NEURONY spalają TŁUSZCZ?! Odkrycie, które zmienia wszystko, co wiemy o mózgu

Najnowsze badania pokazują, że mózg ma znacznie większą elastyczność metaboliczną, niż dotąd sądziliśmy. Naukowcy odkryli mechanizm pozwalający neuronom wykorzystywać trójglicerydy jako źródło energii — z pominięciem klasycznych szlaków opartych na glukozie.

To odkrycie może zmienić sposób myślenia o metabolizmie mózgu, roli diety, a nawet o chorobach neurodegeneracyjnych. W filmie opowiadam, co dokładnie udało się wykazać, dlaczego enzym DDHD2 okazał się kluczowy i jak nowe dane łączą się z tym, co wiemy o ketozie, mitochondriach i paliwie dla neuronów.

Odcinek w formie wideo do zobaczenia tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=b_zbxjeI1n0&t=12s

=========================

https://linktr.ee/bartekczekala -> kursy, newsletter, mejl, strony

=========================
NEWSLETTER o pamięci, językach i żywieniu:

✔️ https://universeofmemory.pl/pamieciowy-przybornik/
=========================
KURSY i SZKOLENIA JĘZYKOWE oraz PAMIĘCIOWE ⤵️

Jeśli interesuję Cię szybka nauka języków obcych oraz skuteczne przyswajanie wiedzy z dowolnej dziedziny, takiej, jak choćby medycyna, czy dietetyka, to sprawdź moje kursy:

✔️ WSZYSTKIE KURSY INTERNETOWE ( https://universeofmemory.pl/kursy-internetowe-uom/ )

✔️ VOCABULARY LABS — Naucz się dowolnego języka od A do Z ( https://universeof...

