżony stan zapalny oczywiście oznacza również mniejsze ryzyko chorób serca udar zawał miażdżyca różnica mniej więcej w tej wartości HSCRP odpowiadała różnicy między osobą 42letnią a 33letnią i kwantyfikacja czyli ubranie tego liczby oczywiście polega na tym że wraz z wiekiem stany zapalne ogólnie rosną chociaż oczywiście trzeba podkreślić że one rosną nie tylko ze względu na sam proces starzenia się a bardzo często różnego rodzaju konsekwencje czy piętrzenie się problemów które wcześniej nie dotykały nas tak mocno mimo że istniały jak byliśmy młodzi lub osobą aktywną fizycznie versus nieaktywną co przekładało się na 10 do 15% mniejsze ryzyko zawału nowotwor lub śmierci z dowolnej przyczyny dane te to to jest projekcja trzeba podkreślić bo mieliśmy do czynienia z danymi za czy nasadzenia były w latach 2019-2022 więc dane długoterminowe będziemy mieć dopiero za 10 15 lat oczywiście warto zrozumieć że aż taki spadek po prostu te tego białka reaktywnego c wysokiej wrażliwości jest naprawdę znaczący i rzeczywiście jak najbardziej może się przekładać długoterminowo na zmniejszenie całkowitej śmiertelności powstawania tych choćby chorób układu sercowo-naczyniowego czy nowotworów gdzie czynnik zaparny zapalny jest jednym z najważniejszych elementów jako kolejny taki oftopik jako ciekawostkę trzeba podać że właśnie to że roślinność kontakt z roślinnością czy nawet mieszkanie blisko terenów zielonych co oczywiście będzie tyczyło się również sytuacji w której ktoś ma dom z ogródkiem wpływa na to że jest niesamowicie ciężko czy niektórzy mówią właściwie niemożliwe żeby kontrolować w pełni dowolne badanie tak bo jeśli na przykład będziemy mieć testowanie różnego rodzaju leków tak i będziemy mieć że na przykład użycie tego leku wpłynęło w ten czy inny sposób na różnego rodzaju obserwowane punkty końcowe no się okazuje że jeśli nie jesteśmy w stanie kontrolować między innymi zieleni to okazuje się że no jest różnego rodzaju wnioski które zaczynamy wyciągać są takie no ciężkie jakby w pełni do uzasadnienia i oczywiście będzie się to tyczyło różnego rodzaju innych wskaźników czy przepraszam czynników zakłócających takich jak choćby sen o czym mówiłem w innym odcinku w kolejnym badaniu wzięło udział 39 uczestników średnia wieku wynosiła 56,4 lat w badaniu tym co tydzień przez okres pięciu tygodni badano różnego rodzaju markery które zaraz opiszę i sprawdzano jak odległość właśnie od źródła roślinności używając tego wskaźnika o którym mówiłem czyli NDVI wpływała na różnego rodzaju markery gdanie użyto tutaj modelu liniowego z efektami mieszanymi czyli uwzględniając czynniki zakłócające takie jak demografia dieta ruch hałas czy zanieczyszczenie powietrza sama aktywność fizyczna była monitorowana przez urządzenia osobiste żeby eliminować jeden z tych mocnych jednak czynników zakłacających który jest w stanie wpłynąć na różnego rodzaju markery również markery stanów zapalnych po uwzględnieniu wszystkich zmiennych zakłócających ten wskaźnik NDVI roślinności w od 50 m od źródeł roślinności powodowało obniżenie holesteru całkowitego o 21,6% obniżenie hipoproteiny LDL o 14,9% obniżenie glukozy o 11,2% i obniżenie markera HCRP czyli jeszcze raz białka reaktywnego C wysokiej wrażliwości o 41,3% i podobne wyniki uzyskano właśnie dla odległości 100 i 250 m po korekcie na wielokrotne testowanie efekt dla glukozy i HSCRP nie był już istotny statystycznie tutaj trzeba wyjaśnić jedną rzecz bo osoby które nie czytają badań zauważyłem czasami jak przeczytają w abstrakcie że coś nie jest istotne statystycznie to jest to nie jest nic niewte bardzo ciężko jest o istotność statystyczną przy niskiej próbce po prostu przy jakiejś małej kohorcie z prostego powodu bo tych osób jest zbyt mało czy innymi słowy jeśli w badaniu by wzięło udział 3000 osób mielibyśmy taki efekt to byśmy mieli cholernie wysoką istotność statystyczną musimy więc rozróżniać istotność statystyczną od istotności klinicznej wynik może być nieistotny statystycznie może być bardzo istotny klinicznie i właśnie z tym mamy do czynienia w tym przypadku czyli jeśli mamy spadek o ponad 40% marker właściwie jednego z najlepszych markerów stanów zapalnych które mamy