Transcript

0:00

Cześć, tu Bartek Czekała ze strony universeofmemory.pl i .com Święta naukowe przyszły bardzo wcześnie w tym roku, ponieważ ostatnie d trzy miesiące to przynajmniej z mojego punktu widzenia zalew naprawdę fascynujących badań, które dostarczają fascynujących wniosków z różnego rodzaju dziedzin medycyny. I skupimy się właśnie na jednym z takich badań, które było absolutnie przełomowe. Akurat rewolucyjne chciałoby się rzec, które pokazało, że mózg jest w stanie utleniać kwasy tłuszczowe na energię, a konkretnie neurony. Przez bardzo długi czas, jeśli cię to interesuje, to tu było o tym odcinek, uważano, że neurony są w stanie jedynie utleniać glukozę, aby produkować energię. Potem okazało się, że są w stanie fantastycznie utleniać ciała ketonowe na energię. No i koniec końców wyszło, że potrzebuje mózg mniej więcej w warunkach niedostatecznych podaży węglowodanów, czyli kiedy jest się na diecie ketogenicznej, kiedy się pości, maksymalnie od 30 do 50 glukozy i tą glukozę jest w stanie wyprodukować samo ciało na ścieżce glukoneogenezy. Posuwała się mniej więcej w ten sposób. Neurony spalają tylko glukozę. Potem okazało się, że spalają również ciała ketonowe, a teraz okazuje się, że z olbrzymią dozą prawdopodobieństwa, jak zaraz zobaczycie, są w stanie również utleniać kwasy tłuszczowe na energię. Jest to niesamowita ciekawostka, którą można opowiedzieć rodzinie potem przy spotkaniu albo obiedzie, jeśli chcecie, żeby was porzuciła. Żeby było jasne, nie jest to tylko ciekawostka, bo będzie również potencjalnie wymiar, jak zobaczycie praktyczny tego. Warto również w ramach ciekawostki dać taki szybki rysk historyczny, bo to jest fantastyczne, jak dochodzono do tego. W roku 2013 odkryto, że neurony zawierają enzymy, które są w stanie uskuteczniać betaoksydację, gdzie betaoksydacja jest właśnie tym procesem utleniania kwasów tłuszczowych na energię, czyli te cząsteczki przede wszystkim ATP, czyli trifosforanu adenozyny. W 2019 roku odkryto, że neurony będą zawierać białka powiązane z metabolizmem kwasów tłuszczowych. Jednocześnie ani w tym pierwszym badaniu, ani w tym drugim nie stwierdzono, że neurony rzeczywiście są w stanie utleniać kwasy tłuszczowe. Po prostu mają potencjalnie, nazwijmy to machinerię, która jest w stanie uskuteczniać ten proces i pozyskiwać energię z niego. Dodatkową zagadką, która pojawiła się również w ciągu ostatnich dwóch lat jest to, że w neuronach osób, które cierpią na chorobę Alzheimera odkryto kropelki tłuszczu, czyli kropelki, które będą składać się z kwasów tłuszczowych. Nie wiadomo było skąd one się biorą, ponieważ no właśnie generalnie komórki, które będą składować te te kropelki nasze tłuszczu, to są adipocyty, czyli nasze komórki tłuszczowe, hepatocyty są w stanie to robić. Natomiast nie było wiadomo skąd one się biorą w neuronach. U osób jeszcze raz z Alzheimerem. To nie są jedyne osoby, u których odkryto te kropelki tłuszczu, ale te osoby, u których je odkrywano w neuronach charakteryzują się jedną rzeczą. Możliwość produkcji energii w mózgach takich osób, w neuronach takich osób jest znacząco upośledzona, ponieważ jak opowiadałem w tym filmiku, jakby cofać Alzheimera, tam mamy różnego rodzaju zaburzenia metaboliczne, które uniemożliwiają właśnie efektywne produkowanie tych cząsteczek energii ATP. Natomiast w tym roku pokazało się nie jedno, lecz dwa badania, które pokazały właśnie, że neurony rzeczywiście są w stanie utleniać kwasy tłuszczowe na energię. I to drugie badanie, co ciekawe i bardzo ważne, było replikacją wniosków czy wyników z tego pierwszego badania, czyli niezależny zespół naukowców zweryfikował dane tego pierwszego zespołu i pokazano, że neurony są w stanie magazynować trójglicery na energię. Te trglicery i uwalniane z nich kwasy tłuszczowe będą stanowić właśnie potencjalnie jedno ze źródeł energii dla neuronów. I co jeszcze ważniejsze podkreślono, że ten mechanizm nie jest jakimś mechanizmem awaryjnym, tylko normalnym mechanizmem właśnie utrzymywania aktywności synaps produkcji energii, żeby neurony były zdrowe i odżywione i funkcjonowały tak jak trzeba. Natomiast dopiero badanie opublikowane 30 września 2025 roku, więc niecałe półtorej miesiąca temu pokazało jaki mechanizm stoi za tym wszystkim. Badanie zostało przeprowadzone przez zespół z University of Queensland z Australii we współpracy z naukowcami między innymi z Finlandii i Singapuru. To jest ta sama grupa, która od kilku lat badała tajemniczy enzym DDHD2, wcześniej znany z udziału w chorobie neurodegeneracyjnej zwanej dziedziczną paraplegią spastyczną typu 54. I pacjenci z mutacjami w genie DDHD2 cierpią na stopniowy zanik mięśni, zaburzenie poznawcze i problemy z chodzeniem. Do tej pory nikt nie wiedział, dlaczego brak tego enzymu prowadzi do obumierania neuronów. Okazało się, że ten tajemniczy enzym DDHD2 jest odpowiedzialny za odcinanie końcówek kwasów tłuszczowych i fosipidów wewnątrz neuronów. powduje w ten sposób uwalnianie kwasów tłuszczowych o średnim i długim łańcuchu. Przede wszystkim wykazano, że powoduje właśnie uwalnianie kwasu palmitynowego, myristynowego i stearynowego. Wtedy te kwasy tłuszczowe są przekształcane, my znamy bardzo dobrze z naukowego punktu widzenia ten proces, są przekształcane w acylokoenzymy, a które wewnątrz mitochondriów właśnie będą przechodzić proces betaoksydacji i będą zamieniane na energię. Co ciekawe, okazało się, że ten enzym DDHD2 działa poniekąd na żądanie, to znaczy jego aktywność i tym samym utlenianie kwasów tłuszczowych będzie wzrastać w warunkach aktywności. Czyli na przykład podczas nauki, jeśli będziemy coś zapamiętywać, potencjalnie y aktywność tego enzymu może być większa. Ale oczywiście to były jakieś takie domniemania mechanistyczne. Stwierdzono, że trzeba to przetestować. wyhodowana sztucznie model myszy, który nie miał tego enzymu DDH2 i dodatkowo robiono równolegę badania invitro na modelach neuronów, które również były pozbawione tego enzymu. W badaniach tych wyszło, że poziom tych cząsteczek naszych energetycznych ATP był zmniejszony zarówno u myszy, jak w tych modelach komórkowych, neuronów, zarówno w stanie spoczynku, jak i w stanie aktywności. spadło również użycie tlenu, co pokazuje, że no jakby sam sama nazwijmy to aktywność mitochondriów spadła. I rzeczywiście badano, co robi neuron w momencie, w którym właśnie nie ma tego enzymu DDHD2. Okazało się, że neurony próbowały zwiększyć poziom glikolizy, czyli rozkładu glukozy na energię, ale mimo tego, że ten poziom glikoizy był zwiększony, to wciąż produkcja tych cząsteczek ATP była średnio mniejsza o 20%. Jeśli chodzi o te acetylokoenzymy, a o których wcześniej wspominałem, ich produkcja przy braku tego enzymu spadła o 31,5%, co całościowo pokazywało, że ogólnie bez tego enzymu, który jeszcze raz powoduje czy wspomaga betaoksydację, czyli utlenianie kwasów tłuszczowych na energię w neuronach, ogólna produkcja energii w tych neuronach spada. Czy innymi słow słowy spada też efektywność funkcjonowania neuronów. Co działo się z tymi kwasami tłuszczowymi w neuronach, kiedy nie było tego enzymu DDHD2? Okazuje się, że neurony zaczęły gromadzić kropelki tłuszczu i to interpretacja była taka, że albo próbowały one magazynować te kropelki tłuszczu, tak jak wcześniej wspominałem, te klasyczne nasze komórki jak adipocyty czy hepatocyty, albo druga interpretacja była taka, że te kropelki tłuszczu zaczęły się tam gromadzić dlatego, że neurony nie były właśnie w stanie ich przepalić. Tutaj możemy się cofnąć właśnie do początku odcinka, gdzie wspominałem, że badania ostatnich dwóch lat wykazały zagadkę, dlaczego potencjalnie u osób z Alzheimerem, czy też różnego rodzaju chorobami neurodegeneracyjnymi pojawiają się kropelki tłuszczu w neuronach. I wychodzi na to, że to jest właśnie wyjaśnienie tego patologicznego procesu. Kiepską godzinę wybrałem, szczerze mówiąc, bo już zaczyna się ściemniać. Ostatnia taka najbardziej elegancka część tego całego eksperymentu polegała