oczywiście ciężko kwantyfikować te markery stanów zapalnych zawsze ale to jest jeden z najlepszych zdecydowanie markerów jakimi obecnie dysponujemy więc spadek o ponad 40% HSCRP jest bardzo bardzo istotny klinicznie żeby jasne tutaj nawet mamy do czynienia z obniżeniem poziomu glukozy dla osób które nie znają bym powiedział szerszego spektrum zastosowań właśnie światła podczerwonego czy bliskiego podczerwieni to jak najbardziej światło to jest w stanie wpływać na obniżenie poziomu glukozy i tutaj jest o tym cały osobny filmik gdzie opisywałem takie bezpośrednie badania które właśnie mierzyły jak ekspozycja na to światło jest w stanie nie tylko obniżyć jakby poziomy glukozy ale również same samą wysokość tych pików glukozy tak czyli na przykład jeśli komuś zwyczajnie by skoczył cukier do 160 mg na decit to po przy naświetlaniu może skoczyć tylko do 140 czy 130 więc znowu jest to coś niesamowicie przydatne z punktu tego widzenia klinicznego szczególnie u pacjentów którzy są w grupie ryzyka oczywiście replikacja tych badań jest spora była na przykład było opublikowane badanie w 2024 roku czyli w zeszłym roku na kohorcie osób z Madrytu w wieku ponad 65 lat yyy wzięło udział w sumie 2114 uczestników i rzeczywiście pokazywano że jeśli będziemy mieć zdrową zieleń czyli właśnie znowu sądząc po tym y markerze czy wskaźniku NDV i to do odległości nawet 1 km będziemy mieli do czynienia z między innymi jeśli chodzi o wyniki obniżeniem interlekiny 6 czyli jeden z takich klasycznych markerów stanów zapalnych obniżeniem markera NT Pro BNP o którym już mówiłem parę razy na kanale który pokazuje jak mocno musi musi rozciągać serce czyli jak mocno jest obciążane podczas pompowania krwi ten marker obniżył się na przykład o min 5,56 jeśli NDVI było w promieniu 250 m wysokie od źródła tej wegetacji mamy wiele badań które pokazują dosyć mocno tą przyczynowość jeśli chodzi o to że kontakt z zielenią czy bliskość zieleni będzie wpływała pozytywnie na różnego rodzaju markery zdrowia ponownie nie jest to tylko kwestia samego tego że ta zieleń będzie tymi naszymi żarówkami na podczerwień czy czy spektrum światła bliskiego podczerwieni jest więcej wskaźników oczywiście międzymi tak jak opisywałem na początku zapach natomiast ja będę musiał chyba wszystkie te potencjalnie mechanizmy byłem kiedyś tym no właśnie opętany jak już odkryłem że się mylę opisać w osobnym filmiku jeśli interesuje was taki filmik dajcie znać że dopiszę na tą moją nigdy niekończącą się listę filmików do zrobienia co mi tam nie odmówię sobie jeszcze przyjemności omówienia jednego badania ze stycznia tego roku czyli 2025 w badaniu wzięło udział 116 uczestników z Karoliny Północnej w Stanach Zjednoczonych i tam badano jaki jest wpływ tej wegetacji roślinności w miejscu zamieszkania i jak on wpływa na marker EAA czyli przyspieszenie wieku epigenetycznego który jest markerem metylacji DNA co możemy traktować jako ogół uszkodzeń DNA i tam badano zieloność oceniano za pomocą pokrycia drzewami pokrycia roślinnością ogółem i tym markerem NDVI czyli markerem po prostu pokazującym jak zdrowa jest roślinność uwzględniono czynniki zakłócające takie jak dane demograficzne palenie skład krwinek białych czy lokalizacja geograficzna wyniki były takie że wzrost dzieleni w promieniu 500 m od domu wiązał się z zmniejszeniem tego przyspieszenia y wieku epigenetycznego o od 1 do 1,6 roku jeśli mieliśmy do czynienia z drzewami jako roślinnością o 1,2 do 1,5 roku jeśli było ogólne pokrycie roślinnością i od 9 był spadek tego markeru do 1,3 jeśli ta roślinność była zdrowa 11 z 12 wyników było statystycznie istotnych tak zawsze daj mi znać w komentarzach co sądzisz o tym temacie czy masz jakieś swoje fantastyczne anegdotki którymi możesz się podzielić jeśli chodzi o wpływ właśnie roślinności na zwiększenie dobrostanu czy to fizycznego czy to psychicznego z mojej strony to jest coś nad czym staram się pracować na pewno mam olbrzymie olbrzymie braki jeśli chodzi o zwiększenie tego kontaktu z roślinnością chociaż mieszkam przy parku żeby było śmiesznie ale często po prostu nie starczy czasu na na te regularne kontakty może to jest coś o co powinienem się założyć daj mi znać