na tym, że naukowcy stwierdzili: 7:55

okej i tutaj zrobię małą powtórkę tego co mówiłem. Ten enzym DDHD2 tak jak mówiłem odcina reszty kwasów tłuszczowych i fosipidów wewnątrz neuronów i to powoduje uwolnienie tych kwasów tłuszczowych średniego i długiego łańcucha. Czyli innymi słowy mieliśmy kwas starenowy, palmitynowy i meristynowy. Więc oni stwierdzili, okej, jeśli w takim razie tego enzymu nie ma, a jednocześnie neurony są w stanie przeprowadzać betaoksydację, to jeśli pominiemy ten jeden krok, czyli odcinanie reszty kwasów tłuszczowych i fosfoipidów i podamy gotową aktywną mieszankę tych kwasów, to neurony powinny być w stanie utlenić je i tym samym powinny w stanie być produkować optymalną ilość energii. I to jest najpiękniejsze. W ciągu 48 godzin po tym eksperymencie mitochondria wróciły do swojego prawidłowego kształtu i rozmiaru. Przywrócono w pełni liczbę produkowanych cząsteczek ATP i dodatkowo sama komunikacja synaptyczna została przywrócona w pełni do normy. Innymi słowy wykazano, no chciałoby się rzecą wątpliwość, że neurony jak bardziej w stanie są utleniać kwasy tłuszczowe, czyli są w stanie przeprowadzać proces betaoksydacji i jest to normalna fizjologiczna część procesu produkcji energii w neuronach, czyli nie tylko ciała ketonowe, nie tylko glukoza, ale również kwasy tłuszczowe. Natomiast pokazano również, że w momencie, w którym mieszanka tych kwasów tłuszczowych, tych acetylkoenzymów a była zbyt duża, to powstawało duży stres oksydacyjny w neuronach. Innymi słowy, wychodzi na to, że neurony muszą mieć odpowiednią dawkę tego, którą oczywiście w normalnych warunkach fizjologicznych same regulują. Natomiast jeśli poda się tego zbyt dużo, to efekt może być odwrotny od zamierzonego. I właśnie jeśli chodzi o tak jak mówiłem, że nie jest to tylko ciekawostka, ale informacja ta ma wymiar praktyczny, zaczynają się już kombinacje jak można potencjalnie wykorzystać ten mechanizm do przywrócenia funkcji, a przynajmniej poprawy symptomów stanu pacjentów z różnego rodzaju chorobami neurodegeneracyjnymi, w tym oczywiście między innymi u osób z chorobą Alzheimera. Więc następnym krokiem to co teraz będą kombinować to jest właśnie tworzenie takich mieszanek, podawanie ich pacjentom i obserwowanie jak będzie zmieniać się ich stan. Dzięki serdeczne jeszcze raz za obejrzenie, czy nie po raz pierwszy za obejrzenie odcinka. Jak zawsze dajcie mi znać co o tym sądzicie, jakie są wasze spostrzeżenia, uwagi. Zbieram zamówienia na na nowy rok, na różnego rodzaju odcinki. Jeśli macz jakąś propozycję, chciałbyś, żebym coś omówił, to zostaw proszę komentarz pod filmikiem. I prośba do innych osób. Jeśli zauważysz już, że jedna osoba skomentowała, to tylko wrzuć swój komentarz pod dany wątek, żebym wiedział, że rzeczywiście jest duże zainteresowanie daną danym zagadnieniem czy danym tematem. Ja jak zawsze będę chwilę obecny w sekcji komentarzy, żeby poodpowiadać na jakieś pytania. Jeśli chodzi o ogłoszenia klasycznie polecam patronat. Jeśli podobają ci się wszystkie te informacje, które wymieniłem w tych filmiku, to można je ściągnąć w formie łatwo dostępnych fiszek do tego odcinka i ponad 160 już poprzednich odcinków. Patronat kosztuje 40 zł miesięcznie. Można go wybrać tylko na jeden miesiąc, jeśli ktoś ma ochotę. Również dla patronów jest dostępna sekcja Badanie tygodnia, gdzie raz w tygodniu wrzucam najciekawsze badanie tygodnia wraz z moim omówieniem, jeśli komuś jest zbyt mało nauki i dodatkowo forum, gdzie można mi zadawać różnego rodzaju pytania prywatne, patronackie forum. Polecam również kurs Experts Incubator, czyli kuźnia ekspertów, który pokazuje jak skutecznie zapamiętywać informacje, tworzyć głębokie zrozumienie oraz wdrażać suche informacje w praktykę. Kurs vos, który pokazuje jak samodzielnie nauczyć się dowolnego języka z dowolnej rodziny języków, żeby nie marnować non stop pieniędzy na różnego rodzaju podręczniki, aplikacje, korepetytorów, szkoły językowe i tak dalej. Kuls 1 w za daleko, gdzie pokazuje jak zatrzymać i odwracać łysienie androgenowe zarówno u pani jak i u panów. Jak diagnozować telogenowe wypadanie włosów, jeśli komuś wypada mnóstwo włosów dziennie 100, 200 włosów oraz między innymi jak walczyć z różnego rodzaju uparczywymi chorobami skóry głowy. Trzy piosenki rockowe w pierwszym komentarzu pod filmikiem. Jak zawsze, żeby nie spędzić czas również po wysłuchaniu odcinka. pod piosenkami bonusowa ciekawostka dotycząca tego odcinka i oczywiście poniżej literatura naukowa, na którą się powoływałem w tym odcinku. W opisie znajdziesz linki do wszystkich produktów, które polecam, między innymi lampy na światło czerwone, firmy mitowe, suplementy, kursy oczywiście również w opisie jest link do mojego newslettera. Jeśli go klikniesz, wyskakuje okienko. Tam można wprowadzić swój adres mailowy i tam wysyłam raz na jakiś czas informacje powiązane właśnie z drugą częścią mojej działalności, czyli poprawą pamięci i szybkim przyswajaniem informacji, poprawą produktywności czy też nauką języków obcych. Dzięki jeszcze raz za wysłuchanie tego odcinka i do usłyszenia w następnym.