właśnie co o tym sądzisz jakie są twoje doświadczenia jeśli chodzi o inne pytania jestem dostępny przynajmniej przez jakiś czas w sekcji komentarzy można mi śmiało je zadawać postaram się odpowiedzieć na jak najwięcej z nich jeśli chodzi o stałe ogłoszenia polecam swoje flagowe kursy Vocabulary Labs czyli laboratoria językowe nie pokazuje jak nauczyć się dowolnego języka z dowolnej rodziny języków od a do z samodzielnie idealne żeby no właśnie przestać między nimi wydawać non stop pieniądze na szkoły językowe koreptytorów aplikacje i tym podobne często powtarzam szczególnie teraz w erze sztucznej inteligencji większość szkół językowych jest już martwych inni tak naprawdę jeszcze o tym nie wiedzą jeśli chodzi o kurs Kuźnia ekspertów czyli Expert Incubator ten kurs koi pokażę ci jak opanować dowolną inną dziedzinę od a do z jak samodzielnie stworzyć plan nauki jak nauczyć się zapamiętywać jak tworzyć głębokie rozumienie tematu wdrażać suche informacje w praktykę kurs jest idealny dla wszystkich osób które na przykład chcą zmienić pracę nie mają obecnie zestawu umiejętności aby dokonać właśnie przekwalifikowania się wydaje dla uczniów i studentów osób które chciałyby mieć lepsze oceny przejść po prostu z dumą przez ten etap edukacji dla osób które już mają fantastyczną pracę ale jak to z pracą bywa trzeba dostać jakiś awans trzeba dostać podwyżkę a żeby to zrobić trzeba zdać jakiś egzamin certyfikat jakoś się wykazać kurs również świetnie pokazuje jak przygotowywać się do różnego rodzaju egzaminów nie wiem ile setek miałem osób które zdawały egzaminy sędziowskie radcowskie na przykład jeśli chodzi na doradcę podatkowego jeśli chodzi na przykład rodziny prawne na pilota egzaminy medyczne jeśli chodzi o o lekarzy jest tego mnóstwo a jest na końcu kursu o jeden było za daleko gdzie pokazuje jak zatrzymać i odwracać androgenowe łysienie zarówno u kobiet jak i mężczyzn między innymi jak walczyć z telogenowym wypadaniem włosów jak je zdiagnozować jak je zatrzymać oraz jak walczyć z różnego rodzaju upalczywymi kłopotami skóry głowy takimi jak choćby właśnie upierliwy łupierz trzy piosenki rockowe przypięte w pierwszym komentarzu pod filmikiem również w tym komentarzu pod nim będzie literatura naukowa na którą powoływałem się w tym odcinku zawsze polecam przedstać ją samemu rozszerzyć swoją wiedzę na dany temat i z kolei również w tym komentarzu będzie bonusowa ciekawostka która będzie tyczyła tego że kontakt z zielenią może być czymś co jest przepisywane medycznie nie chcę nic więcej zdradzić bo po to jest ciekawostka w komentarzu ale polecam przeczytać bo jest kraj który między innymi zaleca takie rzeczy medycznie w opisie znajdziesz oczywiście linki do wszystkich kursów między innymi ale również do mojego newslettera jak się kliknie się link wyskakuje okienko można wprowadzić swój adres mailowy i tam na ten adres który wprowadzisz wysyłam z kolei artykuły powiązane z poprawą pamięci poprawą produktywności nauków języków obcych oraz między innymi sporadycznie analizą badań naukowych jeśli zaciekawiły cię wszystkie informacje które wymieniłem w tym filmiku i chciałbyś nauczyć się ich przyswoić jak najszybciej można je ściągnąć w formie łatwo dostępnych fiszek elektronicznych ta opcja jest dostępna dla patronów kanału patronem można zostać za 40 zł miesięcznie można zapisać się nawet na jeden miesiąc jeśli ktoś ma ochotę i ściągnąć fiszki nie tylko do tego odcinka ale ponad 130 poprzednich jeśli ktoś chciałby przyswoić wiedzę również z nich dla patronów dostępny jest forum gdzie można mi zadawać pytania jeśli ktoś ma jakieś palające pytanie na które nie otrzymał odpowiedzi tutaj no niestety nie jestem w stanie być wszędzie jest za dużo tych komentarzy dla patronów dostępna jest sekcja badanie tygodnia gdzie raz w tygodniu omawiam właśnie najciekawsze badanie danego tygodnia dotyczące całego spektrum różnego rodzaju zagadnień dietetycznoedycznych tam jest już ponad 130 badań zbliżam się do 140 jeśli ktoś chce dalej mieć kolejną jakąś porcję informacji to jeszcze raz polecam serdecznie rozważanie patronatu dzięki serdecznie jak zawsze za wysłuchanie tego odcinka i do zobaczenia do usłyszenia w następnym